1 javobli test # Ko‘rsatilgan qaysi mikroorganizm spora hosil qiladi
Download 245.03 Kb.
|
Mikrob-Yakuniy.Davolash 2023yil 1500ta test javbli. (2)
|
3 javobli test
#Quyidagi 3 oiladan qaysi biriga patogen kokklarga tegishli: + Micrococcaccea +Streptococcaceae +Neisseriacae -Mycobacteriaceae -Corynobacterium -enterobacteriaceae #Qanday 3 ta belgi bilan kokklarni bir-biridan ajratish mumkin: +Surtmada joylashishi bilan -Kapsula bor-yo‘qligi bilan +Bo‘yalishi bilan -Spora borligi -Volyutin donachalari +Spora joylashishi # 3ta tur stafilokokklarni ko‘rsating: +Staf. aureus +Staf. epidermidis +Staf. saprofitikus -Staf.difteria - Staf.shiga - Staf. koli # Sil qo‘zg‘atuvchisini energiya olish uslubi va 2 ta o‘sish faktorlarini ko‘rsating?3 +Aerob uslubda -Anaerob uslubda +Glitserin +Aminokislotalar -Glyukoza -Yog‘ kislotalari #Stafilokokklar o‘stiriladigan 3ta asosiy muhitni ayting: +GPA +Sut-tuzli agar +Qonli agar -Shakarli agar - Ishqoriy agar #Patogen kokklar nopatogen kokklardan qanday 3 ta xususiyat bilan farqlanadi: +Gemolitik +Lestitin parchalaydi +plazmani ivitadi -O`sishi -Pigment hosil qilish -Glyukozani parchalash #Stafilokoklar patogenligining 3ta omilini ayting: +Ekzotoksin +Enterotoksin +Agressiv fermentlar -Kapsula borligi -Chidamlik xususiyat -O‘ldiruvchi toksin # Gripp virusining asosiy antigenlari qachon va qanday usulda o‘zgaradi:3 +Antigen dreyf infeksiya davrida asosan gemagglyutinin o‘zgaradi, nuqtali mutatsiya +Antigen shift genitik rekombinasti natijasida to‘liq AG o‘zgaradi, har15-20 yilda +Antigen shift infekstiya davrida asosan gemagglyutinin o‘zgaradi, nuqtali mutatsiya -Antigen dreyf genitik rekombinasti natijasida to‘liq AG o‘zgaradi, har15-20 yilda -Konyugastiyada to‘liq AG o‘zgaradi, har20-30 yilda -Transduksiyada to‘liq AG o‘zgaradi, har15-20 yilda #Stafilokokklarning laboratoriya diagnostikasidagi 3ta asosiy tekshirish usulini ayting: +Bakterioskopik +Bakteriologik +Serologik -Virusologik -Allergik -Immunobloting # Qoqsholni 3 ta yuqish yo‘lini ko‘rsating: +Jaroxatning yuzasi orqali +Nosteril tikish materiali +Tug`ilgan bolalarni kindigi orqali -Qoqshol qo`zgatuvchisi bilan zararlangan oziq-ovqat maxsulotlarini is’temol qilganda -Suv orqali (ichganda, cho`milganda) -Kasal mollarni parvarish qilganda # Ekzotoksinlarga xos bo`lgan xususiyatlar:3 +Termolabil. +Tanlab ta’sir qiladi. -Kimyoviy jixatdan polisaxarid tarkibli. -Umumiy ta’sirga ega -Termostabil. +Oqsil tabiatli # Endotoksinlar uchun xos bo`lgan xususiyatlar:3 +Termostabil. +Umumiy ta’sir qiladi. -Termolabil. -Anatoksinga aylanadi +Kimyoviy jihatdan lipoprotein, lipopolisaxarid tarkibli. -Kimyoviy jihatdan oqsil. -Juda ham kuchli zaxar. # Ekzotoksin ishlab chiqaruvchi mikroorganizmni ko`rsating:3 +Klostridiyalar. +Difteriya qo`zgatuvchisi. -Zamburug`lar. -Mikoplazmalar. -Rikketsiyalar. +Vabo qo‘zg‘atuvchisi # Difteriya tayoqchasining 3 antigenini ayting va ularni xarakterlab bering: +O- tur antigen +K-AG-variant maxsuslig antigeni +Polisaxaridli guruh antigeni -Vi-AG, termolabil -Protektiv oqsilli tur antigeni -G antigen # Difteriya kasalida organizmning qaysi 3 asosiy sistemasi shikastlanadi: +Qon tomir +Periferik va MNS +Buyrak usti bezi -Mushak -Teri -RES # Difteriya profilaktikasida qo’llaniladigan 3ta vaksinalarni ayting: +AKDS +ADS-M +Difteriya anatoksini -STI -Tirik vakstina -V-vakstinasi # Difteriyaning ajratib olishda qo‘laniladigan 3ta oziqli muhitni ayting: +Klauberg-2 +Zardobli agar +Ru muhiti -Neytral agar -Ishqoriy agar -KUA # Bo‘g‘ma qo‘zg‘tuvchisi toksigenligini aniqlashni 3 ta usulini ko‘rsating? +Prestipitastiya reakstiyasi gelda -Agglyutinastiya reakstiyasi +Biologik proba -KBR +Immunoferment usuli -Vidal reakstiyasi # Bordetela avlodini 3ta vakilini ayting: +B. pertusis -B. epidermidis +B.parapertusis -B. tularensis +B. bronxoseptikus -B. melitensis # Ko‘kyo‘tal qo‘zg‘atuvchisini Gramm usulida bo‘yalishi va 2ta morfologik xususiyatini ko‘rsating:3 +Myda -Ipsimon +Kokkobakteriya +Grammanfiy -Grammusbat -Yirik kokk # Moxov kasalligini 3ta klinik shakllarini ayting: +Lepromatoz +Tuberkuloid +Differensiyalanmagan -Visseral -Granulematoz -O‘pka # Sil kasali qo‘zg‘atuvchisiga qarshi qo‘llaniladigan antibiotiklar:3 -Nikotin -Tubazin +Streptomistin -Nistatin +Sikloserin +Ripompestin -Mitomistin # Bakteriyalarga qarshi qo‘llanadigan antibiotiklar:3 -Remantadin +Tetrasiklin +Kanamistin +Pensillin -Nistatin -Amantadin # Odam uchun Sil qo‘zg‘atuvchisini 3ta asosiy patogen turini ayting: +Micobacterium tuberculosis +Micobacterium bovis +Micobacterium avium -Micobacterium microti -Micobacterium abortus -Micobacterium ulcerans # Ko‘k yo‘talda kasallikni 3ta rivojlanish bosqichini ko‘rsating: +Kataral yallig‘lanish +Konvulsiv yo‘tal (kasallikni avji) +Tuzalish davri -Rekonvalessent -Tashuvchilik davri -Prodromal # Ko‘kyo`tal profilaktikasida qo‘llaniladigan 3ta vaksinali preparatni ayting +AKDS +KD-anatoksin +O‘ldirilgan ko‘kyo‘tal monovakstinasi -ADS-vakstina -STI-vakstina -BTsJ-vakstina # Sil qo‘zg‘atuvchisini 3ta antigen komponentini ayting: +Polisaxaridlar +Lipopolisaxaridlar +Proteinlar -Protektiv -M-Oqsil -A-Oqsil # Endo muhitda ichak tayoqchalarini o‘sishini 3 ta xarakteristika bo‘yicha ta’riflab bering: +Usti silliq +S-forma +To‘q-qizil, yaltiroq -Chetlari notekis -R-forma -Sariq rangda # Ekzotoksinlar:3 +Mikroblar tomonidan tashqi muhitga ajraladi. +Tanlab ta’sir ko‘rsatadi. -O‘zida polisaxarid-oqsil-lipid kompleksni mujassamlashtiradi. -Termostabil. -Tashqi muhit omillariga chidamli. +Oqsil tabiatiga ega # Endotoksinlar:3 +Gramm manfiy bakteriyalarni hujayra devori strukturasi. +Termostabil modda hisoblanadi. +Lipopolisaxarid-oqsil -Tanlab ta’sir qiladi. -Anatoksin tayyorlashda ishlatiladi. -Oqsil modda xisoblanadi. #Qaysi mikroorganizmlar grammanfiy:3 +Esherixiylar. +Salmonellalar. -Stafilokokklar. -Klostridiylar. -Streptokokklar +Gonokokklar. # Fakultativ gramm manfiy tayoqchasimon bakteriyalarni 3 ta avlodini ko‘rsating: +Escherichia -Bordetella +Klebsiella -Legionella +Brucella # Xolera vibrionlarining 3 serotipini ko‘rsating: +Ogava - AV +Inaba - AS +Gikoshima - AVS -Paster - AS -Mechnikov - VA -Araba – AV #Vabo vibroninig patogenezida.3 +Ingichka ichak epitelial hujayralarda adenilatstiklaza fermenti aktivlashadi. +AMF produkstiyasi oshadi +Epitelial hujayralarning o‘tkazuvchanligi buzilib, profuz ich ketish rivojlanadi. -Ingichka ichakda adenilatstiklaza fermenti susayadi. -AMF produkstiyasi pasayadi. -Ich ketish kamayadi. # Bakteriyalarning xarakatini qanday urganiladi:3 +«Ezilgan tomchi» usulidagi nativ preparatda. +«Osilgan tomchi» usulidagi nativ preparatda. -Gram usulida tayyorlangan preparatda. -Burri usulida tayyorlangan preparatda. -Gins-Burri preparatida. +Yarim suyuq GPA ukol uslubida ekib # Ekzotoksinlar:3 +Mikroblar tomonidan tashqi muhitga ajraladi. +Tanlab ta’sir ko‘rsatadi. -Uzida polisaxarid-oqsil-lipid kompleksni mujassamlashtiradi. -Termostabil. -Tashqi muhit omillariga chidamli. +Oqsil tabiatiga ega # Endotoksinlar:3 +Grammanfiy bakteriyalarni hujayra devori strukturasi. +Termostabil modda xisoblanadi. +Lipopolisaxarid-oqsil -Tanlab ta’sir qiladi. -Anatoksin tayyorlashda ishlatiladi. -Oqsil modda hisoblanadi. # Ichburug‘ning patogenezini 3 xarakterli asoslarini ayting: +Yo‘g'on ichakni shikastlaydi +Qo‘zg‘atuvchi qonga surilmaydi +Patalogik tasiri toksin bilan bog‘liq -Ingichka ichakni shikastlaydi -Qonga so‘riladi -Patologik ta’siri fermentativ xususiyatga bog‘liq # Vabo vibrionlarini Xeyber qaysi 3 ta uglevod bo‘yicha xemovarlarga bo‘lgan? +Mannoza +Saxaroza -Glyukoza -Mannit -Laktoza +Arabinoza # Shigellalarni 2 toksinini va qaysi turi qanday toksinni ishlab chiqarishini ayting:3 +Sh. disenteriae- 1 (Shigo toksin ShT) ekzotoksin +Qolgan shigellalar - (Shigo toksinga o‘xshash) ekzotoksin -Sh. disenteriae – protektiv toksin -Sh. sonnei – ekzotoksin +Hamma shigellalarda endotoksin uchraydi # Qorin tifini 3ta asosiy morfologik xarakteristikasi va tinktorial xususiyatini ayting: +O‘rtacha kattalikdagi tayoqchalar +Harakatchan, peritrixlar +Grammanfiy -Yirik tayoqcha -Makrokapsulasi bor -Gramm musbat # Qorin tifi tayoqchalarning 3ta antigenini ko‘rsating: +O-somatik +N-xivchinli +Vi-yuzaki -A-oqsil -Protektiv -Polisaxaridli # Paratif B infekstiyalarining 3ta manbaini ko‘rsating: +Kasal odamlar +Tashuvchi odamlar +Kasal hayvon va qushlar -Baliqlar -Yirtqich hayvonlar -Maymunlar # Bakteriya sporasidan zambrug‘lar sporasining farqlovchi 3 ta xususiyatini ko‘rsating: +Ko‘payish uchun xizmat qiladi +Bo‘yoqni yaxshi qabul qiladi -Oziqlanish uchun xizmat qiladi +Bakteriya sporasidan chidamsiz -Bakteriya sporasiga nisbatan chidamli -Bo‘yoqlarni qabul qilmaydi #Mikroskopik zamburug‘larning jinssiz ko‘payishini 3 xil usulini ko‘rsating: +Spora +Fragmentlar bilan -Sista xosil qilish yo’i bilan -Genetik parazitizm +Ko‘rtaklanish -Fermentlar yordamida # Sizga ma’lum bo‘lgan mog‘or zamburug‘larning 3 ta vaqilini ko‘rsating: +Mog‘or +Penitsillium -Aktinomitsetlar -Kandida -Achitqi +Aspergill #Aktinomitsetlar sinfiga tegishli 3 avlod zamburug‘larini ayting: -Mukor +Aspergillus +Penicillium +Saccharamyces -Kandida -Trixomonada # Klostridiya botulinumning 3 ta kultural xususiyatini ayting: +Qat’iy anaerob +O‘sish harorati 25-400 C +Oddiy muhitda o'sadi, lekin go‘sht yoki miya to'qimasi qo‘shilgan muhitda yaxshiroq o'sadi -Qat’iy aerob -O'sish xarorati 10-120 C -Endo, Levina oziqa muhitlarida o‘stiriladi # Bakterial tabiatli oziq ovqat orqali zaxarlanishga 3 misol keltiring: +Botulizm +Stafilokokkli oziq ovqat intoksikasiyasi +Shigellalar -Ko'kyo'tal -Qoqshol -Kuydirgi #Tulyaremiya qo‘zg‘atuvchisining 3 fermentativ xususiyatini ayting: +Oqsillarni serovodorod xosil qilib parchalaydi +Indol hosil qilmaydi +Glyukoza,maltoza,levuleza va mannozalarni kislotagacha parchalaydi -Proteolitik aktivligi yo‘q -Saxarolitik aktivligi yo‘q -Uglevodlarni gazlargacha parchalaydi # Tulyaremiya bakteriyalarini kontinentlar aro tarqalishi bo‘yicha 3 ta turini ayting: +Nearktik +Markaziy Osie +Gollaktik -Anarktik -Antarktik -Janubiy afrika # Tulyaremiya kasalligining asosiy 3 klinik shaklini keltiring: +Bubonli (yara-bubonli, kuz, anginoz-bubonli, abdominal) +O‘pka +Tarqalgan yoki birlamchi septik -Jigar -Taloq -Miya # Brustellalarning 3 asosiy patogen turini ayting: +Vrucella melitensis +Vrucella abortus bovis +Vrucella suis -Vrucella barbis -Vrucella voris -Vrucella fargis #Brustellalarning 3 morfologik shaklini va tinktorial xususiyatini ko‘rsating: +Kichik sharsimon (katta va kichik shoxli mol brustellalari) +Tayoqchasimon (cho‘chqalar brustellalari) +Gramm manfiy -Ipsimon -Gramm musbat -Spora hosil qiladi # Brustellalarni toksigenlik xususiyatini ta’minlovchi 3 omilni ayting: +Endotoksin +Agressiv fermentlar (gialuronidaza, ureaza, katalaza) +Yuqori invazivlik (shikastlanmagan teri va shilliq pardalar orqali kirish mumkin) -Ekzotoksin -Noagressiv fermentlar -Invazivlik xususiyati yo‘q # Brustellalarning 3 tip antigenlarini ko‘rsating: +Avlod maxsusligini bildiruvchi somatik AG +Tur maxsusligini bildiruvchi somatik AG (A,M,G,R) +Yuza L-antigen (qorin tifi Vi AG o‘xshash) -Xivchin antigenlar ( A,D,S) -V-antigen (tur maxsusligini bildiradi) -S-antigen (avlod maxsusligini bildiruvchi) # Brustellezning 3 yuqish yo‘lini ayting: +Aloqa +Alimentar +Aerogen -Transmissiv -Bevosita aloqa orqali -Odamdan odamga # Qoqsholni 3 ta yuqish yo’lini ko‘rsating: +Jaroxatning yuzasi orqali +Nosteril tiqish materiali +Tug‘ilgan bolalarni kindigi orkali -Qoqshol qo‘zg‘atuvchisi bilan zararlangan oziq-ovqat maxsulotlarini is’temol qilganda -Suv orqali (ichganda, chumilganda) -Kasal mollarni parvarish qilganda # Tounni zich muhitlarda 3 ta o‘sish davrini sanab o‘ting: +Yosh rangsiz (10-12 soat) mikrokoloniya, singan oynachalarni eslatadi -Yetilgan (20-24 soat) o‘rta o‘lchamda, stalaktitni eslatadi +Qalinlashgan nozik qirralari notekis (18-24 soat) to‘qilgan ro‘molcha ko‘rinishida -Qalinlashgan qirralari tekis(24 -48 soat) S-koloniya ko‘rinishida +Yetilgan katta, yuzasi g‘adir-budir koloniyasi (40-48 soat) romashkani eslatadi -Yetilgan katta, yuzasi g‘adir-budir koloniyasi (48 -72 soat) rangli karamni eslatadi # Gonokokk infekstiyasi labarotor diagnostikasining 3 usulini ko‘rsating: +Bakterioskopik +Bakteriologik +Serologik -Allergik -Biologik -Elektron mikroskopik # Gonoreyada bakterioskopik tekshirishlarning 3 usulini ayting: +Gram usulida bo‘yalgan surtmani oddiy mikroskopda ko‘rish +To‘g‘ri immunoflyuoresstenstiya +Metilen ko‘k bilan bo‘yash -Elektron mikroskopiya -Qorong‘i maydonda ko‘rish -Gemagglyutinastiya # Spiroxetalar o‘zaro farq qiluvchi 3 morfologik xususiyatlarini ayting: +Buramalarni soni bilan +Harakati bilan +Bo‘yalishi bilan -Kapsulasi bilan -Ojeshko usulida bo‘yalishi bilan -Antigen strukturasi bilan # Spiroxetalarni 3 bo‘yash usullarini ayting: +Romanovskiy-Gimza +Morozov +Burri -Ojeshko -Neysser -Sil-Nilson # Zaxmning 3 yuqish yo’llarini ayting +Jinsiy +Platsentar +Ba’zi hollarda maishiy - buyum -Havo - tomchi -Havo - chang -Transmissiv # Ikkilamchi zaxmda kuzatiladigan 3 asosiy patomorfologik o‘zgarishlarni ayting: +Terida toshmalarni paydo bo‘lishi -Ichki organlarda o‘ziga xos o‘zgarishlar -Suyak sistemasida o‘ziga xos o‘zgarishlar -Markaziy va periferik nerv sistemada o‘ziga xos o‘zgarishlar -Sifiloma paydo bo‘lishi +Regionar limfatik tugunlarning kattalashishi +Papula va do‘mboqchalarni paydo bo‘lishi #Treponemalar keltirib chiqaruvchi 3 ta kasallikni ko‘rsating: +Frambezi -Endimik qaytalama tif +Bedjelya -Ku istimasi +Pinta -Traxoma #Xlamidiyalarga xos 3 ta xususiyatni ko‘rsating: +Mayda gram manfiy kokkobakteriyalar +Mayda gram musbat kokkobakteriyalar -Genetik parazitlar xisoblanadi +Energetik parazitlar xisoblanadi -Obligat hujayra ichi parazitlari -Oziq muhitlarda yaxshi o‘sadi #Siydik-tanosil traktiga tanlab ta’sir ko‘rsatuvchi mikroblar:3 +Gonokokklar. -Aktinomistitlar +Xlomidiyalar . -Laktobakteriyalar. -Salmonella. +Mikoplazma. -Streptokokklar #Hujayra devori bo‘lmagan bakteriyalarni ko‘rsating: +Mikoplazmalar. -Gemofillar +Protoplastlar. +Sferoplastlar. -Mikobakteriyalar. -Rikketsiyalar. -Yumshoq shankr qo‘zg‘atuvchisi #Mikoplazmalarning asosiy xususiyatlari:3 +Spora hosil qilmaydi. +Hujayra devori yo‘k. -Spora xosil qiladi. -Xarakatchan. -Kapsulasi bor +Xarakatsiz. # Odamlarga patogen bo‘lgan rikketsiyalarni 3 avlodini ayting: +Rikketsiya +Roxalima +Koksiella -Rinoviruslar -Klebsiella -Spiroxeta # "Ku"-isitmasining 3 klinik formasini ayting: +Pnevmonik (o‘pka) +Isitmalik eki grippoz +Meningoenstefalik -Gastrointestinal -Teri -Nazoparazitik # Rikketsiyalar bo‘yalishining 3 usulini ko‘rsating: +Romanovskiy-Gimza usuli +Zdrodovskiy usuli -Gram usuli -Neysser usuli +Sil-Nilsen -Burri # Toshmali tif diagnostikasi uchun qo‘llaniladigan 3 ta serologik tekshiruv usuli: +Provachek rekketsiyalari bilan agglyutinastiya reakstiyasi -Qorin tifi antigeni bilan agglyutinastiya reakstiyasi +Komplementni bohlash reakstiyasi -Qo‘zg‘atuvchini neytrallash reakstiyasi +IFA -Endo agarga ekish #Rikketsiyalarning qaysi xususiyati bakteriyalar bilan o‘xshash:3 +Morfologik. +Ko‘payish yo‘li. -Hujayra kulturasida o‘sishi. +Hujayra ultrastrukturasi. -Elektron mikroskopda aniqlanishi. -Obligat parazitligi # Viruslarning 3 hayot shaklini ayting: +Hujayra ichida, aktiv-virus +Hujayradan tashqari, tinch holatda-virion +Provirus shakli -Passiv, vegetativ -Aktiv, spora -Previrus, sista # Gripp virusining asosiy 3 Ag ko‘rsating: +Gemaggyutinin +Neyraminidaza +Nukleoproteid -Leystitinaza -A- oqsil. -Polisaxarid -B # Gripp virusining davolashda qo‘laniladigan 3 preparatni ko‘rsating: +Amantadin +Interferon va uning induktori +Grippga qarshi γ-globulin -Sefalosparin antibiotiklari -Grippoz vaksina -Qon plazmasi -Penitsillin # Gripp virusining tiplari.3 +S-tipi -E-tipi +A-tipi +V-tipi -D-tipi # Gripp patogenezidagi asosiy xarakterli xususiyati.3 +Havo-tomchi yo‘li bilan yuqishi -Alimentar yo‘l bilan yuqishi +Yuqori qontagioz (yuqumli) -Virusemiya faol rivojlanadi +Ko‘pincha ikkilamchi bakterial infekstiyalar qo‘shilishi # Gripp virusiga qarshi organizmning 3 nomaxsus himoyalanish faktorlari.3 +Interferon -Qon zardobidagi ingibitorlar -Lizotsim +Komplement +Limfoid-makrofagal sistema faolligi # Paragripp viruslarini o‘stirish uchun qo‘llaniladigan 3 tur hujayra kulturalarini ayting. +Maymunning buyrak epiteliya hujayrasida -Endoteliy hujayralarida +Odam embrionining buyrak epiteliy hujayrasida +Odam embrionining fibroblastlarida -HLA hujayralari # Paragripp virusining morfologik xususiyati.3 +Shakli sferik, diametri 100-300 nm +Lipid-uglevod-protein qobig'i bor +Nukleokapsidi spiralsimon, genomi bir zanjirli RNK. -Genomi DNK -Shakli tayoqchasimon # Respirator-sinstial virusiga xarakterli xususiyatlar.3 +Virion diametri 90-120 nm +Efirga sezuvchan -Efirga chidamli +Tovuq embrionida ko‘paymaydi -Tovuq embrionida ko‘payadi # Paramiksoviruslarga kiruvchi viruslarni ko‘rsating.3 +Paragripp, epidemik parotit +Respirator-sinstial virusi -Gripp virusi -Chin chechak virusi +Qizamiq virusi. #Epidemik parotit virusi kasalligini patogenezidagi asosiy xususiyatlar. +Jag' osti, quloq oldi bezlarining yallig'lanishi -Diareya, ko‘ngil aynishi, qusish +Isitma virusemiya -Toshmalarni tanaga toshishi +O‘g'il bolalarda raxit #Qizamiq patogenezidagi xarakterli xususiyatlar. +Lunjda Filatov-Koplik dog'larini paydo bo‘lishi +Virusemiya isitma -Qusish va ich ketishi +Toshma, immunitetni susayishi -Serotik meningit # Kesishgan immunitet hosil qilmaydigan va neytrallash reakstiyasidan farq qiluvchi poliomielit virusining 3 ta serotipini ayting: +Birinchi tip – shtamm, odam va maymunlar uchun patogen +Ikkinchi