1. Kоmpyutеr grаfikаsi fаnining хоzirgi dаvrdа ахаmiyati vа o’rni?

Macromedia Freehand 8.0 va Corel Draw 5.0 larni keltirish mumkin. 
Fraktal grafika. Fraktal grafika ham hisoblanuvchi grafika bo’lib, uning vektor 
grafikadan farqi shundaki, unda hech qanday ob`ektlar kompyuter xotirasida 
saqlanmaydi. Chunki tasvirlar tenglamalar yoki ularning tizimlarida hosil qilinadi. 
Shuning uchun ham xotirada tenglamalargina saqlanadi. Tenglamalarga oid 
parametrlar o’zgartirilishi natijasida turli tasvirlar hosil qilinadi.
126. 
CTRL+S bu qanday amalni bajaradi? 
CTRL+S – (takdimot) faylni saklash
 
127. 
Prezentatsiya nima? 
Prezentasiya- bu slaydlar va mahsus effektlar to’plami bo’lib, ularni ekranda 
ko’rsatish, tarqatiladigan material, dokladni plan va konspekti shaklida bita faylda 
saqlanadi. 
128. 
CTRL+SHIFT+V bu qanday amalni bajaradi 
CTRL+SHIFT+V - Xarflar tashqi kurinishini xotiradan chikarish 
 
129. 
CTRL+Y bu qanday amalni bajaradi? 
CTRL+Y - Bekor kilingin xarakatni kaytarish
 
 
130. 
CTRL+N bu qanday amalni bajaradi? 
CTRL+N - Yangi takdimot faylini yaratish
 

---

 
131. 
Elеktrоn grаfikning аsоsiy elеmеntlаri vа ulаrni qurish usullаri. 
Grafiklar tuzishda, ya`ni uning texnologik asoslarini qurishda – grafik muharrirda 
chiqariladigan chizmalar sonini ham nazarda tutish kerak. Bu erda quyiladigan asosiy 
talab – grafik muharrir tomonidan ko’rsatiladigan kompleksning eng asosiy qism detallari 
va soyasi birinchi navbatda, ikkinchi navbatda ikkinchi darajali detallar, uchinchi 
navbatda yordamchi detallar kursatiladi va xakozo. 
Grafikning yuklamasini kamaytirish quyidagi usullar bilan amalga oshiriladi: 
1. Ketma - ket detallashtirish usuli (bitta grafik o’rniga, dastlabkiga o’xshash 
grafiklar seriyasini chizish); 
2. Ulanish usuli (umumiy tizimga birlashtirilgan va bir necha turli nuqtalardan 
olingan tasvir); 
3. Asosiy kontur usuli (umumiy konturga ega bo’lgan grafiklar seriyasini tuzish va 
har bir grafikka o’z xarakteriga mos keluvchi chizmalar chizish); 
4. Oddiy solishtirish usuli (bir - biriga bog’liq bo’lmagan, biroq bir xil qoidalar 
asosida tuzilgan grafiklarni to’plash). 
132. 
Elеktrоn grаfiklаr qurishning tехnоlоgik аsоslаri. 
Grafikaning texnologik asoslarini qurishda uning ko’rkamligini ham nazarda tutish 
zarur. 
Grafikaning ko’rkamligini oshiruvchi va uning yuklanish tezligini kamaytiruvchi 
vositalardan biri bu rang berish usulidir. Lekin rang grafikada aralash - quralashlikni 
keltirib chiqarmasligi kerak. Masalan, alohida regionlarda aholining zichligini yoki 
kasallik tarqalishi grafikasini ifodalash, go’yoki bu regionlar orasida uzviy bog’liqlikni 
ifodalagandek taassurot qoldiradi. Bunday holda ifodalanayotgan qiymatiga qarab bir xil 
rangni to’q yoki och holatini ishlatgan maqsadga muvofiq bo’ladi. 
Amaliy dasturlar paketlarining (ADP) keng tarqalishi shu bilan asoslanadiki, 
tasvirni kommunikatciya texnologiya vositasi sifatida qabul qilish inson uchun tabiiyroq 
bo’lib bu usulda ham etarli aniqlikka erishish mumkin. 
133. 
Elеktrоn grаfik tаsvirlаr hоsil kilishning zаmоnаviy usullаri. 
Grafik tasvirni hosil qilishni zamonaviy usullari bilan yaxshiroq tanishish uchun 
kompyuter grafikasining uch turda – rastrli (nuqtali yoki pikselli), vektorli (ob`ektli), 
fraktal hosil qilinishini ko’rib chiqamiz. Bu uch turning asosiy farqi ekran yuzasida 
yorug’lik nuri haraktlanishining turlichaligidadir. Ularning to’la farqi keyingi mavzularda 
chuqurroq ko’rib o’tiladi. 
134. 
Kоmpyutеr grаfikаsining dаsturiy tехnik аsоslаri. 
Umumiy holda grafikadagi tasvirlar ikki xil ko’rinishda: ikki o’lchovli yoki uch 
o’lchovli shaklda bo’ladi. Ikki o’lchovli grafikaning dasturiy ta`minoti (x,y) koordinata 
sistemasida yuza tasvi-rini hosil qilish imkoniyatini beradi. Bu 2D ko’rinishidagi 
tasvirdir. 
Uch o’lchovli grafikaning dasturiy ta`minoti tekis ekranda (x,y,z) (3D) 
koordinatalari sistemasida tasvirlarni hosil qilish imkoniyatini beradi. 
4D grafigi - vaqt sistemasidagi uch o’chovli tasvirdir. Shuningdek 2,5D turidagi 

---

tasvir ham mavjuddir. Bu 2D ko’rinishli tasvir bo’lib 3D tasvirining ba`zi bir xususiyatlari 
bilan to’ldirilgan (masalan, ustunli diagrammada har bir ustun yo’g’onligi ham ko’rinib 
turadi). 
Grafik vositalarning asosiy xususiyatlarini (dasturiy, texnik, informatcion) 
kompyuter grafikasining har bir sinfiga tegishli bo’lgan xossalarini ma`lum bazaviy 
funktciyalar to’plamini ajratib olishga mo’ljallangan dasturiy ta`minotlarining alohida 
belgilari bilan tanishib chiqamiz. 
135. 
Kоmpyutеr grаfikаsiningturlаri.
Kompyuter grafikasi uch turga bo’linadi: rastli grafika, vektorli grafika va fraktal grafika. Ular bir-biridan monitor 
ekranida tasvirlanishi va qog’ozda bosib chiqarilishi bilan farqlanadi.