1. kirisiw. «ULÍwma til bilimi» PÁniniń predmeti háM Áhmiyeti

1.2. TIL BILIMINIŃ TARIYXÍ 
 
Til biliminiń basqa ilimlerden óz-aldına bólinip shı
ǵıwı, jeke ilim bolıp 
qáliplesiwi XIX ásirdiń basına tuwra keledi. Bunnan XIX ásirge shekem til bilimi 
bolma
ǵan degen juwmaq shıǵarıwǵa bolmaydı. Seslik tildiń sırın biliwge adamzat 
ilim payda bolaman degenge shekemgi dáwirde de talpılan
ǵan. 
Biziń eramızdan burın
ǵı 5-6-mıń jıllar burın egipet, shumerlerdiń, t.b. Shıǵıs 
xalıqlarınıń joqarı mádeniyatlı bolǵanlıǵın eske alsaq, olarda jazıwdıń 
qollanılǵanlıǵın eskersek, til biliminiń eski ilimlerden biri bolatuǵının ańlaymız. 
Biraq egipetler menen shumerlerdiń til tuwralı pikirleri bizge kelip jetken joq. Til 
máseleleri tuwralı jazılıp saqlan
ǵan, biziń dáwirimizge jetken dereklerdiń eń eskisi-
áyyemgi Qıtay, Hind, Grek ellerine tán. 
Lingvistika tariyxın mınaday dáwirlerge bóliw múmkin:
1. Áyyemgi zaman lingvistikasınan XVIII ásirge shekemgi dáwir. 
2. Salıstırma-tariyxıy til bilimi menen til filosofiyası. 
3. Logikalıq, psixologiyalıq til bilimi dáwiri (XIX ásir ortası). 
4. Neogrammatizm menen til sociologiyası (XIX ásir aqırı XX ásir bası). 
5. Házirgi zaman lingvistikası jáne strukturalizm.
Bu
ǵan sovet til bilimi de kiredi. (Koduxov I.V. «Obsheee yazıkoznanie»).