tip – shtamm, odamda va kemiruvchilarda kasallik chaqiradi +Uchinchi tip – shtamm, faqat odam va maymunlar uchun patogen -Fix virus – shtamm, itlar va mushuklar uchun patogen -Virusning ko‘cha tipi – shtamm, ko‘rshapalaklar va yiritqich hayvonlar uchun patogen #Poliomielitning 3 ta klinik shakli +Abortiv -Yara bubon +Noparalitik -Pnevmotik +Paralitik -Angina bubon #Poliomielitning maxsus profilaktikasi uchun qo‘llaniladigan vaksinalarning 3ta turi: +Solkning o‘ldirilgan vakstinasi -STI +Sebenning tirik vaksinasi -Gayskiy Ebert vaksinasi +Chumakov va Smorodenvskiylarning tirik vaksinasi -Antirobik vakstina # Qutirish diagnostikasini 3 ta laboratoriya usuli: +Gistologik -Bakteriologik +Immunoflyurostent -Serologik +Biologik -Teri- allergik sinama # Gerpesviruslarni 3 tipi (suv chechak virusi) ajratib olishda qanday 3 ta xususiyati bilan 1-2 tiplaridan farqlanadi:3 +Tovuq embrionida o‘smaydi -Tovuq embrionida yaxshi o‘sadi +Sichqon miyasiga yuqtirilganda o‘smaydi -Quyon ko‘z pardasida keratit keltirib chiqaradi -Sichqon miyasiga yuqtirilganda o‘smaydi +Quyon ko‘z pardasida keratit keltirib chiqarmaydi # Gerpesviruslarni 4 va 5 tiplariga qaysi 2 ta virus qiradi:2 +Epstayn Barr -Varisella zoster +Sitomegolavirus -Simpleksviruslar -Betagerpesviruslar # Gepatit B virusini 3 asosiy xususiyati: +Virus sferik shaklda +Diametri 42 nm +Genomi ikki ipli halqasimon DNK -Virion ipsimon shaklda -Genomi ikki ipli RNK -Virus mag‘zida RNK ga taalluqli RNK polimeraza bor # Gepatit B virusini 3 asosiy xususiyati: +DNK ning bir ipi nuqsonli +Virus mag‘izida DNK ga taalluqli DNK polimeraza bor +Virus genomi xo‘jayin genomiga integrastiya bo‘lish xususiyatiga ega -Virusda DNK ga taalluqli DNK polimeraza yo‘q -Virus genomi xo‘jayin genomiga integrastiya bo‘lish xususiyatiga ega emas -Virion o‘qsimon shaklda #Gepatit B virusini 3 asosiy antigenini ko‘rsating? +HBs-Ag +HBc-Ag +HBe-Ag -HBg-Ag -Gemagglyutinin -A-oqsil # Gepatit D (delta) virusini 3 asosiy xususiyatini ko‘rsating? +RNK si bir ipli ҳalqasimon +Reprodukstiyasi Gepatit Bvirusisiz ro‘y bermaydi +Superkapsidi tarkibida HBs-Ag tutadi -Genomi bir ipli DNK -Reproduksiyasi Gepatit Bvirusiga taalluqli emas -Superkapsidi tarkibida HBd-Ag tutadi # Gepatit S virusini 3 asosiy xususiyati: +Virus sferik shaklda +Diametri 35-50 nm +Genomi bir ipli +RNK -Virus genomi xo‘jayin genomiga integrastiya bo‘lish xususiyatiga ega -Virion ipsimon shaklda -Genomi ikki ipli RNK # Gepatit S virusini 3 asosiy xususiyati: +Kasallik manbasi kasal odam +Asosiy yuqish yo‘li parentral +O‘tkir formasi 40-80% surunkali formaga o‘tadi -Antropozoanoz kasallik -Kasallikdan keyin turg‘un immunitet qoladi -Yuqish yo‘li alimentar # Gepatit S virus kasalligida 3 ta qo‘lanadigan asosiy dignostik usullar: +IFA (immunoferment analiz) -KBR (komplementni bog‘lash reakstiyasi) -PR (prestipitastiya reakstiyasi) +PTsR (zanjirli polimerizastiya reakstiyasi) -AR (agglyutinastiya reakstiyasi) +Immunobloting reakstiyasi # Gepatit B virusini kultural xususiyatlariga 3 ta misol keltiring: +Faqat birlamchi jigar rak hujayralarida ko‘payadi -Hujayra kulturasiga kuchli stitopatik ta’sir ko‘rsatadi -Laboratoriya xayvonlaridan oq sichqonlar, quyonlar sezgir +Hujayra kulturasida ko‘paytirilganda hujayraga stitopatik ta’sir ko‘rsatmaydi +Virusga primatlar (shimpanze, gorilla) sezgir -Tovuq embrionida yaxshi ko‘payadi # Gerpesviruslarning 3 ta oila osti guruhlarini ko‘rsating: +Alfagerpesviruslar -Sitomegaloviruslar -Simpleksviruslar +Betagerpesviruslar +Gammagerpesviruslar -Limfokriptoviruslar # Gerpesviruslarning 3 ta asosiy xususiyati: +Virus sferik shaqilda -Genomi ikki ipli RNK +Diametri 150-250 nm -Diametri 100-150 nm +Genomi ikki ipli DNK qisqa (18%),uzun (82%) komponentlar tutadi -Genomi bir ipli DNK # Gerpesviruslarning 3 ta asosiy xususiyati: +Superkapsidda glikoproteinli tikanaklari mavjud -Virus tarkibida superkapsid bo‘lmaydi +Virus reprodukstiyasi hujayra yadrosida kechadi -Virus reprodukstiyasi stitoplazmada kechadi +Virus genomi xo‘jayin genomiga integrastiya bo‘lish xususiyatiga ega -Virion kubsimon shaklda # Oddiy gerpesviruslarning 3 ta yuqish yo‘lini ko‘rsating: +Kontakt yo‘li -Havo-tomchi yo‘li -Parenteral yo‘l +Jinsiy aloqada -Transmissiv yo‘l +Tug‘ish davrida # Keltirilgan kasalliklarning 3 tasini oddiy gerpes virusni 2 tipi keltirib chiqaradi:3 -Gerpetik gingivostomatit +Genital gerpes +Gerpetik meningoenisteflit -Gerpetik keratit +Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda gerpes -Gerpetik faringit # Gepatit B virusidda passiv immunizastiyada va 2 ta aktiv immunizastiyada qo‘llaniluvchi preparatlarni ko‘rsating: +Passiv immunizastiyada maxsus Ig zardob ishlatiladi -Passiv immunizastiyada qon plazmasi ishlatiladi +Aktiv immunizastiyada pastientlar plazmasidan olingan virus AG vakstinasi -Aktiv immunizastiyada inaktivastiya qilingan GVV vakstinasi +Aktiv immunizastiyada gen injeneriya bilan olingan rekombinat vakstina # OIV 3 ta asosiy xususiyati: +Virus sferik shaklda +O‘lchami 100-120 nm -Virion tayoqchasimon shaqilda -Genomi bir ipli DNK -o‘lchami 60-70 nm +Genomi ikki ipli +RNK # OIV 3 ta o‘ziga xos xususiyati: +Genom tarkibida orqaga qaytaruvchi transkriptaza fermenti bor -Virus genomga integrastiya bo‘lmaydi -Virus tovuq embrionida ko‘payadi +Virus reprodukstiyasi davrida oraliq bir ipli DNK sintezlanadi +Virus ҳo‘jayin genomiga integrastiya bo‘lib oladi -Virion tarkibida gemagglyutinin fermenti bor # OIV CD4 molekula tutovchi hujayralarda ko‘payishi mumkin. Keltirilgan hujayralarni qaysi birlari shunday resteptorlar tutadi:3 +T-xelperlar -T-supressorlar -T-killerlar +Makrofaglar +Monostitlar -V-limfostitlar # B limfostitlarni tug‘ma yetishmovchiliklari.3 +Agammaglobulinemiya -Sindrom Shedyaka Xegasi. +Umumiy variabil immuntanqislik +IgA ni selektiv etishmovchiligi -Viskott-Oldrich kasalligi -Ataksiya- teleangiektaziya # SPID virusiga xarakterli asosiy yuqish yo‘li.3 +Jinsiy aloqa -So‘lak orqali +Qon va uning preparatlari orqali -Bemor buyumlari orqali +Onaning ko‘krak suti orqali -Alimentar # SPID ni klinik kechishida xarakterli simptomlari. +Davomli lixoradka -Ko‘ngil aynishi va qayd qilish +Ozish -Semirish +O‘smalar xosil bo‘lishi -Ptoz # SPID virusi qanday tuzilishga ega?3 +Sferik shaklda +Qo‘sh zanjirli RNK +Genom 9000 dan ortiq nukleotid va 9 ta genomdan iborat -Ikosaedr -O‘qsimon shakl -Shar shaklda #Tuproqda uzoq vaqt (yillab) yashay oluvchi mikroblarni ko`rsating:3 +Qoqshol quzg‘atuvchisi. +Kuydirgi quzg‘atuvchisi -Shigellalar. -Salmonellalar. +Gazli gangrena kuzg‘atuvchisi. -Rikketsiyalar #Havo mikroflorasini sanitar mikrobiologik tekshirishda qaysi sanitar ko‘rsatkichlar aniqlanadi:3 +1m3 havodagi umumiy mikroblar soni -1m3 havodagi shartli patogen mikroblar soni -1m3 havodagi patogen mikroblar soni +1m3 havodagi S.aureus soni +1m3 havodagi zamburug‘lar soni #Infektsion kasalliklarni tarqalishini 3 shaklini ko`rsating: +Sporadik +Epidemiya +Pandemiya -Reaktiv -Aktiv -Endemiya #Infeksiyaning umumiy 3 ta yuqish yulini ko‘rsating: +Gorizantal -Nerv sistemasi orkali +Vertikal -Diagonal +artifitsial (su’niy) -Paralell #Genetik rekombinatsiya kuzatiladi:3 +Konyugatsiya +Transformatsiya +Mutatsiya -Reporatsiya -Trasduktsiya #Qanday 3ta agent transduksiyada qatnashadi: +Bakteriya-donor +Bakteriya-retsipient +Mo‘‘tadil fag -F-kiprikchalar -RNK -Virulentli fag #Viruslarning 3 hayot shaklini ayting: +Xujayra ichida, aktiv-virus +Xujayradan tashqari, tinch holatda-virion +Provirus shakli -Passiv, vegetativ -Aktiv, spora -previrus, sista # Viruslarga xos xususiyatlar:3 +Xujayra kulturasida ko‘payishi. +Xujayra tuzilishiga ega emas. -Sun’iy muxitlarda o‘sishi. -Gramm usulida bo‘yalishi. -Spora xosil qiladi. +Genetik parazit #Viruslarni qaysi usullarda o‘stirish mumkin:3 +Tovuq embrionida. +Xujayra kulturasida. -Klauberg oziq muhitida. -Shakarli bulonda. -Soton muhitida. +Laboratoriya xayvonlarida #Viruslarga qarshi preparatlarni ko‘rsating:3 +Remantadin. +Amantadin. -Antibiotiklar. -Sulfanilamidlar. -Nistatin. +Zidovudin # Qaysi mikroorganizmlar xujayra kulturasida ko‘payadi:3 +Viruslar. +Rikketsiyalar. -Bakteriyalar. +Xlamidiyalar. -Mikoplazmalar. -Kompilobakteriyalar # Bakteriofaglarning amaliyotda qo`llanilishi:3 +Mikroorganizm indikatsiyasida. +Kasallik manbaini aniqlashda. -Yuqumli kasallikni oldini olishda. -Serologik reaktsiyalar quyishda. -Immunoflyuorestsent reaksiyada. +Davolashda #Murakkab virus tarkibiga kiradi:3 +DNK yoki RNK. -Ribosoma +Superkapsid. -Sitoplazma. -Kapsula. +Kapsid. #Ikki ipli RNK va (- RNK) saqlovchi 3 ta viruslarni ko‘rsating +1.Rabdoviruslar +Paromiksoviruslar -Pikornoviruslar -Retroviruslar +Ortomiksoviruslar -Togoviruslar -Gerpesviruslar #RNK (+) saqlovchi 3 ta viruslarni ko‘rsating -Qutirish virusi -Gepatit A -OITV +Koksaki virusi +Gripp virusi -Gerpesvirus +Poliomielit