1-jumıs. Fizikalıq shamalardı o`lshew. O`lshew qa`teliklerin esaplaw. O`lshew

--------------------

(6)

Bul jerdegi lardın` ma`nisleri ha`r qıylı bolıwı mu`mkin.

Absolyut qa`teliklerdin` ortasha arifmetikalıq ma`nisin tabıwda lerdin` ha`r birin on` ma`nisler menen, yag`nıy ko`rinisinde alınadı. Demek absolyut qa`teliktin` ortasha arifmetikalıq ma`nisito`mendegishe boladı:

(7)

Ta`jiriybede tabılg`an aqırg`ı na`tiyje, yag`nıy fizikalıq shamanın` haqıyqıy ma`nisi, anıqlang`an ortasha arifmetikalıq ma`nisten qa parqlanadı ha`m onı to`mendegishe jaza alamız.

(8)

Ayırım o`lshewlerdin` salıstırmalı qateligi dep, usı o`lshewdin` absolyut qa`teligi tın`, shamanı o`lshewde tabılg`an ma`nisi x<sub>o`lsh</sub>ge qatnasınaaytıladı.

Eger qandayda bir shama x tı o`lshewdegi salıstırmalı qa`telikti E_x dep belgilesek, to`mendegini jaza alamız:

(9)

Bul tenlikten ko`rinedi, o`lshewdin` salıstırmalı qa`teligi a`dette % lerde esaplanadı:

(10)

Laboratoriya shınıg`ıwlarında bir ma`rte o`lshewdin` salıstırmalı qa`teligin anıqlaw kerek bolsa absolyut qa`telikke a`sbaptın` qa`teligi qabıl etiledi.

Ortasha absolyut qatelik <> tın` o`lshenip atırg`an shamasının` ortasha arifmitikalıq ma`nisi qa qatnasın ortasha salıstırmalı qa`telik dep aytıladı ha`m ol to`mendegishe jazıladı.
₍₁₁₎