1. Kompyuter tarmoqlarining hududiy taqsimlanishi

6.IEEE 802.хstandartlarining strukturasini tushuntirib bering LAN IEEE standartizasiyalash komiteti tomonidan LAN standartining loyihasi ishlab chiqilgan bo'lib, 802 standarti deb nom olgan. 802 standartining LAN modeli asosiy tavsiyalardan tarkib topgan, ularga konkret LAN larni qurishda asoslanish tavsiya etiladi.

7. IEEE 802.3 stаndаrtining аsоsiy ko’rsаtgichlаri quyidаgilаr:Tоpоlоgyasi – shinа; uzаtish muхiti – kоаksiаl kаbеl; uzаtish tеzligi – 10 Mbit/s; mаksimаl uzunligi – 5 km; аbоnеntlаrning mаksimаl sоni – 1024 tаgаchаn; tаrmоq qismining uzunligi – 500 m; tаrmоqning bir qismidаgi mаksimаl аbоnеntlаr sini – 100 tаgаchа; tаrmоqqа egа bo’lish usuli – CSMA/CD, uzаtish mоdulyatsiyasiz (mоnоkаnаl). Dаstlаbki Ethernet tаrmоqlаridа 50 Оmli ikki turdаgi (yo’g’оn vа ingichkа) kоаksiаl kаbеllаr ishlаtilаr edi. Lеkin kеyingi vаqtlаrdа (1990 yil bоshlаridаn) Ethernet tаrmоg’ining аlоqа kаnаli uchun o’rаlgаn juftlik kаbеllаridаn fоydаlаnilgаn vеrsiyalаri kеng tаrqаldi. SHuningdеk оptik tоlаli kаbеllаr ishlаtilаdigаn stаndаrt хаm qаbul qilindi vа stаndаrtlаrgа tеgishli o’zgаrtirishlаr kiritildi. 1995 yili Ethernet tаrmоg’ining tеz ishlоvchi vеrsiyasigа stаndаrt qаbul qilindi, u 100 Mbit/s tеzlikdа ishlаydi (Fast Ethernet dеb nоm bеrildi, IEEE 802.03 u stаndаrti), аlоqа muхitidа o’rаlgаn juftlik yoki оptik tоlа ishlаtilаdi. 1000 Mbit/s tеzlikdа ishlаydigаn vеrsiyasi хаm ishlаb chiqаrilа bоshlаndi (Gigabit Ethernet, IEEE 802.03 z stаndаrti).
8.VLAN tarmog’ining asosiy afzalliklari va kamchiliklarini keltiring.Tarmoqni samaradorligini oshirish va xavfsizligini ta’minlashda lokal tarmoqlarda VLAN lar tashkil etiladi. VLAN tarmog’i lokal tarmoqda qurilmalarni guruhlaydi. VLAN tarmog’i doirasidagi qurilmalar guruhi xuddi qurilmalar bitta o’tkazgich yordamida ulangandek bo’ladi. VLAN tarmog’i fizik emas, mantiqiy bog’lanishga asoslangan. VLAN tarmog’i administratorga foydalanuvchilarni yoki qurilmalarni qayerda joylashganligiga bog’liq bo’lmagan holda qo’llanilish sohasi yoki loyihalash guruhi funksiyasi bo’yicha segmentatsiyani amalga oshirishga yordam beradi. VLAN dagi qurilma xuddi o’zining shaxsiy tarmog’iga ega bo’lgandek bo’ladi. Kommutatorning ixtiyoriy porti VLAN ga tegishli bo’lishi mumkin. Har bir VLAN alohida mantiqiy tarmoq hisoblanadi. VLAN ga tegishli bo’lmagan stantsiyalar paketlarni jo’natish uchun marshrutizatorlar orqali uzatiladi. VLAN tarmog’i LAN ning bir nechta segmentlarini qamrab oluvchi mantiqiy keng eshittirishli domenni yaratadi. Katta keng eshittirishli domenni kichik tarmoqlarga bo’lish mumkin. VLAN tarmoqning samaradorligini oshiradi. Bitta VLAN tarmog’idagi qurilma Ethernet keng eshittirishli kadr uzatsa, bu kadrni ushbu VLAN doirasidagi qurilmalarning barchasi qabul qiladi. Boshqa VLAN dagi qurilmalar bu kadrni qabul qilmaydi.