virusi #DNK saqlovchi viruslarning RNK viruslardan reproduktsiyasidagi 3 ta farqini ko‘rsating: +Virus reproduktsiyasi sitoplazmada ro‘y beradi -Viruslar reproduktsiyasi asosan yadroda ro‘y beradi -DNK viruslar hujayrani portlatib tashqariga chiqadi +Virus DNK si genomga integratsiya bo‘lishi mumkin -Virus DNK si plazmidlarga integratsiya bo‘lishi mumkin +Virusla hujayradan ko‘pincha kurtaklanib chiqadi #Antitela hosil bo‘lishida hujayra koperastiyasida qatnashuvchi 3 ta hujayralarni ko‘rsating: +Makrofaglar -CD8 limfostitlar +CD4 limfostitlar +CD19 limfostitlar -CD16 limfostitlar -CD3 limfostitlar #Antitelaning 3 ta xususiyatlari: +Maxsusligi -Eruvchanligi -Ximiyaviy bog‘lanishi antigen bilan +Getrogenligi -Funksional maxsusligi +Affinitetligi #Tez yuzaga keladigan allergik reaksiyalarga kiradi:3 +Anafilaktik shok. +Zardob kasalligi. -Yuqumli kasalliklarda allergik xolatlar. -Tuberkulinga teri sinamasi. -Gomotransplantantni kuchish reakstiyasi. +Ovqat allergiyasi #Timusda shakllangan, antigen ta’sir etishdan oldingi T-limfositlar subpopulyastiyasini ayting:3 +Xelperlar (T0.x) +Supressorlar (T0 s) -Immunologik xotira. -Killerlar (Tk). -K-limfostitlar. +T –effektorlar (T0.ef) #Orttirilgan ikkilamchi immun tanqisliklar keltirib chiqaradi:3 +Surunkali infeksiyalar -Ovqatdan zaxarlanishlar +Nurlanish +OITV -Timus aplaziyasi -Agammaglobulinemiya -Bruton kasalligi #Tug‘ma immun tanqislik kasalliklariga kiradi:3 -Ovqatdan zaxarlanishlar -Nurlanish -OITV +Timus aplaziyasi +Agammaglobulinemiya +Bruton kasalligi #B limfostitlarni tug‘ma etishmovchiliklari:3 +Agammaglobulinemiya -Sindrom Shedyaka Xegasi. +Umumiy variabil immuntanqislik +IgA ni selektiv etishmovchiligi -Viskott-Oldrich kasalligi -Ataksiya- teleangiektaziya -Sindrom Shedyaka Xegasi. #Periferik qonda limfostitlarning 3 ta populyasiyasini konstentrastiyasi bilan ko‘rsating: +T-limfostitlar (50-80%) +O-limfostitlar (10-20%) -T-limfostitlar (90-100%) +B- limfostitlar (20-30%) -B- limfostitlar (60-80%) -O-limfostitlar (30-40%) #Tez yuzaga keladigan allergik reaksiyalarga kiradi:3 +Anafilaktik shok. +Zardob kasalligi. -Yuqumli kasalliklarda allergik xolatlar. -Tuberkulinga teri sinamasi. -Gomotransplantantni kuchish reaksiyasi. +Ovqat allergiyasi #Timusda shakllangan, antigen ta’sir etishdan oldingi T-limfositlar subpopulyatsiyasini ayting:3 +Xelperlar (T0.x) +Supressorlar (T0 s) -Immunologik xotira. -Killerlar (Tk). -K-limfositlar. +T –effektorlar (T0.ef) #Orttirilgan ikkilamchi immun tanqisliklar keltirib chiqaradi:3 +Surunkali infeksiyalar -Ovqatdan zaxarlanishlar +Nurlanish +OITV -Timus aplaziyasi -Agammaglobulinemiya -Bruton kasalligi #B limfositlarni tug‘ma etishmovchiliklari:3 +Agamma globulinemiya -Sindrom Shedyaka Xegasi. +Umumiy variabil immuntanqislik +IgA ni selektiv etishmovchiligi -Viskott-Oldrich kasalligi -Ataksiya- teleangiektaziya -Sindrom Shedyaka Xegasi. #Periferik qonda limfostitlarning 3 ta populyasiyasini konsentrasiyasi bilan ko‘rsating: +T-limfositlar (50-80%) +O-limfositlar (10-20%) -T-limfositlar (90-100%) +V-limfositlar (20-30%) -V-limfositlar (60-80%) -O-limfositlar (30-40%) #Laboratoriyalarda viruslar qanday o‘stiriladi:3 +Xujayra kulturasida. +Tovuq embrionida. +Laboratoriya xayvonlarida. -Gushtli peptonli agarda. -Kitta-Tarotsi zardobida. #Virusni transkripsiyasida qaysi ferment ishtirok etadi:3 +DNK-polimeraza. -Izomeraza +RNK-polimeraza. +Teskari transkriptaza. -Gialuronidaza. -Plazmakoagulaza #Qaysi olimlar immunitetni xujayraviy, gumoral va klonal seleksion nazariyasi asoschilari xisoblanadi:3 +I. Mechnikov. +P. Erlix. -R. Koxx. -L. Paster. +F.Bernet -L. A. Tarasevich. #Turga xos immunitet buladi:3 +Nasldan-naslga utuvchi. +Tugma. -Orttirilgan. -Trofogen. -Yuqumli. +Eksperimental shakillanmaydi #Immunitetda keltirilgan sistemalarning qaysi biri organizimning maxsus va maxsus bo‘lmagan ximoyalanishida qatnashadi:3 +Komplement sistemasi -B- limfostitlar +Mikro va makrofaglar -Plazmastitlar -T-xelperlar +Trombastitlar #Komlementni xusiyati va aktivlashuvi:3 +Oqsil tabiatli 20 dan ortiq frakstiyasi ma’lum +Ag va At maxsus birikganda klassik aktivlashadi -Komplement aktivlashish xususiyatga ega emas +Maxsus bo‘lmagan ximoyalanishda alternativ aktivlashadi -Polisaxarid tabiatli 9 frakstiyasi uchraydi #Fagostitlarning 3 ta funksiyasi: +Korpuskulyar AG ni fagostitoz qiladi -Moddalar almashinuvida qatnashadi +Antigen prizentant (taqdim qilovchi) hujayralar xisoblanadi +Il-1 va stitokinlar ishlab chiqaradi -IL-2 ishlab chiqaradi #Gumoral tipdagi immun javobda keltirilgan hujayralarni qaysi birlari qatnashadi.3 +Makrofaglar -T-killerlar -N-killerlar +T-xelperlar +B- limfostitlar -Epitella hujayralari #Komplementni klassik va alternativ aktivlashuviga sabab bo‘lovchi 3 ta omilni ko‘rsating. +Antigen va antitela kompleksi -Mikrob ekzotoksini -Mikrob fermentlari +Mikrob polisaxaridlari -Faktor –D +Properdin #Komplementning asosiy xususiyatlari:3 +Oqsil tabiatli -Glikolipid tabiatli +Bir frakstiyasini aktivlashuvi boshqa frakstiyalarini aktivlashtiradi. -Fermentativ aktivlikka ega +Membranaga hujum qilovchi faktor xosil bo‘ladi -Qizdirilganda parchalanmaydi #Viruslarga qarshi immunitet tiplari?3 +Konstitustional (fiziologik) -Faqat gumoral +Infekstion +Orttirilgan -Faqat hujayraviy -Antitoksik #SIgA ning 3 ta asosiy xususiyati +SIgA shilliq qavvat sekretlarida uchraydi -SIgA qon zardobida ko‘p uchraydi +Shilliq qavvatlar orqali mikroblar kirishiga to‘sqinlik qiladi +Ba’zida komplementni alternativ aktivlashtiradi -Plastentar barberdan o‘ta oladi -Organizimni mikrob va ularning toksinlaridan ximoya qiladi # IgE ning 3 ta asosiy xususiyati +Antigenlar bilan shilliq qavvatlarda bog‘lanadi -Antigenlar bilan qonda bog‘lanadi + Sitofil xususiyatga ega -T va V limfostitlarni o‘ziga jalb qiladi +Tez yuzaga chiquvchi allergik reaksiyalarda qatnashadi 6.Sekin asta yuzaga chiquvchi allergik reaksiyalarda qatnashadi #Oxirgi klassifikatsi bo‘yicha hayotning hujayrafiy formasidagi 3 domenni (imperiya) ko‘rsating : +Bacteria +Archaea +Eukarya -Fungi -Protozoa -Animalia #Sharsimon bakteriyalarning 3 ta sapofit avlodini ko`rsating: +Tetrokokklar +Sartsinlar +Mikrokokklar -Pnevmokokklar -Stafilokokklar -Streptokokklar #Mikrobiologiyada Pasterning asosiy xizmatlari:3 +Kutirishga karshi vaktsina olgan +Bijg‘ish jarayonini kashf qildi. +Vaktsina tayyorlashni ilmiy printsiplarni ishlab chiqgan -Vabo vibrionini ochishi.Kattik ozik muxitlarni ishlab chikishi. -Uchak tayoqchasini kashf qilgan #Surtmani fiksatsiyalashdan maksad:3 +Surtmani oynaga yopishtirish. -Optik zichlikni oshirish. -Kiritmalarni aniklash. +Preparatni zararsizlantirish. -Harakatini to‘xtatish +O‘lgan bakteriyalar buyoklarni yaxshi kabul kiladi. #Anilin kimyoviy tabiatga ega bulgan buyoqlar 3 ta misol keltiring, buyoqlar rangini ko`rsating: +Asosiy fuksin - kizil rangli +Metilen kuki - xavo rang +Gentsian binafsha - binafsha rangli -Asosiy neyesser sinkasi - kuk rang - Azur-eozin - binafsha rang -Pfeyffer fuksini - xavo rang #Surtmani fiksatsiya qilishning 3 ta maqsadi: +Mikroblarni o‘ldirish uchun +Buyum oynasiga bakteriyalarni yopishtirish uchun +Mikroblar buyoqni yaxshi qabul qilishi uchun -Bakteriyalarni tirikligni saklash -Bakteriyalarni kupaytirish uchun -Mikroskopiya kilish uchun #Surtmani fiksatsiya kilishning 3 ta usulini ko`rsating: +Issiq olov ustida +Sulfat kislotasi bilan +Metil spirtida -Biologik yul bilan -Serologik yul bilan +Nikiforov aralashmasida #Grammmanfiy bakteriyalar xujayra devorining ximiyaviy tarkibi:3 +Teyxoy kislotaning yuoqligi. +Peptidoglikan miqdori 10% gacha -Peptidoglikan qavati 90% gacha. -Teyxoy kislotaning mavjudligi. -Lipopolisaxaridlarning mavjudligi. +Hujayra devorini yupqaligi #Gramm manfiy bakteriyalar hujayra devoridagi lipopolisaxaridli qavvat 3 ta struktura birligidan iborat: +Lipid-A (A-yog‘) +.Polisaxaridni asosiy molekula qismi +O-yonbosh maxsus zanjir -Oqsil -Aminokisloda qoldig‘i -M-oqsil -Lipid- D (D-yog‘) #Bakteriya ribosomasini 3 ta o‘ziga xos xususiyatini ko‘rsating: +5000 tadan 50000 tagacha ribosoma uchraydi +O‘lchami 16-20 nm +70 S ribosoma uchraydi -100 tadan 3000 tagacha ribosoma uchraydi -80 S ribosoma uchraydi -O‘lchami 33-90 nm -Polisomalar xosil qiladi #Lofotrix va amfitrix xivchinli bakteriyalarga 3 ta misol keltiring: +Spirillum volutans +Pseudomona +Helicobacter pylori -Candida -Mycobacterium -E. coli -Proteus vulgaris #Qaysi mikroorganizmlar grammanfiy:3 +Esherixiylar. +Salmonellalar. -Stafilokokklar. -Klostridiylar. -Streptokokklar +Gonokokklar. #Grammusbat mikroblar:3 -Meningokokklar +Stafilakokklar. -Vabo vibrioni +Klostridiyalar. +Streptokokklar. -Mikobakteriyalar. -Rikketsiyalar. #Xujayra devoridagi peptidoglikanning 3 ta funktsiyasini ayting: +Mexanik ximoya +Xujayraga shakl beradi -Xujayraning oziklanishida qatnashadi -Xujayraning bulinishida