1. Kоmpyutеr grаfikаsi fаnining хоzirgi dаvrdа ахаmiyati vа o’rni?

Rastli grafika. Rastli grafikada tasvir nuqtalar (kog’ozda), piksellar (nuqtalar ekranda shunday deb ataladi) 
yordamida hosil qilinadi. Vektorli grafika. Vektorli grafikada tasvirning asosiy elementi sifatida chiziq qaraladi. 
Chiziq sifatida to’g’ri chiziq yoki egri chiziq olinishi mumkin. Rastli grafikada bunday chiziqlar nuqtalar (piksellar) 
yordamida yaratilsa, vektorli grafikada esa tasvirlarni yaratishda nuqtaga nisbatan umumiyroq bo’lgan chiziqlardan 
foydalaniladi va shuning hisobiga tasvirlar aniqroq ko’rinishga bo’ladi. Fraktal grafika. Fraktal grafika ham hisoblanuvchi 
grafika bo’lib, uning vektor grafikadan farqi shundaki, unda hech qanday ob`ektlar kompyuter xotirasida saqlanmaydi. 
Chunki tasvirlar tenglamalar yoki ularning tizimlarida hosil qilinadi. 
136. 
Kоmpyutеr grаfikаsining оpеrаtsiоn tizimlаri. 
Odatda grafik fayllar katta o’lchamga ega bo’ladi. Masalan, BMP, TIFF yoki PCX 
formatlaridagi grafik fayllar samarasiz kodlanadi va tasvirni to’g’ri etkazishga kerakli 
o’lchamdan ham katta o’lchamga ega bo’lishi mumkin.
Foydalanuvchilarning 
katta 
qismi 
tarmoqqa 
modemlar 
orqali 
ulanadi. 
Foydalanuvchi modemlarining provayderlar bilan ulanish tezligi 56 KBit/sek dan 
oshmasligini hisobga olgan holda, bunday grafik fayllardan foydalanish maqsadga 
muvoffiq emas, chunki sahifalar yuklanish vaqti cho’zilib ketadi. 
Bunday holatda sahifalarni tarmoqda nashr qilishga tayyorlashda asosiy maqsad - 
illyustratciyalar hajmini maksimal darajada kamaytirishdir, chunki grafik fayllar hajmi 
sahifaning umumiy hajmini belgilaydi, bu esa o’z navbatida uning yuklanish tezligiga 
ta`sir qiladi. 
137. 
Kоmpyutеr grаfikаsi ОT - ni sоstаvi vа strukturаsi. 
Hozirgi kunda tarmoqlarda ikki asosiy grafik format qo’llanadi: GIF va JPEG (yoki 
JPG). Bu grafik formatlarda illyustratciyalangan sahifalarni barcha keng tarqalgan 
brauzerlar tushunadi va to’g’ri tasvirlaydi. Bu formatlarning har biri o’z ustunliklari va
kamchiliklariga ega, bu ularning qo’llanish sohasini aniqlaydi, ular orasidagi farqni 
tushunish o’z navbatida sayt sahifalarini grafik bezash ishlarini osonlashtiradi. 
138. 
Microsoft Windows muхitidа kоmpyutеr grаfikаsi. 
Kompyuter grafikasi qo’llaniladigan asosiy sohalarni ko’rsatib o’tamiz: 
• Grafiklarni chizish; 
• Kartografiya-geografik, tabiiy yoki iqtisodiy hodisalarni o’zaro chegaradosh mamlakatlar, viloyatlar, o’lkalarnining 
aniq xaritasini tasvirlash; 
• Chizmachilik va konstruktorlik ishlarini avtomatlashtirish; 
• Modellashtirish va multiplikatciya; 
• Turli texnologik jarayonlarni boshqarish – hayotiy masalalarni interaktiv rejimda namoyish etish. Texnologik 
jarayonni eng kerakli nuqtalariga o’rnatilgan dastlabki axborot manbai bo’lgan o’lchagichlardan kelayotgan 
axborotlar qiymatini vizual idrok qilish; 
• Kantcelyariya ishlarini avtomatlashtirish va chop etishni elektron usuli; 
Reklama va san`at - qandaydir fikrni ifodalash va estetik yoqimli tasvirlar orqali jamoani diqqatini tortish. 

---

139. 
Word muхitidа kоmpyutеr grаfikаsi. 
Word ning grafika bilan ishlash imkoniyatlari juda keng bo'lib, unda hujjatga rastrli 
rasm va vektorli grafika kiritish, vektorli grafika yaratish, diagrammalar yasash kabi 
ishlarni bajarish mumkin. 
Hujjatga tayyor rasmni kiritish uchun Bosh menyuning Vstavka (Joylash) 
bo'limining Risunok (Rasm) bandini, undan esa Iz fayla (Fayldan) yoki Kartinki 
(Tasvirlar) bandini tanlash mumkin. Birinchisi yordamida Siz oldindan kiritmoqchi 
bo'lgan rasmni tanlash qulay bo'lsa, ikkinchisi yordamida kompyuterdagi rasmlarning 
galereyasini yaratib, so'ng ulardan mosini tanlab olish mumkin. Rasm hujjatga kiritilgach, 
uning ustiga sichqonni olib kelib, chap tugmasini chertsak, Nastroyka izobrajeniya 
(Tasvirni sozlash) uskunalar paneli paydo bo'ladi. 
140. 
Rаsmlаr yarаtishning grаfik rеsurslаri. 
Dastur muhitida Paint ning NOM SATRI (dastur belgisi, fayl nomi, dastur nomi 
va oynaning uchta asosiy tugmalarini ko’rsatadi), menyu satri (dasturning asosiy 
buyruqlar 
joylashgan 
menyu), 
YoRDAMCHI 
QUROLLAR 
(ASBOBLAR) 
TUGMALARI SATRI (yordamchi qurollar tugmalari joylashgan), ISH SOHASI (oq 
varaq), RANGLAR PALITRASI (har xil ranglar ko’rsatkichlari), MAЪLUMOTLAR 
SATRI (qo’shimcha ma’lumotlar) sohasi mavjud. Paint dasturining umumiy ko’rinishi 
quyidagicha