9. Aloqa liniya turlari.
Aloqa liniyasi deganda signallarni uzatuvchidan qabul qiluvchiga o’tkazish uchun foydalaniladigan jismoniy vosita va apparat vositalari to’plami tushuniladi. Simli aloqa tizimlarida bu, birinchi navbatda, kabel yoki to’lqin o’tkazgich; radioaloqa tizimlarida bu elektromagnit to’lqinlar uzatuvchidan qabul qiluvchiga tarqaladigan fazo maydoni. Kanal orqali uzatishda signal buzilishi va shovqinga ta’sir qilishi mumkin. Qabul qiluvchi qurilma qabul qilingan signalni qayta ishlaydi , bu kiruvchi buzilgan signal va shovqinlarning yig’indisi bo’lib, undan xabarni tiklaydi, qaysidir xato bilan uzatilgan xabarni ko’rsatadi. Boshqacha qilib aytganda, qabul qiluvchi signalni tahlil qilish asosida, mumkin bo’lgan xabarlardan qaysi biri uzatilganligini aniqlashi kerak. Shuning uchun qabul qiluvchi qurilma elektr aloqa tizimining eng muhim va murakkab elementlaridan biridir.
Elektr aloqa tizimi texnik vositalar va tarqatish vositalarining to’plami sifatida tushuniladi. Aloqa tizimi tushunchasi xabarlarning manbasi va iste’molchisini o’z ichiga oladi.
Uzatilgan xabarlar turi bo’yicha quyidagi elektr aloqa tizimlari ajratiladi: ovozli uzatish tizimlari (telefoniya); matn uzatish tizimlari (telegrafiya); harakatsiz tasvirlarni uzatish tizimlari (fototelegrafiya); harakatlanuvchi tasvirlarni uzatish tizimlari (televizor), telemetriya, teleboshqaruv va ma’lumotlarni uzatish tizimlari.
10. O’ralgan juftlik asosidagi kabellar.
O’ralgan simlar bugungi kunda eng arzon va, ehtimol, eng mashhur kabellarda qo’llaniladi. O’ralgan simi bir dielektrik (plastik) qobiqdagi bir necha juft o’ralgan izolyatsiyalangan mis simlardan iborat. Bu juda moslashuvchan va yotqizish oson.
Odatda, kabelda ikkita o’ralgan juftlik yoki to’rtta o’ralgan juftlik mavjud.
Himoyalanmagan o’ralgan juftliklar tashqi elektromagnit shovqinlardan zaif immunitet, shuningdek, masalan, sanoat josusligi uchun yashirin tinglashdan zaif himoya bilan tavsiflanadi. Uzatilgan ma’lumotni ushlab turish aloqa usuli yordamida ham (kabelga yopishtirilgan ikkita igna yordamida) va kabel orqali chiqariladigan elektromagnit maydonlarni radio tutib olishgacha kamaytiradigan kontaktsiz usul yordamida ham mumkin. . Ushbu kamchiliklarni bartaraf etish uchun ekranlash qo’llaniladi.
Himoyalangan o’ralgan juft STP bo’lsa, o’ralgan juftlarning har biri kabel nurlanishini kamaytirish, tashqi elektromagnit shovqinlardan himoya qilish va juft simlarning bir-biriga o’zaro ta’sirini kamaytirish uchun metall o’ralgan qalqonga joylashtiriladi. Tabiiyki, ekranlangan o’ralgan juftlik himoyalanmagandan ancha qimmatroq va uni ishlatganda, ekranlangan maxsus konnektorlardan foydalanish kerak, shuning uchun ekranlanmagan o’ralgan juftlikdan ko’ra kamroq tarqalgan.
11. Koaksial kabel bo’yicha tushuncha bering.
Koaksiyal kabel (lotin tilidan co - birgalikda va eksa - eksa, ya’ni koaksiyal; inglizcha koaksial so’zdan so’zlashuv koaksial) - markaziy o’tkazgich va ekrandan iborat bo’lgan, izolyatsiyalovchi material yoki havo bo’shlig’iga mos ravishda joylashtirilgan va ajratilgan elektr kabeli. Radiochastotali elektr signallarini uzatish uchun ishlatiladi. U to’g’ridan-to’g’ri elektr tokini va past chastotali signallarni uzunlamasına o’q yo’nalishi bo’yicha (kesimning shakli, o’lchamlari va materiallarning elektromagnit parametrlarining qiymatlari) bir xil kesimda uzatish uchun ishlatiladigan ekranlangan simdan farq qiladi. normallashtirilgan) va elektr uchun yaxshiroq materiallardan foydalanish
Ochiq uzatish liniyalaridan (masalan, ikki simli liniyadan) farqli o’laroq, ekran o’tkazgichi mavjudligi sababli, elektromagnit to’lqinning elektromagnit maydonining ikkala komponenti ham, to’lqin orqali uzatiladigan RF quvvat oqimi ham to’liq elektr uzatish liniyalari orasidagi bo’shliqda to’plangan. o’tkazgichlar (izolyatsiya qatlamida) va kabeldan tashqariga chiqmang [1 ]. Koaksiyal kabelning ushbu dizayn xususiyati elektromagnit to’lqinlarning atrofdagi kosmosga emissiyasi tufayli elektromagnit to’lqin quvvatining yo’qolishini istisno qiladi va aksincha, kabelni tashqi tomondan elektromagnit parazitlarning kirib kelishidan himoya qiladi. Haqiqiy kabellarda tashqi tomondan nurlanishning engil emissiyasi mavjud va sezgir
