1. Koordinatalarni almashtirish Slindrik koordinatalar sistemasi

MAVZU: Koordinatalarini almashtirish. Slindrik va sferik koordinatalar sistemasi

REJA:
I . KIRISH.
II. ASOSIY QISM:
1. Koordinatalarni almashtirish
2. Slindrik koordinatalar sistemasi
3. Sferik koordinatalar sistemasi
4. Mavzuga doir masalalar yechish
XULOSA.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.

I . KIRISH.
Koordinatalarini almashtirish. Slindrik va sferik koordinatalar sistemasi. Bu mavzuni Fizika koordinatalar va ularning almashtirishini qonunlar va asosiy fizikaviy prinsiplar yordamida o'rganadi.Endi slindrik xamda sferik koordinatalar xaqida qisqacha malumot beradigon bo’lsak.
Slindrik (siloq) va sferik (kugilk) koordinatalar sistemalari, matematikada ko'ordinatalarni ifodalash uchun ishlatiladigan ikki turdagi ko'ordinatalar tizimidir.
Slindrik koordinatalar sistemi:
Slindrik koordinatalar sistemida, nuqta koordinatalarini uchta o'lchamda ifodalaymiz: radius (r), burchak (θ), va balandlik (z). Bu tizimda nuqta, polarni xususiyatlari (r, θ) va balandlik (z) orqali ifodalangan bo'ladi.
Radius (r): Nuqta va ko'ordinatalar markazining orasidagi masofa.
Burchak (θ): Nuqta va asosiy o'qning o'rtasidagi burchak. Bu o'q asosiy o'q deb ataladi va o'rtacha yoni bilan aylanadi.
Balandlik (z): Nuqta va xoyishning orasidagi masofa.
Slindrik koordinatalar sistemida, nuqta koordinatalarini (r, θ, z) ko'rinishida ifodalash mumkin.
Sferik koordinatalar sistemasi:
Sferik koordinatalar sistemida, nuqta koordinatalarini uchta o'lchamda ifodalaymiz: radius (r), azimut (θ), va inklinatsiya (φ). Bu tizimda nuqta, radius (r), azimut burchagi (θ) va inklinatsiya burchagi (φ) orqali ifodalangan bo'ladi.
Radius (r): Nuqta va ko'ordinatalar markazining orasidagi masofa.
Azimut burchagi (θ): Nuqta va asosiy meridian o'rtasidagi burchak. Bu burchak 0 dan 360 darajaga (yoki radianlarda 0 dan 2π ga) o'zgaradi.
Inklintsion burchagi (φ): Nuqta va ekvator tekislik o'rtasidagi burchak. Bu burchak -90 dan 90 darajaga (yoki radianlarda -π/2 dan π/2 ga) o'zgaradi.
Sferik koordinatalar sistemida, nuqta koordinatalarini (r, θ, φ) ko'rinishida ifodalash mumkin.