1. Ish yuritish tarixi haqida. Hujjat va uning ahamiyati


Hujjatlar va ular haqida tushuncha


Download 30.01 Kb.
bet2/5
Sana21.04.2023
Hajmi30.01 Kb.
#1372937
1   2   3   4   5
Bog'liq
Buxgalteriya hisobi

Hujjatlar va ular haqida tushuncha. 
Hujjat — keng maʼnoda — maʼlumotlar qayd etilgan moddiy buyumlar (qogʻoz, kinoplyonka, fotoplyonka, magnitofon lentasi, perfokarta va boshqalar). Hujjat matn, tasvir, tovush va boshqalardan ibo-rat boʻlishi mumkin.
Mazmuniga koʻra, Hujjat ilmiy-texnika Hujjatlari (maqolalar, kitoblar, patentlar, chizmalar, jadvallar va hokazo), huquqiy Hujjatlar (qarorlar, farmonlar, shartnomalar va h.k.), boshqaruv Hujjatlari (buyruqlar, koʻrsatmalar, qarorlar va h.k.)ga boʻlinadi. Shakllanish manbaiga koʻra, birlamchi va ikkilamchi (referatlar, anno-tatsiyalar va h.k.) Hujjatlar farqlanadi. Idora Hujjatlari toʻplami, odatda, kirish, chiqish va ichki (xizmatda foydalanish uchun) Hujjatlariga boʻlinadi. Mas, bank muassasasi Hujjatlari ichidagi mijozlar bankka taqdim etadigan hujjatlar: toʻlov topshiriqnomalari, chek va boshqa kirish Hujjatlari; bank ishtirokida rasmiylashtiriladigan va mijozlarga beriladigan Hujjatlar chiqish Hujjatlari hisoblanadi.
Huquq fanida hujjat deganda, odatda, qonunda belgilangan shaklda tuzilgan va yuridik ahamiyatga ega boʻlgan (shaxsning tugʻilganlik, maʼlumot olganlik, nikohdan oʻtganlik, mehnat staji kabi) faktlarni tasdiklovchi, yozma aktlar tushuniladi. Hujjat sud ishlarini yuritishda faktlarni aniklash vositasi sifatida katta ahamiyatga ega. Hujjatlarni qalbakilashtirish jinoyat hisoblanadi

Buxgalteriya hisobi usuli elementlaridan biri hujjatlashtirish bo‘lib, uning ahamiyati 
xo‘jalikni yuritishda, boshqaruvni oqilona tashkil etishda, shuningdek hisob ishlarini yuritish 
oldiga qo‘yilgan vazifa hamda talablarga javob berishda zaruriydir. 
Hujjatlar O‘zbekiston Respublikasi statistika tashkiloti ishlab chiqqan va tasdiqlagan 
maxsus blankalarga ro‘y bergan yoki sodir etilishi kerak bo‘lgan xo‘jalik jarayonlarini hamma 
rekvizitlarni aks ettirilgan holda tuziladi. Bundan tashqari korxona maxsuslashtirib ishlab 
chiqqan blanka shakllari ham qo‘llaniladi, ushbu hollarda ishlab chiqilgan blankalar shakli 
moliya tashkilotlari tomonidan tasdiqlanishi kerak. 
Blankalarni eskirganlarini, hamda andozaga javob bermaydigan shakllarini ishlatish 
ta’kiklanadi. 
Hozirgi davrda korxonalar o‘z buxgalteriya hisobini yuritishda zamonaviy texnika 
vositalaridan keng foydalanmoqdalar. Bunda korxonalarga birlamchi hujjatlarni hamma 
standartlar talabiga rioya etgan holda, hisoblash texnikalari orqali ishlab chiqarishga ruxsat 
etilgan. 
O‘zbekiston Respublikasi o‘rnatgan qonunchiligida belgilangan hollarda ba’zi hujjatlar 
qat’iy hisobda olib boriladi. Bunday blankalardan foydalanish va ular asosida hisob yuritish 
tartibi hamda ulardan foydalanuvchi korxonalar doirasi moliya vazirligi va tegishli 
boshqarmalari 
tomonidan 
belgilanadi. 
Бухгалтерия ҳужжатлари қуйидаги белгиларга қараб 
туркум ва турларга бўлинади:

Download 30.01 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling