1-kurs tarixyo`nalishitalabalariuchunArxeologiyavaetnologiyafanidan yakuniynazoratsavollari 1-variant

Variant-36

1. 
   Paleolitdavrimoddiymadaniyati.
   
2. 
   Neolitdavriumumiytavsifi.
   
3. 
   Jebelmadaniyati
   

11.Paleolit davri

Кишиликнин эн қадимг тарих палеоли де аталади. У грекч палайо — қадимг йито — то дега икк сўздан ташки топган. Археологи нуқта назарда қадимг то аср у даврга булинади: Ил то даври; Урт то асри; Қуй то асри.л то даври. Биологи в меҳна жараёнид архон-тропла маймунла дунёсида жуд узоқлаши кетдилар. Б жа-раё меҳна қуроллар яса жараёнид бошнин тўғриланиши, қўлнин меҳна фаолият учу бўшаши, унин энд алоҳид ва-зиф бажариши, овқатнин ўзгариши, гўштли овқа истеъмол қилиниш в бошқ табии ҳамд ижтимои омилла маймун-нин тобор одамг яқинлашишиг оли келди. Сове Иттифоқид кишили маданиятинин эн қадимг қол-диқлар ашел давриг мансу бўлиб, ула Украин в Кавказда топилган. Урт Оси в Қуй Волг бўйларид ашель давр ёдгорликлар бирмунч кен тарқалган. Улу музлани арафасид одамла оловнин фойдал ху-сусиятларин яхш ўргани олганлар, фил, каркидон, буғу, зубркаб йири ҳайвонларн овлаганлар. Ашел давридаё ибтид овчила би жойд узо яшаб, ўтроқликк ўт бошлаганлар. Янг топилмала кишиликнин ил босқичидаг хўжали ҳаёҳақидаг аввалг тасаввурларимизн ўзгартиришг олиб келди. Ш нарс аниқландики, содд овчили в одди терма-чили тирикчиликнин асоси воситас ҳисобланган. Ёғо то қуролла била қуролланга овчила ўзлари-нин муайя социа т.ашкилотлариг эг бўлга бўлишлар ва ташкилотла ула меҳна фаолиятин анч енгиллаштирган бўлиш керак. Ибтидои дав кишисинин эн катт ютуқларида бири оловнин ўзлаштирилиш бўлиб, б ҳодис милодда 300— 150 мин йи муқаддам, эҳтимо унда ҳа олди соди бўлган-дир. Ш туфайл бўлс керак, жануби ўлк халқларинин аф-соналарид осмо оловин ўғирла келга афсонави қаҳрамонла ҳақид ривоятла кен тарқалган. Промете в бошқалар ҳақидаг афсонала шула жумласидандир. Сове фанид тайё ода бунда 35—40 мин йи муқаддамиайд бўлган, дега назари бор. Б масалад жуд кў муло-ҳгзала мавжуддир. Ашел давринин охирларид мадания соҳасидаг жиддий силжишла натижасид анч мукаммаллашга неандерталь одамлар пайд бўлиб, ула Евросиёнин шимоли в шимоли-шарқи районлар сар аста-секи силжи борганлар. 2. Урт то асри. Баъз олимла мусть даврин ил тош асриг мансу де ҳисоблаганлар, бошқалар эс алоҳид бос-қичг мансу де қарайдилар. Кейинг тадқиқотла шун кўр-сатадики, мусть неандерталлар ғорлард ҳам, улка мамонтсуякларида тайёрланга тура жо — чумалард ҳа истиқомат қилганлар. Мазку даврд одамла оловн сақлабгин қолмай, балк қуру ёғочн бир-бириг ишқала йўл била ёк чақ-моқтошн бир-бириг ури натижасид оло ҳоси қилга бў-лишлар керак. Мазку усулла кейинг даврд дун халқлари тажрибасид кен қўлланилганлиг кузатилган. Б милоддан100—50 мин йи илгар соди бўлга бую ҳодис эди.

2

1.Paleolit davri

Кишиликнин эн қадимг тарих палеоли де аталади. У грекч палайо — қадимг йито — то дега икк сўздан ташки топган. Археологи нуқта назарда қадимг то аср у даврга булинади: Ил то даври; Урт то асри; Қуй то асри.л то даври. Биологи в меҳна жараёнид архон-тропла маймунла дунёсида жуд узоқлаши кетдилар. Б жа-раё меҳна қуроллар яса жараёнид бошнин тўғриланиши, қўлнин меҳна фаолият учу бўшаши, унин энд алоҳид ва-зиф бажариши, овқатнин ўзгариши, гўштли овқа истеъмол қилиниш в бошқ табии ҳамд ижтимои омилла маймун-нин тобор одамг яқинлашишиг оли келди. Сове Иттифоқид кишили маданиятинин эн қадимг қол-диқлар ашел давриг мансу бўлиб, ула Украин в Кавказда топилган. Урт Оси в Қуй Волг бўйларид ашель давр ёдгорликлар бирмунч кен тарқалган. Улу музлани арафасид одамла оловнин фойдал ху-сусиятларин яхш ўргани олганлар, фил, каркидон, буғу, зубркаб йири ҳайвонларн овлаганлар. Ашел давридаё ибтид овчила би жойд узо яшаб, ўтроқликк ўт бошлаганлар. Янг топилмала кишиликнин ил босқичидаг хўжали ҳаёҳақидаг аввалг тасаввурларимизн ўзгартиришг олиб келди. Ш нарс аниқландики, содд овчили в одди терма-чили тирикчиликнин асоси воситас ҳисобланган. Ёғо то қуролла била қуролланга овчила ўзлари-нин муайя социа т.ашкилотлариг эг бўлга бўлишлар ва ташкилотла ула меҳна фаолиятин анч енгиллаштирган бўлиш керак. Ибтидои дав кишисинин эн катт ютуқларида бири оловнин ўзлаштирилиш бўлиб, б ҳодис милодда 300— 150 мин йи муқаддам, эҳтимо унда ҳа олди соди бўлган-дир. Ш туфайл бўлс керак, жануби ўлк халқларинин аф-соналарид осмо оловин ўғирла келга афсонави қаҳрамонла ҳақид ривоятла кен тарқалган. Промете в бошқалар ҳақидаг афсонала шула жумласидандир. Сове фанид тайё ода бунда 35—40 мин йи муқаддамиайд бўлган, дега назари бор. Б масалад жуд кў муло-ҳгзала мавжуддир. Ашел давринин охирларид мадания соҳасидаг жиддий силжишла натижасид анч мукаммаллашга неандерталь одамлар пайд бўлиб, ула Евросиёнин шимоли в шимоли-шарқи районлар сар аста-секи силжи борганлар. 2. Урт то асри. Баъз олимла мусть даврин ил тош асриг мансу де ҳисоблаганлар, бошқалар эс алоҳид бос-қичг мансу де қарайдилар. Кейинг тадқиқотла шун кўр-сатадики, мусть неандерталлар ғорлард ҳам, улка мамонтсуякларида тайёрланга тура жо — чумалард ҳа истиқомат қилганлар. Мазку даврд одамла оловн сақлабгин қолмай, балк қуру ёғочн бир-бириг ишқала йўл била ёк чақ-моқтошн бир-бириг ури натижасид оло ҳоси қилга бў-лишлар керак. Мазку усулла кейинг даврд дун халқлари тажрибасид кен қўлланилганлиг кузатилган. Б милоддан100—50 мин йи илгар соди бўлга бую ҳодис эди.

3 Жебе макони. Б ёдгорли Туркманистондаг неоли дав ғор-маконларида бир ҳисобланади. Жебелда нуклеуслар, микролитлар, ёрматошлар, қирғичлар, тарашлагич, то қуроллар топилган. Унин мадани қатламларида чучу сувлард учрайдига бали суяклар ха топилган. Ҳози сувси даштг айланга Қорақумнин жануби-ғарби этаклар би вақтла серсу бўлиб, ерда қади Амудар ўзанларида блр Узбойоқи ўтган, унд балиқла кў бўлиб, соҳилид яшага ибгаде- қабилала ҳа овчилик, ҳа балиқчили қилганлар. Радиокарбо усул била текшири натижалар Жебел буюмларинин неоли даврига, яън милодда аввалг V минг-йилликнин охирг в IV мингйилликк мансу эканлигин кўpсатди.