qatnashadi +Antigen xususiyatni shakillantiradi -Endotoksinni xosil qiladi #Mikrokapsula xosil kiluvchi 3 xil bakteriyani ayting: +Enteropatogen ichak tayokchasi +Streptokokklar -Klebsiellalar -Pnevmokokk +Ko‘k yutal quzgatuvchisi -Kuydirgi quzgatuvchisi #Makrokapsulani xosil kiluvchi bakteriyalarning 3 turini ko`rsating: +Pnevmokokklar +Kuydirgi batsillasi -Enteropatogen ichak taekchasi -Kuk yutal kuzgatuvchisi -Streptokokklar +Klebsiellalar #Spiroxetalar uzaro farq kiluvchi 3 morfologik xususiyatlarini ayting: +buramalarni soni bilan -xarakati bilan +Bo`yalishi bilan -kapsulasi bilan Ojeshko usulida Bo`yalishi bilan +antigen strukturasi bilan #Spiroxetalarni 3 Bo`yash usullarini ayting: +Romanovskiy-Gimza +Morozov +Burri -Ojeshko -Neysser -Sil-Nilson #Bakteriyaning sporasi va kislotaga chidamli mikroorganizmlar qaysi usulda Bo`yaladi:3 +Ojeshko. +Sil-Nilsen. -Gram. -Neysser. -Leffler. +Ojeshko #Sil-Nilsen buyicha Bo`yashda qo`llaniladi:3 +Karbolli fuksin. -Gensian violet +Sulfat kislota. +Metil kuki. -Karbolli gensian binafsha. -Spirt. #Terminal va subterminal spora xosil qiluvchi mikroorganizmlarning 3 turini ayting: -Clostridium dentum -Bacillus subtilis +Clostridium tetani +Clostridium septicum -Bordetella pertusis +Clostridium botulinis -Clostridium minus -Spirillum magnus #Murakkab bo‘yash usulda qanday 3 xil modda qo‘llaniladi: +Bir-necha buyoklar -Ishqorlar +Differensiatsiyalovchi moddalar -Oksidlovchilar -Fiksatorlar +Protravalar -Fakat metilin kuki #Bo`yashdan oldin ishlatiladigan (1), Bo`yashning birinchi etapida(1) Bo`yashni ikkinchi etapida (1) qo`llaniladigan moddalardan bittadan misol keltiring qaysi Bo`yash metodlari qo`llanilishini ko`rsating:3 +Xlorid kislota - Ojeshko usuli buyicha +Lyugol eritmasi - Gram usuli buyicha -Sulfat kislota - Gram usuli buyicha -Fenol - Neyesser usuli buyicha -Metilen kuki - Burri usuli buyicha +Korbol fuksini - Sil-Nilsen usuli buyicha #Qaysi 3 ta buyok Romanovskiy-Gimza buyogi tarkibiga kiradi: +Eozin +Azur +Metilen kuk -Genitsian binafsha -Fuksin -Tush #Bo`yalgan preparatlarda spiroxetalarning o‘rganilishining 3 ta usuli: +Romanovskiy-Gimza usuli bilan +Kumushlantirish Morozov usuli bilan -Sil-Nilsen usuli bilan -Ojeshko usuli bilan -Lyuminestsent mikroskopiya usuli bilan +Burri buyicha #Rikketsiyalar Bo`yalishining 3 usulini ko`rsating: +Romanovskiy-Gimza usuli +Zdrodovskiy usuli -Gramm usuli -Neysser usuli +Sil-Nilsen -Burri #Rikketsiyalar kupayishi va ularga xos bo‘lgan 3 ta xususiyatni ko‘rsating: +Binar bulinish +Spora xosil qilmaydi -Mitsellyar bulinish -Spora xosil qiladi +Kapsulasi yo‘q -Harakatsiz -Jinsiy ko‘payish #Spiroxetalarning kupayishining 3 ta usuli: +Kundalang bulinish +Fragmentlanish +Oddiy bulinish usuli bilan -Sista xosil qilish -Spora xosil qilish -Askosporalar xosil qilish #Patogen spiroxetalarning 3 avlodini ayting: +Treponema +Borrelia +Leptospira -Mikoplazmalar -Xlamidiyalar -Listeriyalar #Mikoplazmalar kupayishining 3 usulini ko`rsating: -Spora xosil kilish +Kurtaklanish +Kundalang bulinish +Sigmentlanib -Dis’yunktiv bulinish -Giflar fragmentlari bilan #Spiroxetalar zotiga (avlodiga) kiruvchi mikroorganizmlarni ko`rsating:3 +Leptospiralar. +Borreliyalar. +Treponemalar. -Aktinomitsetlar. -Mikoplazmalar #Bakteriya sporasidan zambrug‘lar sporasining farqlovchi 3 ta xususiyatini ko`rsating: +Kupayish uchun xizmat qiladi +Buyokni yaxshi kabul qiladi -Oziklanish uchun xizmat qiladi +Bakteriya sporasidan chidamsiz -Bakteriya sporasiga nisbatan chidamli -Bo`yayoqlarni kabul qilmaydi #Bakteriyalar xayot faoliyatida oksillarning 3 axamiyati: +Bakterial xujayra strukturalar tarkibiga kiradi -Buyoklarga, dorivor va dezinfektsiyalovchi moddalarga munosabatini aniklaydilar. +Bakteriyal fermentlar xisoblanadi. +Bakterial ekzotoksinlarning xisoblanadi. -Faqat kokklar tarkibiga kiradi. -Antibiotiklar va pigmentlarning tarkibiy qismi xisoblanadi. -Oqsillar, fermentlar va efirga munosabatini aniqlaydi. #Auksotrof bakteriyalarni 3 ta xususiyati:: -Kislarodga muxtoj xisoblanadi +Bakteriya mutantlari bo‘lishi mumkin -Lipidlarni sintez qila olmaydi +Ma’lum oziqli o‘sish faktorlariga muxtoj xisoblanadi -O‘zlari uchun zarur komponentlarni o‘zlari sintez qilaoladi +Ma’lum oziqli komponentlarni o‘zlari sintez qilaolmaydi #Sun’iy muhitlar uchun qo‘llaniladi:3 +Pepton. -Sabzovotlar +Aminopeptidlar +Uglevodlar -Qon zardob #Oziq muhitlarga qancha % agar-agar qo‘shganda qattiq, yarim suyuq va suyuq bo‘ladi:3ta +Suyuq muhitlarga agar – agar qo‘shilmaydi +Yarim suyuqga 0,3-0,7 % agar –agar qo‘shiladi -Qattiq muhitlarga 10-15% agar –agar qo‘shiladi -Yarim suyuqga 1,3-2,0 % agar –agar qo‘shiladi -Suyuk 2- 3 % agar-agar qo‘shiladi +Qattiq muhitlarga 3-5% agar –agar qo‘shiladi #Yuqori oziqli kiymatga ega bulgan murakkab muhitlarga 3 ta misol keltiring: +Zardobli bulon (agar) +Qonli agar +Sutli-tuzli agar -Qandli bulon (agar) -Tovuq embrioni (agar) -1% peptonli suv (agar) #Elektiv muhitlar nimaga asoslangan va ularga 3 misol keltiring: +Bakteriyalarning boshqa ko‘pchilik turlardan farqlantiradigan biologik xususiyatlariga. -Bakteriyalarning nafas olishiga +Klauberg II (Bo‘g‘mada) -Ploskerova (qorin tifida) -Tiga muhiti (vaboda ) +KUA (ko‘k yo‘tal) +Levenshteyn-Yensen(tuberkulyozda) -Vismut sulfid agar (tif paratifda) #Elektivli muxitga 3 ta misol: +Ishkorli peptonli suv - vabo vibrioni uchun +Ut suyukli bulon - salmonellalar uchun +Ivigan zardob - difteriya tayoqchalari uchun -Ishkorli peptonli suv - difteriya tayoqchalari uchun -Ut suyuqli bulon - vabo vibrioni uchun -Ivigan zardob - salmonellalar uchun #Differentsial-diagnostik muhitlarga kiradi:3 +Endo muhiti. +Tuxum sarig‘li-tuzli agar. -GPA -GPB -Selenitli bulon. +Vismut sulfit agar #Quyidagi usullarning qaysi biri aerob mikroorganizmlarni sof kulturasini ajratib olishda va identifikatsiyasida qo‘llaniladi:3 +Gazon usuli -Iersen usuli +Goldi usuli +Shtrix usuli. -Fortner usuli. -Kavsharlangan shisha naychalar usuli. #Quyidagi birikmalarning qaysi biri bakteriya uchun o`sish faktori xisoblanadi:3 +Vitaminlar. +Purinlar. -Agar-agar. -Glyukoza. -Laktoza. +Aminokislotalar #Oqsillarni parchalanishida xosil buladigan 3 ta oxirgi mahsulot: +Indol +Serovodorod +Ammiak -Sut kislotasi -Karbonat angidrid gazi -Vodorod peroksidi #Bakteriyalar xayot faoliyatida pigmentlarning 3 ta axamiyati ayting: +Ultrabinafsha radiatsiyasidan ximoyani ta’minlaydi +Sintez reaktsiyalarda ishtirok etadi +Nafas jarayonida vodorodga aktseptor rolini bajaradi -Antibiotiklar ta’siridan ximoyalanishni ta’minlaydi -Xujayraning bulinishida qatnashadi -Bakteriyaning kupayish jaraenida asosiy rolni bajaradi. #Qanday 3ta pigmentni stafilokokklar ishlab chiqaradilar: +Tilla-sariq +Limon-sariq +Oq -Jigar rang -Qora -Qizil #Ekzotoksinlarga xos bulgan xususiyatlar:3 +Termolabil. +Tanlab ta’sir qiladi. -Ximiyaviy jixatdan polisaxarid tarkibli. -Umumiy ta’sirga ega -Termostabil. +Oqsil tabiatli #Endotoksinlar uchun xos bulgan xususiyatlar:3 +Termostabil. +Umumiy ta’sir kiladi. -Termolabil. -Anataksinga aylanadi +Ximiyaviy jixatdan lipoprotein, lipopolisaxarid tarkibli. -Ximiyaviy jixatdan oqsil. -Juda xam kuchli zaxar. #Ekzotoksin ishlab chiqaruvchi mikroorganizmni ko`rsating:3 +Klostridiyalar. +Difteriya kuzgatuvchisi. -Zamburuglar. -Mikoplazmalar. -Rikketsiyalar. +Vabo qo‘zg‘atuvchisi #Bakteriyalarning proteolitik fermentlari qanday aniqlanadi:3 +Jelatinni suyultirishi bilan. +Vodorod sulfid xosil bulishi bilan. +Indol xosil bulishi bilan. -Kislota xosil bulishi bilan. -Gaz xosil bulishi bilan. #Anaerob gram musbat kokklarga 3 ta misol keltiring:3 +Peptosreptococcus -Micrococcus +Gemella -Streptococcus +Peptococcus -Meningococcus #Anaerob gramm manfiy bakteriyalardan 3 tasini ko‘rsating:3 +Veillonella -Brucella -Citrobacter +Bacteroides -Vibrio +Fusobacterium #Anaerob sharoitini yaratish uchun qo`llaniladigan 3 ta usulni ko`rsating:3 +Fizik usul +Kimyoviy usul +Biologik usul -Koxx usuli -Drigalskiy usuli -Shukevich usuli #Qaysi (3)issiq sterilizatsiya bir marta qo`llanilishda tuliq sterilizatsiya bulishni ta’minlaydi: +Bosim ostida bug‘lash +Quruq issiq +Alangada qizdirish -Pasterizatsiya -Tindalizatsiya -Qaynatish #Bakteriyalarga salbiy ta’sir qilovchi tashqi muhit ommillaridan fizik faktorlarga kiradi:3 +Teperatura ta’siri -Havoning ta’siri -Biologik ta’siri -Mexanik ta’siri +Quritish ta’siri +Nurlarni ta’siri #Qon zardobi, vitaminlar va boshqa biologik preparatlarni sterillash usullari:3 +Tindalizatsiya -Pasterizatsiya -Avtoklavda -Koxx aparati oquvchi bug‘ bilan +Filtirlash +Gaz bilan sterillash #Keltirilgan kimyoviy modalarning qaysi birlari antiseptik moddalarga kiradi:3 +Farmaldegid -60-700 spirt -Xloramin B +Kaliy permanganat -Xlorgeksidin +Yodning 5% spirtli eritmasi #Bakterotsid ta’sir ko‘rsatuvchi bo‘yovchi moddalardan 3 tasini ko‘rsating: +Brilliant ko‘kki -Mis sulfat +Metilin ko‘kki -Vodorod perioksidi +Rivonol -Kaliy permanganat #UB-nurlar 3 ta xususiyati: +Mutagen faktor xisoblanadi. +angi tugilgan chakaloklar palatalarini dezinfektsiya kilishda qo`llaniladi. -Oyna orkali ta’sir kiladi. -Bakteriyalarni o`sishini stimullaydi (ta’minlaydi). +Bakteritsid ta’sir kiladi. #Dezinfektant moddalarga kiradi:3 +Sulema. +Fenol. +Xloramin -Eritrin. -Oleandomitsin. -Brilliant yashili. #Suv uchun sanitar-kursatkich bakteriyalar:3 +Enterokokk. +Ichak tayokchasi. -Streptokokk. -Perfringens. -Vabo vibrioni. +Kolifaglar #Havo uchun sanitar-kursatkich mikroblar 3 tasini ko‘rsating: +Stafilokokk. +Streptokokk. -Enterokokk. +Mog‘al zamburug‘lari -Protey. -Ichak tayoqchasi. #Havoga mikrobiologik baho beriladi:3 +1 kub metr havodagi umumiy mikroblar soni -Fakat stafilokokklarni umumiy ko‘rsatkichi bilan -1 sm 2 dagi mikroblar soni bilan. -Streptokokklarni umumiy soni bilan. +1 kub metr havodagi S.aureus +1 kub metr havodagi St. pyogens #Tuproqda uzoq saqlanuvchi bakteriyalar:3 +Clostridium botulinum +Bacillus anthracis +Clostridium tetani -Salmonella -Shigella -Vibrio #Tuproqni sanitar-bakteriologik jixatidan baqolanishda qo‘llaniladi:3 +Koli titr. +Perfringens titri. -Autotroflar bulishi bilan. -Mogor zambruglari bulishi bilan. -Streptokokklar bulishi bilan. +Umumiy mikroblar soni 1 gr. #Suvning koli - titri va koli – indeksi qaysi muhitda va qanday aniqlanadi.3 +Ikki marotiba bijg‘ish usulida -Koxx usulida -GPB +Eykman muhiti +Membrana filtr usulida -QA #Vodoprovod suvlariga quyiladigan talablar:3 +Koli titr 300 dan kam bulmasligi kerak. +Koli indeks 3 ta 1000 ml suvda bulishi kerak. +Umumiy mikroblar soni 100 dan ortik bulishi kerak emas 1 ml suvda. -Koli titr 2 bulishi kerak. -Koli indeks 10 bulishi kerak. -Umumiy mikroblar soni 10000 dan kam bulishi kerak emas 1 ml suvda. #Tuproqda uzoq vaqt (yillab) yashay oluvchi mikroblarni ko`rsating:3 +Qoqshol quzg‘atuvchisi. +Kuydirgi quzg‘atuvchisi -Shigellalar. -Salmonellalar. +Gazli gangrena kuzg‘atuvchisi. -Rikketsiyalar #Havo mikroflorasini sanitar mikrobiologik tekshirishda qaysi sanitar ko‘rsatkichlar aniqlanadi:3 +1m3 havodagi umumiy mikroblar soni -1m3 havodagi shartli patogen mikroblar soni -1m3 havodagi patogen mikroblar soni +1m3 havodagi S.aureus soni +1m3 havodagi zamburug‘lar soni #Infektsion kasalliklarni tarqalishini 3 shaklini ko`rsating: +Sporadik +Epidemiya +Pandemiya -Reaktiv -Aktiv -Endemiya #Infeksiyaning umumiy 3 ta yuqish yulini ko‘rsating: +Gorizantal -Nerv sistemasi orkali +Vertikal -Diagonal +artifitsial (su’niy) -Paralell #Genetik rekombinatsiya kuzatiladi:3 +Konyugatsiya +Transformatsiya +Mutatsiya -Reporatsiya -Trasduktsiya #Qanday 3ta agent transduksiyada qatnashadi: +Bakteriya-donor +Bakteriya-retsipient +Mo‘‘tadil fag -F-kiprikchalar -RNK -Virulentli fag #Viruslarning 3 hayot shaklini ayting: +Xujayra ichida, aktiv-virus +Xujayradan tashqari, tinch holatda-virion +Provirus shakli -Passiv, vegetativ -Aktiv, spora -previrus, sista # Viruslarga xos xususiyatlar:3 +Xujayra kulturasida ko‘payishi. +Xujayra tuzilishiga ega emas. -Sun’iy muxitlarda o‘sishi. -Gramm usulida bo‘yalishi. -Spora xosil qiladi. +Genetik parazit #Viruslarni qaysi usullarda o‘stirish mumkin:3 +Tovuq embrionida. +Xujayra kulturasida. -Klauberg oziq muhitida. -Shakarli bulonda. -Soton muhitida. +Laboratoriya xayvonlarida #Viruslarga qarshi preparatlarni ko‘rsating:3 +Remantadin. +Amantadin. -Antibiotiklar. -Sulfanilamidlar. -Nistatin. +Zidovudin # Qaysi mikroorganizmlar xujayra kulturasida ko‘payadi:3 +Viruslar. +Rikketsiyalar. -Bakteriyalar. +Xlamidiyalar. -Mikoplazmalar. -Kompilobakteriyalar # Bakteriofaglarning amaliyotda qo`llanilishi:3 +Mikroorganizm indikatsiyasida. +Kasallik manbaini aniqlashda. -Yuqumli kasallikni oldini olishda. -Serologik reaktsiyalar quyishda. -Immunoflyuorestsent reaksiyada. +Davolashda #Murakkab virus tarkibiga kiradi:3 +DNK yoki RNK. -Ribosoma +Superkapsid. -Sitoplazma. -Kapsula. +Kapsid. #Ikki ipli RNK va (- RNK) saqlovchi 3 ta viruslarni ko‘rsating +Rabdoviruslar +Paromiksoviruslar -Pikornoviruslar -Retroviruslar +Ortomiksoviruslar -Togoviruslar -Gerpesviruslar #RNK (+) saqlovchi 3 ta viruslarni ko‘rsating -Qutirish virusi -Gepatit A -OITV +Koksaki virusi +Gripp virusi +Poliomielit virusi #DNK saqlovchi viruslarning RNK viruslardan reproduktsiyasidagi 3 ta farqini ko‘rsating: +Virus reproduktsiyasi sitoplazmada ro‘y beradi -Viruslar reproduktsiyasi asosan yadroda ro‘y beradi -DNK viruslar hujayrani portlatib tashqariga chiqadi +Virus DNK si genomga integratsiya bo‘lishi mumkin -Virus DNK si plazmidlarga integratsiya bo‘lishi mumkin +Virusla hujayradan ko‘pincha kurtaklanib chiqadi #Laboratoriyalarda viruslar qanday o‘stiriladi:3 +Xujayra kulturasida. +Tovuq embrionida. +Laboratoriya xayvonlarida. -Gushtli peptonli agarda. -Kitta-Tarotsi zardobida. #Virusni transkripsiyasida qaysi ferment ishtirok etadi:3 +DNK-polimeraza. -Izomeraza +RNK-polimeraza. +Teskari transkriptaza. -Gialuronidaza. -Plazmakoagulaza #Qaysi olimlar immunitetni xujayraviy, gumoral va klonal seleksion nazariyasi asoschilari xisoblanadi:3 +I. Mechnikov. +P. Erlix. -R. Koxx. -L. Paster. +F.Bernet -L. A. Tarasevich. #Turga xos immunitet buladi:3 +Nasldan-naslga utuvchi. +Tugma. -Orttirilgan. -Trofogen. -Yuqumli. +Eksperimental shakillanmaydi #Immunitetda keltirilgan sistemalarning qaysi biri organizimning maxsus va maxsus bo‘lmagan ximoyalanishida qatnashadi:3 +Komplement sistemasi -B- limfostitlar +Mikro va makrofaglar -Plazmastitlar -T-xelperlar +Trombastitlar #Komlementni xusiyati va aktivlashuvi:3 +Oqsil tabiatli 20 dan ortiq frakstiyasi ma’lum +Ag va At maxsus birikganda klassik aktivlashadi -Komplement aktivlashish xususiyatga ega emas +Maxsus bo‘lmagan ximoyalanishda alternativ aktivlashadi -Polisaxarid tabiatli 9 frakstiyasi uchraydi #Fagostitlarning 3 ta funksiyasi: +Korpuskulyar AG ni fagostitoz qiladi -Moddalar almashinuvida qatnashadi +Antigen prizentant (taqdim qilovchi) hujayralar xisoblanadi +Il-1 va stitokinlar ishlab chiqaradi -IL-2 ishlab chiqaradi #Gumoral tipdagi immun javobda keltirilgan hujayralarni qaysi birlari qatnashadi.3 +Makrofaglar -T-killerlar -N-killerlar +T-xelperlar +B- limfostitlar -Epitella hujayralari #Komplementni klassik va alternativ aktivlashuviga sabab bo‘lovchi 3 ta omilni ko‘rsating. +Antigen va antitela kompleksi -Mikrob ekzotoksini -Mikrob fermentlari +Mikrob polisaxaridlari -Faktor –D +Properdin #Komplementning asosiy xususiyatlari:3 +Oqsil tabiatli -Glikolipid tabiatli +Bir frakstiyasini aktivlashuvi boshqa frakstiyalarini aktivlashtiradi. -Fermentativ aktivlikka ega +Membranaga hujum qilovchi faktor xosil bo‘ladi -Qizdirilganda parchalanmaydi #Viruslarga qarshi immunitet tiplari?3 +Konstitustional (fiziologik) -Faqat gumoral +Infekstion +Orttirilgan -Faqat hujayraviy -Antitoksik #SIgA ning 3 ta asosiy xususiyati +SIgA shilliq qavvat sekretlarida uchraydi -SIgA qon zardobida ko‘p uchraydi +Shilliq qavvatlar orqali mikroblar kirishiga to‘sqinlik qiladi +Ba’zida komplementni alternativ aktivlashtiradi -Plastentar barberdan o‘ta oladi -Organizimni mikrob va ularning toksinlaridan ximoya qiladi # IgE ning 3 ta asosiy xususiyati +Antigenlar bilan shilliq qavvatlarda bog‘lanadi -Antigenlar bilan qonda bog‘lanadi + Sitofil xususiyatga ega -T va V limfostitlarni o‘ziga jalb qiladi +Tez yuzaga chiquvchi allergik reaksiyalarda qatnashadi -Sekin asta yuzaga chiquvchi allergik reaksiyalarda qatnashadi #Immunoglobulinlarning Fab va Fs fragmentlarini funksiyasi.3 +Fab fragmentida antigenni bog‘lab oluvchi markaz mavjud -Fab fragment makrofaglarni o‘ziga bog‘lashda qatnashadi +Fab fragment antigen xususiyatiga qarab maxsusligi o‘zgaradi +Fs fragment biologik funkstiyani bajaradi -Fs fragment stitolitik funkstiyani bajaradi #Yuqori oziqli kiymatga ega bulgan murakkab muhitlarga 3 ta misol keltiring: +Zardobli bulon (agar) +Qonli agar +Sutli-tuzli agar -Qandli bulon (agar) -Tovuq embrioni (agar) -1% peptonli suv (agar) #Elektiv muhitlar nimaga asoslangan va ularga 3 misol keltiring: +Bakteriyalarning boshqa ko‘pchilik turlardan farqlantiradigan biologik xususiyatlariga. -Bakteriyalarning nafas olishiga +Klauberg II (Bo‘g‘mada) -Ploskerova (qorin tifida) -Tiga muhiti (vaboda ) +KUA (ko‘k yo‘tal) +Levenshteyn-Yensen(tuberkulyozda) -Vismut sulfid agar (tif paratifda) #Elektivli muxitga 3 ta misol: +Ishkorli peptonli suv - vabo vibrioni uchun +Ut suyukli bulon - salmonellalar uchun +Ivigan zardob - difteriya tayoqchalari uchun -Ishkorli peptonli suv - difteriya tayoqchalari uchun -Ut suyuqli bulon - vabo vibrioni uchun -Ivigan zardob - salmonellalar uchun #Differentsial-diagnostik muhitlarga kiradi:3 +Endo muhiti. +Tuxum sarig‘li-tuzli agar. -GPA -GPB -Selenitli bulon. +Vismut sulfit agar #Quyidagi usullarning qaysi biri aerob