12. Optik tolali kabellar.
Optik tolali kabel (shuningdek, optik tolali yoki optik tolali kabel) - optik tolali kabellarga asoslangan kabel, aloqa liniyalarida optik signallarni fotonlar (yorug’lik) shaklida, tezligidan pastroq tezlikda uzatish uchun mo’ljallangan. chiziqli bo’lmagan harakat tufayli yorug’lik.Kabelning dizayni uning maqsadi va joylashuvi bilan belgilanadi: eng oddiy (qopqoq, tolali plastik quvurlar) dan mustahkamlovchi va himoya elementlarini o’z ichiga olgan ko’p qatlamli (masalan, suv osti aloqa kabeli).Optik tolali kabel quyidagi elementlardan iborat
-qo’llab-quvvatlovchi simi, polietilen qoplama bilan qoplangan shisha tolali yoki metalldan yasalgan novda. Quvurlarni - modullarni markazlashtirish va kabelga qattiqlik berish uchun xizmat qiladi, kabelni yengga / kesmaga mahkamlash uchun vint ostida qisiladi;
-ikki qatlamli shisha yoki plastmassa tolalar, ehtimol bir yoki ikki qatlamli lak bilan qoplangan. Lak qatlami tolalarni shikastlanishdan himoya qiladi va tolalarni rangli belgilash uchun xizmat qiladi (shaffof yoki rangli);
-filamentlarni o’z ichiga olgan plastik quvurlar - yorug’lik qo’llanmalari va hidrofobik jel bilan to’ldirilgan. Naychalar soni 1 yoki undan ko’p o’zgarib turadi, kolbadagi tolalar soni 4 dan 12 gacha, kabeldagi tolalarning umumiy soni 4 dan 288 gacha (ko’pincha 32, 48, 64) [manba aniqlanmagan 1028 kun] . Gabarni saqlash uchuntrubka atrofida o’ralgan, iplar bilan birga tortilgan va hidrofobik jel bilan namlangan kino. U damping xususiyatlariga ega va kabel ichidagi ishqalanishni kamaytirish, namlikdan qo’shimcha himoya qilish, modullar orasidagi bo’shliqda hidrofobik suyuqlikni ushlab turish va h.k. uchun mo’ljallangan;
13. Lokal tarmoqda qo’llaniladiga qurilmalarni keltiring va tushuntirib bering.
Lokal tarmoqning dastlabki texnologiyalarida fizik pog’onada kompyuterlarni birlashtiruvchi qulay vosita sifatida ajratilgan muhitlardan foydalanilgan. Amalda barcha texnologiyalarning (ArcNet, Token Ring, FDDI, Ethernet) boshlang’ich bosqichida ajratilgan muhitlardan foydalanilgan. 90-yilning o’rtalariga kelib unumdorlik, ishonchlilik va keng ko’lamliligi jihatidan yuqori ko’rsatkich evaziga kabelli mahalliy tarmoqlardagi barcha texnologiyalar o’rnini paketlar kommutasiya texnologiyasi egallay boshladi.
Zamonaviy lokal tarmoqlar ikkala texnologiya bo’yicha quriladi, faqat Ethernet texnologiyasi oldinroq paydo bo’lgan bo’lib, unda muhitning ajratiladigan algoritmi sifatida tasodifiy ruxsat usuli qo’llaniladi. Lokal tarmoqni o’rganishda aynan ushbu klassik texnologiyalardan boshlash maqsadga muvofiq. Ethernet texnologiyasi Token Ring va FDDI kabi lokal tarmoq texnologiyalari oilasiga kiradi.Ajratiladigan muhitli lokal tarmoqlar uchun kommunikasion qurilmalar
Ajratiladigan muhitdan iborat minimal konfigurasiyali lokal hisoblash tarmog’i kommunikasion qurilma sifatida kamida konsentratorlar va tarmoq adapterlaridan iborat bo’lishi kerak. Bu uncha katta bo’lmagan tarmoq qismlarining asosini tashkil qilib, keyinchalik kommutatorlar, ko’priklar va marshrutizatorlar orqali bir-biri bilan bog’lanadi.

14. . Aloqa liniyalari va kanallar bo’yicha tushuncha bering.

