1. Iqtisodiy tahlilning bozor munosabatlari sharoitidagi mazmuni. Fanning prеdmеti haqida tushuncha. Iqtisodiy tahlil fanining vazifalari

Bo’limlar bo’yicha muomala xarajatlari rejasining bajarilishi tahlili

T/r	Bo’limlar	Tovar aylanishi hajmi,m.s			Muomala xarajatlari, m.s			Muomala xarajatlarining o’rtacha darajasi , %
		Reja	Haqiqatda	Farqi (+/-)	Reja	Haqiqatda	Farqi (+/-)		Reja	Haqiqatda	Farqi (+/-)
	1	2	3	4(3-2)	5	6	7(6-5)		8(5/2*100)	9(6/3*100)	10(9-8)
1	To’qimachilik mahsulotlari bo’limi	12652	11762	-890	2401	2460	+59		18.98	20.91	+1.93
2	Tayyor kiyimlar bo’limi	28257	26694	-1563	4840	5020	+180		17.13	19.09	+1.96
3	Trikotaj bo’limi	17386	15775	-1611	3650	3660	+10		20.99	23.20	2.21
4	Poyafzal bo’limi	15202	13852	-1350	2780	2790	-10		18.35	20.07	+1.72
5	Attorlik bo’limi	21515	20899	-616	3733.8	3800.1	+66.3		17.35	18.18	+.0.83
6	Xo’jalik mollari bo’limi	19759	16556	-3203	3705	3790	+85		18.75	22.89	+4.14
7	Madaniy molar bo’limi	12915	12098	-817	2970	3000	+30		23.00	24.80	+1.80
8	Oziq-ovqat bo’limi	4118	4037	-81	690	600	-90		16.76	14.86	-1.89
9	Boshqa bo’limlar	596	551	-45	110	105	-5		18.46	19.06	+0.6
Jami		132400	121824	-10576	24889.8	25215.1	+325.3		18.80	20.70	1.90

Bo’limlar bo’yicha muomala xarajatlari rejasining bajarilishi tahlili

T/r	Bo’limlar	Tovar aylanishi hajmi,m.s						Muomala xarajatlari, m.s						Muomala xarajatlarining o’rtacha darajasi , %
		Reja		Haqiqatda		Farqi(+/-)		Reja		Haqiqatda		Farqi(+/-)		Reja		Haqiqatda		Farqi(+/-)
	1	2		3		4(3-2)		5		6		7(6-5)		8(5/2*100)		9(6/3*100)		10(9-8)
1	To’qimachilik mahsulotlari bo’limi	12652		11762				2401		2460
2	Tayyor kiyimlar bo’limi	28257		26694				4840		5020
3	Trikotaj bo’limi	17386		15775				3650		3660
4	Poyafzal bo’limi	15202		13852				2780		2790
5	Attorlik bo’limi	21515		20899				3733.8		3800.1
6	Xo’jalik mollari bo’limi	19759		16556				3705		3790
7	Madaniy molar bo’limi	12915		12098				2970		3000
8	Oziq-ovqat bo’limi	4118		4037				690		600
9	Boshqa bo’limlar	596		551				110		105
Jami

O’zgaruvchan mehnat haqi fondining omilli tahlili
(ming so’mda)

T/r	Ko’rsatkichlar	Reja bo’yicha	Haqiqiatda	O’zgarishi ( +, - )
1.	Tovar oboroti hajmi	253200	255400	+ 2200
2.	Mehnat unumdorligi darajasi (bir sotuvchi hisobiga to’g’ri keladigan oborot summasi)	1583	1576	- 7
3.	Bir sotuvchining o’rtacha yillik mehnat haqi	144	145	+ 1
4.	O’zgaruvchan mehnat haqi fondi	23000	23500	+ 500

O’zgaruvchan mehnat haqi fondining omilli tahlili
(ming so’mda)

T/r	Ko’rsatkichlar	Reja bo’yicha	Haqiqiatda	O’zgarishi ( +, - )
1.	Tovar oboroti hajmi	253200	255400
2.	Mehnat unumdorligi darajasi (bir sotuvchi hisobiga to’g’ri keladigan oborot summasi)	1583	1576
3.	Bir sotuvchining o’rtacha yillik mehnat haqi	144	145
4.	O’zgaruvchan mehnat haqi fondi	23000	23500

Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati
1.O`zbekiston Respublikasi buxgalteriya hisobining milliy standartlari
2.Abdullaev A, Qayumov I, Ergashev A ,,Buxgalteriya hisobi nazariyasi’’T.;’’O`qituvchi’’ NMIU2009y.
3.Norbekov D, NurmonovU.’’Iqtisodiy tahlil’’T.;’’Iqtisod-moliya’’,2006 y.
4.Ostonaq’ulov’’Byudjet hisobi’’T.;2008y.
5.Ro`zimetov B.’’Tannarx kalkuiyasiyasi’’T.;’’Ilm ziyo’’2006 y.
6.www.ZiyoNet.uz
7.www.tfi.uz
8.www.ref

Mavzu №30. Savdo tashkilotlarining yalpi daromadi va unga ta’sir etuvchi omillarning tahlili


Reja:

1. 
   Tahlilning maqsad va vazifalari.
   
2. 
   Foyda olish rejasining bajarilishi tahlili
   
3. 
   Foyda va unga ta’sir etuvchi omillarning qiyoslama tahlili.
   

Tovarni sotish natijasida olingan savdo chegirmalarining yig’ndisi- savdo korxonasining yalpi daromadi hisoblanadi. Yalpi daromad mutloq va niybiy ko’satkichlar orqali ifodalanadi. Yalpi daromad tovar oborotiga nisbatan hisoblanadi.

Hisobat yilidagi yalpi daromadning haqiqiy summasini (YaD₁) rejadagi (yoki o’tgan yildagi) summasiga (YaD₀) solishtirib , mutloq o’zgarishi aniqlanadi. Buni quyidagi formula bilan ifodakash mumkin:
YaD₁ - YaD₀ =±Д
(To₁*YaDD₁)/100 - (To₀*YaDD ₀)/100 = ±Д _{To , YaDD}
To₀ va To₁- mos holda hisobot va bazis yildagi (haqiqiy va rejadagi) tovar oboroti;
YaDD₀ va YaDD₁– mos holda hisobot va bazis yildagi (haqiqiy va rejadagi) yalpi daromad darajasi
Yalpi daromad hajmining o’zgarishiga 2 ta omil ta’sir qiladi. Bular quyidagilar hisoblanadi:

1. 
   Tovar oboroti hajmining o’zgarishi;
   
2. 
   Yalpi daromad darajasining o’zgarishi.
   

Ushbu omillarning ta’sirini zangirli bog’lanish usulini qo’llash orqali aniqlash qulayroq bo’ladi. Omillar ta’sirini aniqlagunga qadar , 3 bo’lanishning ko’rsatkichi aniqlanadi:

1. 
   YaD₀ = (To₀*YaDD ₀)/100 – rejadagi yalpi daromad summasi
   
2. 
   YaD₁ = (To₁*YaDD₁)/100 - hisobot yilidagi yalpi daromad summasi
   
3. 
   YaD_SH = (To₁*YaDD₀)/100 - shartli yalpi daromad summasi.
   

Foyda olish rejasining bajarilishi tahlili

T/r	Ko’rsatkichlar	Reja bo’yicha	Haqiqatda	Farqi(±)	Rejaning bajarilishi