1-kurs talabasi Mamatqosimova Sayyoraning Rivojlanish va taʼlim psixalogiyasi fanidan tayyorlagan 1-mustaqil topshirigʻi Mustaqil ish mavzusu

2-rejani yoritishda bola rivojlanishiga ijobiy va salbiy ta’sir qiluvchi omillarni

Ijobiy	Salbiy
Mehr Bolada turli o’zgarishlar bo’ladi shu paytda bolaning agentlaridan foydalanish kerak agar bola stress holatiga tushadigan bo’lsa yoki unga ijobiy muhit yaratilmasa bola ko’chadan ,begonalardan mehr izlashni boshlaydi unda ruhiy og’ish kuzatiladi ,deviantlik holati boshlanadi demak bola doim etibor markazida bolish bilan birga ijobiy muhit doimo bo’lishi kerak.	E’tiborsizlik E'tiborsiz bola. Unga diqqatli bo'lishga qanday yordam berish kerak? Ko'pgina ota-onalar bolaning e'tiborsizligi muammosiga duch kelishadi va u bilan kurashish unchalik oson emas. Agar chaqalog'ingiz chalg'igan va beparvo bo'lsa, unda siz uni buning uchun ayblamasligingiz kerak, chunki u bu vazifani bajarishni istamasligida emas, balki unga buni engish juda qiyin. Axir, bunday yigitlar uchun diqqatni bir narsaga qaratish, unga qiziq bo'lmagan vazifaga e'tibor qaratish va diqqatni jamlash juda qiyin, lekin u o'ziga yoqqan narsani qanchalik mohirona va aniq bajarayotganiga e'tibor bering. E'tiborsiz bolaning portretini "ko'rib chiqing". Bunday chaqaloq: Ko'pincha tafsilotlarga e'tibor bera olmaydi, beparvolik tufayli xato qiladi. Bola unga aytilgan nutqni eshitmaganga o'xshaydi. Mustaqil ishlarni tashkil etishda tizimli ravishda qiyinchiliklarga duch keladi. Odatda uzoq aqliy kuch talab qiladigan vazifalardan qochadi. Ko'pincha asosiy narsalarni yo'qotadi.
Rag’bat	Qattiqqo‘llik
Bolaning shaxsiyati va aql-idrokining uyg'un rivojlanishi uchun chaqaloqning barcha beshta hissiyotlarini iloji boricha rag'batlantirish kerak; rivojlanish muhiti turli bilim sohalarini qamrab olishi muhim; Bolaning ijodiy rivojlanishi uchun juda ham yaxshi emas, chunki intizom uchun haddan tashqari tashvish. Bolaning optimal rivojlanishi uchun, ota-onalar bir muncha vaqt "bolalikdan yiqilish" dan qo'rqmasliklari va ba'zan bolalar o'yinlarida qatnashishlari kerak. Bu farzand va ota-onaga yordam beradi. Bola o'z ijodiy tashabbusini qo'llab-quvvatlashini his qilish imkoniyatiga ega bo'ladi, bu esa keyingi o'sish uchun kuchli rag'bat bo'lib xizmat qiladi.	Xuddi shu ota-onalar bola bog‘cha yoki maktabga borganida darhol bu tamoyildan voz kechib, birdan o‘z farzandlariga biron narsani o‘rgatishga va tarbiyalashga urinib, qattiqqo‘l bo‘lib qoladilar. Hech bir sababsiz “muloyim” onalar “shafqatsiz” onalarga aylanadilar. Yuqoridagi maʼlumotlarga asosan, buning teskarisi bo‘lishi kerak. Bola hayotining, ayniqsa, birinchi yillarida u bilan qattiqqo‘l hamda muloyim bo‘lmoq, uch yoshdan keyin, o‘z “men”ini taniy boshlaganida esa uning irodasini hurmat qilishga o‘qranmoq zarur. Aniqroq qilib aytsak, ota-ona taʼsiri bog‘chagacha tugatilmog‘i lozim. Go‘daklikda aralashmaslik va keyinroq bolaga bosim o‘tkazish undagi qobiliyatni so‘ndirishi va qarshilikni vujudga keltirishi mumkin.
Xulosa Shunday qilib, bolaning kamol topishida yurtimizda yaratilayotgan shart-sharoitlar nihoyatda ko'p. Lekin har bir ota-ona tarbiya avvalo oiladan boshlanishini anglab yetishi kerak,. Bolaning qanchalik bilimli, lider bo'lib yetishishi,kelajakda yuksak marralarni zabt etishi uning yoshligida oladigan tarbiyasiga bog'liqdir.Buning uchun ota-ona doimo Maktabgacha ta'lim tashkilotlari bilan hamkorlikda faoliyat olib borishi, kerak bo'lsa oilada ona pedagog bo'la olishi lozim. Maktabgacha ta'lim tashkilotida ta'lim jarayonining asosiy prinsiplariga maktabgacha ta'lim tashkilotining oila, mahalla va maktab bilan hamkorligining kirishi ham bu jarayonning qanchalik muhim ekanligining yaqqol isbotidir.Ota-onalar bola tarbiyasiga jiddiy e'tibor berib o'z bolalarini qanday insonlar bo'lib yetishib chiqishini nazardan chetda qoldirmasliklari kerak.