Aloqa liniyasi(LS) bu jismoniy muhitbu orqali axborot signallari uzatiladi. Vaqt, chastota kodi va ajratishning boshqa turlari yordamida bitta aloqa liniyasida bir nechta aloqa kanallarini tashkil qilish mumkin - keyin ular mantiqiy (virtual) kanallar haqida gapirishadi. Agar kanal aloqa liniyasini to’liq monopollashtirsa, uni jismoniy kanal deb atash mumkin va bu holda aloqa liniyasiga to’g’ri keladi. Masalan, analog yoki raqamli aloqa kanali haqida gapirish mumkin bo’lsa ham, analog yoki raqamli aloqa liniyasi haqida gapirish bema’nilikdir, chunki chiziq faqat har xil turdagi aloqa kanallari shakllanishi mumkin bo’lgan fizik vosita hisoblanadi. Biroq, hatto jismoniy ko’p kanalli liniya haqida gapirganda ham, uni ko’pincha aloqa kanali deb atashadi. L S har qanday axborot uzatish tizimining ajralmas aloqasi.
Aloqa kanali – uzatuvchi mos-lamadan qabul qiluvchi moslamaga turli ma’lumotlar uzatishni ta’minlovchi texnik qurilmalar toʻplami. Uzatuvchi moslama axborotni signalga aylantirib, Aloqa kanalining kirish qismiga uzatadi, qabul qilingan signal boʻyicha Aloqa kanali chiqishida qabul qiluvchi moslama uzatilgan axborotni qayta eshittiradi. Uzatuvchi moslama, Aloqa kanali va qabul qiluvchi moslama aloqa tizimini hosil qiladi. Aloqa tizimi vazifasiga koʻra, telegraf, tovush eshittirish, televizion, fototelegraf (faksimil), telegraf, telemetrik va boshqalarga; signallar tarziga koʻra, uzluksiz va diskretli xillarga boʻlinadi. Uzatish trakti sifatida turli liniyalar (simli, radio, radiotoʻlqinli va boshqalar)dan foydalaniladi. Bir Aloqa kanali da bir necha aloqa lini-yasi boʻlishi mumkin.
^{15. Kommutatsiyalash usullari.
Kommutatsiya usuli, kalit ichki ramkaga ishlov berishning yo’naltirish bosqichini qanday boshlashini tushuntiradi. Kommutatsiya usullarining uch turi mavjud: saqlash va o’tkazish usuli, fragmentsiz usul va kesish usuli. Har uch usulda birinchi va ikkinchi bosqichlar bir xil. Birinchi bosqichda kalit o’z portlaridan birida ramka oladi. Tez ishlov berish uchun kalit maqsad manzilini o’z ichiga olgan freymning bitlarini olishi bilanoq ikkinchi bosqichni boshlaydi. Bu mexanizm kalitga freym kalitga kirishidan oldin ham freym uchun oldinga port yoki portlarni tanlash imkonini beradi. Yo’naltirish qarorini qabul qilgandan so’ng, kalit har bir usulda uchinchi bosqichni boshlash uchun boshqa yondashuvdan foydalanadi. Keling, har bir usulda kalit uchinchi bosqichni qanday boshlashini tushunaylik. Saqlash va o’zgartirish usuli Bu usulda kalit freymning barcha bitlari olinguncha kutadi. Kadrning barcha bitlarini olgandan so’ng, kalit qabul qilingan kadr xatosiz yoki yo’qligini tekshiradi. Qabul qilingan kadr xatosiz bo’lsa, kalit tanlangan port yoki portlardan freymni oldinga yo’naltiradi. Qabul qilingan ramkada xatolar bo’lsa, kalit freymni o’chiradi. Kesilgan kommutatsiya usuli Ushbu usulda, to’g’ridan-to’g’ri port aniqlangandan so’ng, kalit uchinchi bosqichni boshlaydi. Ethernet ramkasi uchinchi maydonda maqsadli MAC manzilini saqlaydi. Kadrni yo’naltirish uchun kalitga faqat freymning MAC manzili kerak bo’ladi. Belgilangan MAC manzili Ethernet ramkasida juda erta paydo bo’lganligi sababli, kalit ramkaning barcha bitlarini olishdan oldin freymning qabul qilingan bitlarini yo’naltirishni boshlashi mumkin. Fragmentsiz almashtirish usuli Ushbu usulda, oldinga portni aniqlagandan so’ng, kalit freymning birinchi 64 bayti qabul qilinishini kutadi. 64 bayt Ethernet freymining minimal qonuniy hajmidir. 64 baytdan kichik bo’lgan Ethernet ramkasi runt ramkasi deb nomlanadi . A runt ramka bir buzuq ramka hisoblanadi.}