1. Kuyish shoki. Klinikasi va diagnostikasi

1.Kuyish shoki. Klinikasi va diagnostikasi

Kuyish shoki-kuyush kasalligining boshlangich bosqichi bb,shokogen og'riq travmasi va progressiyalanuvchi plazma yoqotilishi bilan xarakterlanadi. 1 yosh bolalarda 8%,kattalarda 20%,chuqur kuyish 10%.

Asosiy xususiyatlari:
1.Og'riq
2.Gipovolemiya
3.Massiv plazma yoqotish
4.Giponatremiya
5.Gipokalimiya (ichak parezi,buning oqibati septik o'zgarishlar)
Qon oqimining markazlashuvi oqibatida ishemik yaralar,qon ketish.
Tizimli yallig'lanish jarayoni aktivlanadi.Buning oqibatida poliorgan yetishmovchilik.
DAVOLASH
1. Гиповолемиия, гипопротеинемия ва дисэлектролитемияни коррекция килиш.
2.Кон томир каршилигини камайтириш.
3.Тизимли яллигланиш синдромини бартараф этиш ва органлар функцияси протекцияси.
4. Антибактериальная терапия.
5. Аналгезия.


3.Oʻtkir buyrakusti bezi yetishmovchiligi. Shoshilinch yordam.

Oʻtkir buyrak usti bezi yetishmovchiligi - po‘stloq qismi gormonlarining juda tez kamayishi natijasida paydo boladigan, klinikasida. adinamiya, tomirlar kollapsi, keyinchalik hushning qorong‘ulashuvi bilan

kechadigan holat bo‘lib hisoblanadi.

Etiologiyasi. Oʼtkir buyrak usti bezi yetishmovchiligi yoki addisonik

krizi ko‘pincha buyrak usti bezi birlamchi va ikkilamchi jarohatlajngan
kishilarda rivojlanadi.
Addisonik krizlar kuzatilishi mumkin bolgan kasalliklarga adrenogenital sindrom va aldosteron sekretsiyasining yetishmovchiligi kiradi.
Oʼtkir buyrak usti bezi yetishmovchiligi bor bemorlarning o‘ziga xos guruhini bundan oldin noendokrin kasalliklarda glyukokortikoidlar bilan davolangan bemorlar tashkil qiladi. Bu preparatlarni uzoq
muddat ichilgandan keyin ularda gipotalamo - gipofizar - buyrak usti bezi
tizimi funksiyasi pasayadi va operatsion yoki infeksion zoliqishda po‘st loqning kuchsizligi aniqlanadi.

Klinikasi. Buyrak usti bezi yetishmovchiligi klinikasi uchta ketma-ket

bosqichda kechadi:
1-bosqich - teri qoplamlari va shilliq qavat giperptgmentatsiyasi,
bunda bosh og'rigl, ishtahaning buziiishi,- ko‘ngil aynishi va arterial qon bosimining pasayishi.
2~bosqich - birdaniga kuzatiladigan holsizlik, sovuq qotish, qorinda
og‘riq. gipertermiya, ko‘ngil aynishi va ko‘p marotaba qusish, degidratat siya, oligouriya, arterial bosimning tushishi bilan namoyon bo‘ladi.
3~bosqich - komatoz holat, tomirlar kollapsi, anuriya va gipotermiya
bilan namayon bo‘ladi.

Diagnostikasi.

Addisonik kriz holatida natriy (giponatriemiya) va xloridlaming miqdori kamayadi.
Natriyning miqdori 130 mekv va undan ham kam boiishi mumkin. Diagnoz qo‘yish uchun 5-6mekv ga teng giperkaliemiya muhim ko‘rsatkich
hisoblanadi. Mochevina va qoldiq azot miqdori oshadi, har xil darajadagi
atsidoz rivojlanadi.

Shoshilinch yordam.

giyuko- va mineralokortikoidlar.
shok holatidan chiqarish uchun gidrokortizon preparatlari
Vena ichiga yuborish uchun
gidrokortizon natriy suksinat, mushak ichiga yuborish uchun suspenzi ya ko‘rinishida gidrokortizon atsetat qoʼllaniladi.

100-150 mg gidrokortizon natriy suksinatni vena ichiga oqim bilan yuhorishdan boshlanadi.

4.Septik shok. Etiopatogenezi. Klinikasi. Davolash

Septik shok-birmuncha og'ir shok ko'rinishi bo'lib,letalligi 50-75%.Patogenezida tomir,gipovolemik va kardiogen sabablar yotadi. Asosiy patogenetik mexanizmida yallig'lanish mediatori to'planishiga,endoteliy zararlanishi va DVS sindromi yuzaga kelishiga olib keladi.Mikrosirkulatsiya yaqqol namoyon bo'ladi:tomirning bir qismi spazmga uchraydi,boshqa qismi paralitik vazidilatatsiyaga uchraydi.

Mikroorganizmlar endotoksinlarining to'planishi va yaqqol metabolik asidoz tomir retseptorlari va katexolaminlar o'zaro ta'siriga to'sqinlik qiladi va miokardning depressiyasiga olib keladi.
Kapillar utechka sodir buladi,qon suyuq qismi interstitsiyaga chiqib ketadi.Progressiyalanuvchi gipovolemiya kelib chiqadi.