mikroorganizmlarni sof kulturasini ajratib olishda va identifikatsiyasida qo‘llaniladi:3 +Gazon usuli -Iersen usuli +Goldi usuli +Shtrix usuli. -Fortner usuli. -Kavsharlangan shisha naychalar usuli. #Quyidagi birikmalarning qaysi biri bakteriya uchun o`sish faktori xisoblanadi:3 +Vitaminlar. +Purinlar. -Agar-agar. -Glyukoza. -Laktoza. +Aminokislotalar #Oqsillarni parchalanishida xosil buladigan 3 ta oxirgi mahsulot: +Indol +Serovodorod +Ammiak -Sut kislotasi -Karbonat angidrid gazi -Vodorod peroksidi #Autoantitela:3 +Organizim o‘z autoantigenlariga nisbatan tolerantligi yo‘qolganda ro‘y beradi -Organizim o‘z autoantigenlariga nisbatan doimo AT sintez qilib turadi +Yuqumli kasalliklar natijasida organizm AG o‘zgarishi AT sinteziga olib keladi +Kuyish, sovuq urish natijasida organizm AG o‘zgarishi AT sinteziga olib keladi -Antitelani embrionga ta’siri natijasi autoantitela xosil bo‘ladi -Gamma-globulinlar sintezi buzilishi natijasi #Antitela hosil bo‘lishida hujayra koperastiyasida qatnashuvchi 3 ta hujayralarni ko‘rsating: +Makrofaglar -CD8 limfostitlar +CD4 limfostitlar +CD19 limfostitlar -CD16 limfostitlar -CD3 limfostitlar #Antitelaning 3 ta xususiyatlari: +Maxsusligi -Eruvchanligi -Ximiyaviy bog‘lanishi antigen bilan +Getrogenligi -Funksional maxsusligi +Affinitetligi #Tez yuzaga keladigan allergik reaksiyalarga kiradi:3 +Anafilaktik shok. +Zardob kasalligi. -Yuqumli kasalliklarda allergik xolatlar. -Tuberkulinga teri sinamasi. -Gomotransplantantni kuchish reakstiyasi. +Ovqat allergiyasi #Timusda shakllangan, antigen ta’sir etishdan oldingi T-limfositlar subpopulyastiyasini ayting:3 +Xelperlar (T0.x) +Supressorlar (T0 s) 3.Immunologik xotira. -Killerlar (Tk). -K-limfostitlar. +T –effektorlar (T0.ef) #Orttirilgan ikkilamchi immun tanqisliklar keltirib chiqaradi:3 +Surunkali infeksiyalar -Ovqatdan zaxarlanishlar +Nurlanish +OITV -Timus aplaziyasi -Agammaglobulinemiya -Bruton kasalligi #Tug‘ma immun tanqislik kasalliklariga kiradi:3 -Ovqatdan zaxarlanishlar -Nurlanish -OITV +Timus aplaziyasi +Agammaglobulinemiya +Bruton kasalligi #B limfostitlarni tug‘ma etishmovchiliklari:3 +Agammaglobulinemiya -Sindrom Shedyaka Xegasi. +Umumiy variabil immuntanqislik +IgA ni selektiv etishmovchiligi -Viskott-Oldrich kasalligi -Ataksiya- teleangiektaziya -Sindrom Shedyaka Xegasi. #Periferik qonda limfostitlarning 3 ta populyasiyasini konstentrastiyasi bilan ko‘rsating: +T-limfostitlar (50-80%) +O-limfostitlar (10-20%) -T-limfostitlar (90-100%) +B- limfostitlar (20-30%) -B- limfostitlar (60-80%) -O-limfostitlar (30-40%) #Tez yuzaga keladigan allergik reaksiyalarga kiradi:3 +Anafilaktik shok. +Zardob kasalligi. -Yuqumli kasalliklarda allergik xolatlar. -Tuberkulinga teri sinamasi. -Gomotransplantantni kuchish reaksiyasi. +Ovqat allergiyasi #Timusda shakllangan, antigen ta’sir etishdan oldingi T-limfositlar subpopulyatsiyasini ayting:3 +Xelperlar (T0.x) +Supressorlar (T0 s) -Immunologik xotira. -Killerlar (Tk). -K-limfositlar. +T –effektorlar (T0.ef) #Orttirilgan ikkilamchi immun tanqisliklar keltirib chiqaradi:3 +Surunkali infeksiyalar -Ovqatdan zaxarlanishlar +Nurlanish +OITV -Timus aplaziyasi -Agammaglobulinemiya -Bruton kasalligi #B limfositlarni tug‘ma etishmovchiliklari:3 +Agamma globulinemiya -Sindrom Shedyaka Xegasi. +Umumiy variabil immuntanqislik +IgA ni selektiv etishmovchiligi -Viskott-Oldrich kasalligi -Ataksiya- teleangiektaziya -Sindrom Shedyaka Xegasi. #Periferik qonda limfostitlarning 3 ta populyasiyasini konsentrasiyasi bilan ko‘rsating: +T-limfositlar (50-80%) +O-limfositlar (10-20%) -T-limfositlar (90-100%) +V-limfositlar (20-30%) -V-limfositlar (60-80%) -O-limfositlar (30-40%) #Tuproqda uzoq vaqt (yillab) yashay oluvchi mikroblarni ko`rsating:3 +Qoqshol quzg‘atuvchisi. +Kuydirgi quzg‘atuvchisi -Shigellalar. -Salmonellalar. +Gazli gangrena kuzg‘atuvchisi. -Rikketsiyalar #Havo mikroflorasini sanitar mikrobiologik tekshirishda qaysi sanitar ko‘rsatkichlar aniqlanadi:3 +1m3 havodagi umumiy mikroblar soni -1m3 havodagi shartli patogen mikroblar soni -1m3 havodagi patogen mikroblar soni +1m3 havodagi S.aureus soni +1m3 havodagi zamburug‘lar soni #Infektsion kasalliklarni tarqalishini 3 shaklini ko`rsating: +Sporadik +Epidemiya +Pandemiya -Reaktiv -Aktiv -Endemiya #Infeksiyaning umumiy 3 ta yuqish yulini ko‘rsating: +Gorizantal -Nerv sistemasi orkali +Vertikal -Diagonal +artifitsial (su’niy) -Paralell #Genetik rekombinatsiya kuzatiladi:3 +Konyugatsiya +Transformatsiya +Mutatsiya -Reporatsiya -Trasduktsiya #Qanday 3ta agent transduksiyada qatnashadi: +Bakteriya-donor +Bakteriya-retsipient +Mo‘‘tadil fag -F-kiprikchalar -RNK -Virulentli fag #Viruslarning 3 hayot shaklini ayting: +Xujayra ichida, aktiv-virus +Xujayradan tashqari, tinch holatda-virion +Provirus shakli -Passiv, vegetativ -Aktiv, spora -previrus, sista # Viruslarga xos xususiyatlar:3 +Xujayra kulturasida ko‘payishi. +Xujayra tuzilishiga ega emas. -Sun’iy muxitlarda o‘sishi. -Gramm usulida bo‘yalishi. -Spora xosil qiladi. +Genetik parazit #Viruslarni qaysi usullarda o‘stirish mumkin:3 +Tovuq embrionida. +Xujayra kulturasida. -Klauberg oziq muhitida. -Shakarli bulonda. -Soton muhitida. +Laboratoriya xayvonlarida #Viruslarga qarshi preparatlarni ko‘rsating:3 +Remantadin. +Amantadin. -Antibiotiklar. -Sulfanilamidlar. -Nistatin. +Zidovudin # Qaysi mikroorganizmlar xujayra kulturasida ko‘payadi:3 +Viruslar. +Rikketsiyalar. -Bakteriyalar. +Xlamidiyalar. -Mikoplazmalar. -Kompilobakteriyalar # Bakteriofaglarning amaliyotda qo`llanilishi:3 +Mikroorganizm indikatsiyasida. +Kasallik manbaini aniqlashda. -Yuqumli kasallikni oldini olishda. -Serologik reaktsiyalar quyishda. -Immunoflyuorestsent reaksiyada. +Davolashda #Murakkab virus tarkibiga kiradi:3 +DNK yoki RNK. -Ribosoma +Superkapsid. -Sitoplazma. -Kapsula. +Kapsid. #Ikki ipli RNK va (- RNK) saqlovchi 3 ta viruslarni ko‘rsating +1.Rabdoviruslar +Paromiksoviruslar -Pikornoviruslar -Retroviruslar +Ortomiksoviruslar -Togoviruslar -Gerpesviruslar #RNK (+) saqlovchi 3 ta viruslarni ko‘rsating -Qutirish virusi -Gepatit A -OITV +Koksaki virusi -Gripp virusi -Gerpesvirus +Poliomielit virusi #DNK saqlovchi viruslarning RNK viruslardan reproduktsiyasidagi 3 ta farqini ko‘rsating: +Virus reproduktsiyasi sitoplazmada ro‘y beradi -Viruslar reproduktsiyasi asosan yadroda ro‘y beradi -DNK viruslar hujayrani portlatib tashqariga chiqadi +Virus DNK si genomga integratsiya bo‘lishi mumkin -Virus DNK si plazmidlarga integratsiya bo‘lishi mumkin +Virusla hujayradan ko‘pincha kurtaklanib chiqadi #Antitela hosil bo‘lishida hujayra koperastiyasida qatnashuvchi 3 ta hujayralarni ko‘rsating: +Makrofaglar -CD8 limfostitlar +CD4 limfostitlar +CD19 limfostitlar -CD16 limfostitlar -CD3 limfostitlar #Antitelaning 3 ta xususiyatlari: +Maxsusligi -Eruvchanligi -Ximiyaviy bog‘lanishi antigen bilan +Getrogenligi -Funksional maxsusligi +Affinitetligi #Tez yuzaga keladigan allergik reaksiyalarga kiradi:3 +Anafilaktik shok. +Zardob kasalligi. -Yuqumli kasalliklarda allergik xolatlar. -Tuberkulinga teri sinamasi. -Gomotransplantantni kuchish reakstiyasi. +Ovqat allergiyasi #Timusda shakllangan, antigen ta’sir etishdan oldingi T-limfositlar subpopulyastiyasini ayting:3 +Xelperlar (T0.x) +Supressorlar (T0 s) -Immunologik xotira. -Killerlar (Tk). -K-limfostitlar. +T –effektorlar (T0.ef) #Orttirilgan ikkilamchi immun tanqisliklar keltirib chiqaradi:3 +Surunkali infeksiyalar -Ovqatdan zaxarlanishlar +Nurlanish +OITV -Timus aplaziyasi -Agammaglobulinemiya -Bruton kasalligi #Tug‘ma immun tanqislik kasalliklariga kiradi:3 -Ovqatdan zaxarlanishlar -Nurlanish -OITV +Timus aplaziyasi +Agammaglobulinemiya +Bruton kasalligi #B limfostitlarni tug‘ma etishmovchiliklari:3 +Agammaglobulinemiya -Sindrom Shedyaka Xegasi. +Umumiy variabil immuntanqislik +IgA ni selektiv etishmovchiligi -Viskott-Oldrich kasalligi -Ataksiya- teleangiektaziya -Sindrom Shedyaka Xegasi. #Periferik qonda limfostitlarning 3 ta populyasiyasini konstentrastiyasi bilan ko‘rsating: +T-limfostitlar (50-80%) +O-limfostitlar (10-20%) -T-limfostitlar (90-100%) +B- limfostitlar (20-30%) -B- limfostitlar (60-80%) -O-limfostitlar (30-40%) #Tez yuzaga keladigan allergik reaksiyalarga kiradi:3 +Anafilaktik shok. +Zardob kasalligi. -Yuqumli kasalliklarda allergik xolatlar. -Tuberkulinga teri sinamasi. -Gomotransplantantni kuchish reaksiyasi. +Ovqat allergiyasi #Timusda shakllangan, antigen ta’sir etishdan oldingi T-limfositlar subpopulyatsiyasini ayting:3 +Xelperlar (T0.x) +Supressorlar (T0 s) -Immunologik xotira. -Killerlar (Tk). -K-limfositlar. +T –effektorlar (T0.ef) #Orttirilgan ikkilamchi immun tanqisliklar keltirib chiqaradi:3 +Surunkali infeksiyalar -Ovqatdan zaxarlanishlar +Nurlanish +OITV -Timus aplaziyasi -Agammaglobulinemiya -Bruton kasalligi #B limfositlarni tug‘ma etishmovchiliklari:3 +Agamma globulinemiya -Sindrom Shedyaka Xegasi. +Umumiy variabil immuntanqislik +IgA ni selektiv etishmovchiligi -Viskott-Oldrich kasalligi -Ataksiya- teleangiektaziya -Sindrom Shedyaka Xegasi. #Periferik qonda limfostitlarning 3 ta populyasiyasini konsentrasiyasi bilan ko‘rsating: +T-limfositlar (50-80%) +O-limfositlar (10-20%) -T-limfositlar (90-100%) +V-limfositlar (20-30%) -V-limfositlar (60-80%) -O-limfositlar (30-40%) #Laboratoriyalarda viruslar qanday o‘stiriladi:3 +Xujayra kulturasida. +Tovuq embrionida. +Laboratoriya xayvonlarida. -Gushtli peptonli agarda. -Kitta-Tarotsi zardobida. #Virusni transkripsiyasida qaysi ferment ishtirok etadi:3 +DNK-polimeraza. -Izomeraza +RNK-polimeraza. +Teskari transkriptaza. -Gialuronidaza. -Plazmakoagulaza #Qaysi olimlar immunitetni xujayraviy, gumoral va klonal seleksion nazariyasi asoschilari xisoblanadi:3 +I. Mechnikov. +P. Erlix. -R. Koxx. -L. Paster. +F.Bernet -L. A. Tarasevich. #Turga xos immunitet buladi:3 +Nasldan-naslga utuvchi. +Tugma. -Orttirilgan. -Trofogen. -Yuqumli. +Eksperimental shakillanmaydi #Immunitetda keltirilgan sistemalarning qaysi biri organizimning maxsus va maxsus bo‘lmagan ximoyalanishida qatnashadi:3 +Komplement sistemasi -B- limfostitlar +Mikro va makrofaglar -Plazmastitlar -T-xelperlar +Trombastitlar #Komlementni xusiyati va aktivlashuvi:3 +Oqsil tabiatli 20 dan ortiq frakstiyasi ma’lum +Ag va At maxsus birikganda klassik aktivlashadi -Komplement aktivlashish xususiyatga ega emas +Maxsus bo‘lmagan ximoyalanishda alternativ aktivlashadi -Polisaxarid tabiatli 9 frakstiyasi uchraydi #Fagostitlarning 3 ta funksiyasi: +Korpuskulyar AG ni fagostitoz qiladi -Moddalar almashinuvida qatnashadi +Antigen prizentant (taqdim qilovchi) hujayralar xisoblanadi +Il-1 va stitokinlar ishlab chiqaradi -IL-2 ishlab chiqaradi #Gumoral tipdagi immun javobda keltirilgan hujayralarni qaysi birlari qatnashadi.3 +Makrofaglar -T-killerlar -N-killerlar +T-xelperlar +B- limfostitlar -Epitella hujayralari #Komplementni klassik va alternativ aktivlashuviga sabab bo‘lovchi 3 ta omilni ko‘rsating. +Antigen va antitela kompleksi -Mikrob ekzotoksini -Mikrob fermentlari +Mikrob polisaxaridlari -Faktor –D +Properdin #Komplementning asosiy xususiyatlari:3 +Oqsil tabiatli -Glikolipid tabiatli +Bir frakstiyasini aktivlashuvi boshqa frakstiyalarini aktivlashtiradi. -Fermentativ aktivlikka ega +Membranaga hujum qilovchi faktor xosil bo‘ladi -Qizdirilganda parchalanmaydi #Viruslarga qarshi immunitet tiplari?3 +Konstitustional (fiziologik) -Faqat gumoral +Infekstion +Orttirilgan -Faqat hujayraviy -Antitoksik #SIgA ning 3 ta asosiy xususiyati +SIgA shilliq qavvat sekretlarida uchraydi -SIgA qon zardobida ko‘p uchraydi +Shilliq qavvatlar orqali mikroblar kirishiga to‘sqinlik qiladi +Ba’zida komplementni alternativ aktivlashtiradi -Plastentar barberdan o‘ta oladi -Organizimni mikrob va ularning toksinlaridan ximoya qiladi # IgE ning 3 ta asosiy xususiyati +Antigenlar bilan shilliq qavvatlarda bog‘lanadi -Antigenlar bilan qonda bog‘lanadi + Sitofil xususiyatga ega -T va V limfostitlarni o‘ziga jalb qiladi +Tez yuzaga chiquvchi allergik reaksiyalarda qatnashadi 6.Sekin asta yuzaga chiquvchi allergik reaksiyalarda qatnashadi #Oxirgi klassifikatsi bo‘yicha hayotning hujayrafiy formasidagi 3 domenni (imperiya) ko‘rsating : +Bacteria +Archaea +Eukarya -Fungi -Protozoa -Animalia #Sharsimon bakteriyalarning 3 ta sapofit avlodini ko`rsating: +Tetrokokklar +Sartsinlar +Mikrokokklar -Pnevmokokklar -Stafilokokklar -Streptokokklar #Mikrobiologiyada Pasterning asosiy xizmatlari:3 +Kutirishga karshi vaktsina olgan +Bijg‘ish jarayonini kashf qildi. +Vaktsina tayyorlashni ilmiy printsiplarni ishlab chiqgan -Vabo vibrionini ochishi.Kattik ozik muxitlarni ishlab chikishi. -Uchak tayoqchasini kashf qilgan #Surtmani fiksatsiyalashdan maksad:3 +Surtmani oynaga yopishtirish. -Optik zichlikni oshirish. -Kiritmalarni aniklash. +Preparatni zararsizlantirish. -Harakatini to‘xtatish +O‘lgan bakteriyalar buyoklarni yaxshi kabul kiladi. #Anilin kimyoviy tabiatga ega bulgan buyoqlar 3 ta misol keltiring, buyoqlar rangini ko`rsating: +Asosiy fuksin - kizil rangli +Metilen kuki - xavo rang +Gentsian binafsha - binafsha rangli -Asosiy neyesser sinkasi - kuk rang - Azur-eozin - binafsha rang -Pfeyffer fuksini - xavo rang #Surtmani fiksatsiya qilishning 3 ta maqsadi: +Mikroblarni o‘ldirish uchun +Buyum oynasiga bakteriyalarni yopishtirish uchun +Mikroblar buyoqni yaxshi qabul qilishi uchun -Bakteriyalarni tirikligni saklash -Bakteriyalarni kupaytirish uchun -Mikroskopiya kilish uchun #Surtmani fiksatsiya kilishning 3 ta usulini ko`rsating: +Issiq olov ustida +Sulfat kislotasi bilan +Metil spirtida -Biologik yul bilan -Serologik yul bilan +Nikiforov aralashmasida #Grammmanfiy bakteriyalar xujayra devorining ximiyaviy tarkibi:3 +Teyxoy kislotaning yuoqligi. +Peptidoglikan miqdori 10% gacha -Peptidoglikan qavati 90% gacha. -Teyxoy kislotaning mavjudligi. -Lipopolisaxaridlarning mavjudligi. +Hujayra devorini yupqaligi #Gramm manfiy bakteriyalar hujayra devoridagi lipopolisaxaridli qavvat 3 ta struktura birligidan iborat: +Lipid-A (A-yog‘) +.Polisaxaridni asosiy molekula qismi +O-yonbosh maxsus zanjir -Oqsil -Aminokisloda qoldig‘i -M-oqsil -Lipid- D (D-yog‘) #Bakteriya ribosomasini 3 ta o‘ziga xos xususiyatini ko‘rsating: +5000 tadan 50000 tagacha ribosoma uchraydi +O‘lchami 16-20 nm +70 S ribosoma uchraydi -100 tadan 3000 tagacha ribosoma uchraydi -80 S ribosoma uchraydi -O‘lchami 33-90 nm -Polisomalar xosil qiladi #Lofotrix va amfitrix xivchinli bakteriyalarga 3 ta misol keltiring: +Spirillum volutans +Pseudomona +Helicobacter pylori -Candida -Mycobacterium -E. coli -Proteus vulgaris #Qaysi mikroorganizmlar grammanfiy:3 +Esherixiylar. +Salmonellalar. -Stafilokokklar. -Klostridiylar. -Streptokokklar +Gonokokklar. #Grammusbat mikroblar:3 -Meningokokklar +Stafilakokklar. -Vabo vibrioni +Klostridiyalar. +Streptokokklar. -Mikobakteriyalar. -Rikketsiyalar. #Xujayra devoridagi peptidoglikanning 3 ta funktsiyasini ayting: +Mexanik ximoya +Xujayraga shakl beradi -Xujayraning oziklanishida qatnashadi -Xujayraning bulinishida qatnashadi +Antigen xususiyatni shakillantiradi -Endotoksinni xosil qiladi #Mikrokapsula xosil kiluvchi 3 xil bakteriyani ayting: +Enteropatogen ichak tayokchasi +Streptokokklar -Klebsiellalar -Pnevmokokk +Ko‘k yutal quzgatuvchisi -Kuydirgi quzgatuvchisi #Makrokapsulani xosil kiluvchi bakteriyalarning 3 turini ko`rsating: +Pnevmokokklar +Kuydirgi batsillasi -Enteropatogen ichak taekchasi -Kuk yutal kuzgatuvchisi -Streptokokklar +Klebsiellalar #Spiroxetalar uzaro farq kiluvchi 3 morfologik xususiyatlarini ayting: +buramalarni soni bilan -xarakati bilan +Bo`yalishi bilan -kapsulasi bilan Ojeshko usulida Bo`yalishi bilan +antigen strukturasi bilan #Spiroxetalarni 3 Bo`yash usullarini ayting: +Romanovskiy-Gimza +Morozov +Burri -Ojeshko -Neysser -Sil-Nilson #Bakteriyaning sporasi va kislotaga chidamli mikroorganizmlar qaysi usulda Bo`yaladi:3 +Ojeshko. +Sil-Nilsen. -Gram. -Neysser. -Leffler. +Ojeshko #Sil-Nilsen buyicha Bo`yashda qo`llaniladi:3 +Karbolli fuksin. -Gensian violet +Sulfat kislota. +Metil kuki. -Karbolli gensian binafsha. -Spirt. #Terminal va subterminal spora xosil qiluvchi mikroorganizmlarning 3 turini ayting: -Clostridium dentum -Bacillus subtilis +Clostridium tetani +Clostridium septicum -Bordetella pertusis +Clostridium botulinis -Clostridium minus -Spirillum magnus #Murakkab bo‘yash usulda qanday 3 xil modda qo‘llaniladi: +Bir-necha buyoklar -Ishqorlar +Differensiatsiyalovchi moddalar -Oksidlovchilar -Fiksatorlar +Protravalar -Fakat metilin kuki #Bo`yashdan oldin ishlatiladigan (1), Bo`yashning birinchi etapida(1) Bo`yashni ikkinchi etapida (1) qo`llaniladigan moddalardan bittadan misol keltiring qaysi Bo`yash metodlari qo`llanilishini ko`rsating:3 +Xlorid kislota - Ojeshko usuli buyicha +Lyugol eritmasi - Gram usuli buyicha -Sulfat kislota - Gram usuli buyicha -Fenol - Neyesser usuli buyicha -Metilen kuki - Burri usuli buyicha +Korbol fuksini - Sil-Nilsen usuli buyicha #Qaysi 3 ta buyok Romanovskiy-Gimza buyogi tarkibiga kiradi: +Eozin +Azur +Metilen kuk -Genitsian binafsha -Fuksin -Tush #Bo`yalgan preparatlarda spiroxetalarning o‘rganilishining 3 ta usuli: +Romanovskiy-Gimza usuli bilan +Kumushlantirish Morozov usuli bilan -Sil-Nilsen usuli bilan -Ojeshko usuli bilan -Lyuminestsent mikroskopiya usuli bilan +Burri buyicha #Rikketsiyalar Bo`yalishining 3 usulini ko`rsating: +Romanovskiy-Gimza usuli +Zdrodovskiy usuli -Gramm usuli -Neysser usuli +Sil-Nilsen -Burri #Rikketsiyalar kupayishi va ularga xos bo‘lgan 3 ta xususiyatni ko‘rsating: +Binar bulinish +Spora xosil qilmaydi -Mitsellyar bulinish -Spora xosil qiladi +Kapsulasi yo‘q -Harakatsiz -Jinsiy ko‘payish Download 245.03 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|