1-ilova o‘zbekistonrespublikasimaktabgachata’limvazirligi

Fikrlash. Ilgarigidek, etakchibo‘libko‘rgazmali-qiyofaviyfikrlashhisoblanadi, lekinmaktabgachayoshoxirigakelibso‘zli-mantiqiyfikrlashshakllanaboshlaydi. Uso‘zlarnishlatabilish, fikr-mulohazalarmantig‘initushunaolishmahoratiningrivojlanishiniko‘zdatutadi. Buerdaalbattakattayoshlilarningyordamizarurbo‘libhisoblanadi, chunkibolalarning, masalan, predmetlarkattaligiyokisoninitaqqoslashlaridagibolalarchafikr-mulohazalariningnomantiqiyligimavjudbo‘lishima’lumdir. Maktabgachabo‘lganyoshdatushunchalarningrivojlanishiboshlanadi. To‘laholdaso‘zli-mantiqiy, tushunchaliyokiabstraktfikrlasho‘smirlikyoshigakelibshakllanadi. Kattamaktabgachayoshdagibolasabab-oqibatlialoqadorliklarnibelgilayolishi, muammolivaziyatlarechiminitopaolishimumkinbo‘ladi.
Tasavvur. Bolahayotiningbudavritasavvurqilishningo‘zigaxosfaolligibilantavsiflanadi. Dastlabbufakatyaratuvchiliktasavvurlaribo‘ladi, ya’ni, biron-birertaknamoqiyofalarnitasavvurqilishgaimkonberadigantarzdabo‘ladi, keyinchalikesabutunlayyangiqiyofalarniyaratishgaqodirbo‘lganijodiytasavvurgaaylanadi. Buboladafantaziyanirivojlantirishuchuno‘tamuhimdir.
Nutq. Grammatikavaleksikaningrivojlanishidavometadi, nutqravonbo‘laboradi. So‘zboyligiortadi, bolalarumumlashtiruvchiotlarniishlataboshlaydilar, sinonimlar, antonimlarvasifatlardanfoydalanaboshlaydilar. Agardabolabilanbirgako‘po‘qilsavamuloqotqilinsa, undabuyoshgakelibhammonologiknutq (tushuntirishlivatalqinqiluvchi, bayoniynutq) hamdamuloqotdaishtiroketaolishmahoratiyaxshidarajadashakllanganbo‘ladi. YOzmanutqshakllanaboshlaydi. So‘zboyligitaxminan 3 000 taso‘zgachaboyibboradi.
SHaxsrivojlanishi. Maktabgachayoshdagibolaningongidagiasosiyo‘zgarishbo‘lib “harakatlarichkirejasi”ningpaydobo‘lishihisoblanib, ubolaganafaqatko‘rgazmalitarzda, balkiongliravishdahamturlixildagitasavvurlarnihosilqilishgayordamberadi.
Bolaningo‘z-o‘zinianglashida “Men” obrazinianglashirefleksifqobiliyatinibelgilaydi, ya’ni, tahlilqilishi, o‘zharakatlariningmaqsadlarivanatijalariuchunjavobberaolishi, shujumladan, o‘zkechinmalari, hissiyotlarinianglashi. Aynanshuyangilanishbolaningma’nanrivojlanishiningasosibo‘libhisoblanadi. 6-7 yoshlibolaningpsixikvashaxsiysohalaridarivojlanishiningengmuhimyangihosilasisifatidamotivlarningbo‘ysundirilishihisoblanadi. “Menqilishimkerak”, “menqilaolaman” motivlarininganglanishi “menxohlayman” motiviustidanustunlikqilaboshlaydi.