1-kurs tarixyo`nalishitalabalariuchunArxeologiyavaetnologiyafanidan yakuniynazoratsavollari 1-variant

JanubiyTojikistonningmezolitdavrimadaniyatlari. Bu yerdagiKofirnahr, Vaxsh, Panjvodiylari, hattoPomirtog‘iningbalandqismidamezolitdavrigaoid 30 gayaqinyodgorliklaraniqlangan. Ko‘pchilikyodgorliklarningmadaniyqatlamibuzilibketgan.

MezolitdavrigaoidTutqovul III, Chilchorchashma, DaraiSho‘r, Quyibulyon, Obikiyik, Oshxona, Alichurvaboshqalaryodgorliklaryaxshio‘rganilgan. Bu yerningmezolitdavrimadaniyatlaritekislikvatog‘oldihududidaniboratikkiyo‘nalishdafaoliyatyuritib, mil. avv. XI-VII mingyilliklarbilansanalanadi. JanubiyTojikistonhududidajoylashganbarchayodgorliklarniA.Ranovturlidavrvamadaniyatdaniboratto‘rtaarxeologikmajmuagaajratgan.

BirinchimajmuashartliravishdaTutqovulmadaniyati (mil. avv. XI/X-VIII mingyilliklar) nomibilanyuritiladi. Bu madaniyatgaTutqovul 3, Chilchorchashmavaboshqayodgorliklartegishli. IkkinchimajmuahisoblanganVaxshmadaniyatiga (mil. avv. VIII-VII mingyilliklar) Daraisho‘r, Tutqovulningikkinchimadaniyqatlamitaalluqli. Bu madaniyatneolitdavriHisormadaniyatiningshakllanishidamuhimo‘rintutgan. Obikiyiknomibilanyuritilganuchinchimajmua (mil. avv. VIII-VII mingyilliklar) QuyiBulyonva Obi Kiyikyodgorliklaridaaksetgan. To‘rtinchi, Shugnovmajmuasi (mil. avv. X mingyillikyoki XI mingyillik ham bo‘lishimumkin) shunomdagimakonining 0 madaniyqatlamimoddiytopilmalaridao‘zaksinitopgan.

JanubiyTojikistonningmezolitdavrigaoidmazkurmadaniyatlari (majmualari) xo‘jaligivamoddiymadaniyati, xususan, tosh qurollariningishlanishusuligako‘raumumiyvao‘zigaxosjihatigaegaligibilanajralibturadi.

Bu madaniyategalariovchilik, baliqchilikvatermachilikkabio‘zlashtiruvchixo‘jalikshaklibilan kun kechirishgan. Asosiyovqurolinayzavao‘q-yoyhisoblangan. Baliqchilikdaishlatilganqurolnamunalaritopibo‘rganilmaganbo‘lsada, asosiyovquroligarpunbo‘lganliginitaxminqilishmumkin.

JanubiyTojikistonningmezolitdavri tosh qurollariningyasalishusuligako‘raShimoliyAfg‘oniston, Falastin, Suriyava Old Osiyoningayrimjoylaridantopilganqurollaro‘xshashjihatlarimavjudbo‘lib, buholatnitadqiqotchilarushbuhududlaro‘rtasidagenetikaloqadorlikbo‘lishimumkinliginitaxminqilgan.