1-лаборатория: Чизиқли дастурлаш масалалари
Download 71.57 Kb.
|
1-лаборатория Чизиқли дастурлаш масалалари
- Bu sahifa navigatsiya:
- 1) озиқ‑овқат захираси масаласи
- 2) станоклар таъминлаш масаласи
- 3) ресурс ларни тақсимоти масаласи .
- 4) Юк ташиш масалалари
1-лаборатория: Чизиқли дастурлаш масалалари Оптималлаш масалалари ечими қуйидаги шартларда берилади: самарадорлик кўрсаткичи Е х1, х2, … ларда чизиқли функцияда ифодаланади; мумкин бўлган ечимлар чегаралари чизиқли тенглама ёки тенгсизликлар кўринишига эга бўлиб, чизиқли дастурлаш масалалари деб аталади. Шунга ўхшаш масалалардан баъзиларини кўриб чиқамиз.
Бунда
П1, П2, П3, П4 – тўрт хил кўринишдаги озуқа махсулоти; С1, С2, С3, С4 – махсулотларнинг бирлик нархи. Бу озуқа махсулотларидан озиқ‑овқат захирасини тузиш керак, яъни қуйидаги шартлар бўлиши керак:
оқсиллар в1 бирликдан кам бўлмасин; углеводлар в2 бирликдан кам бўлмасин; (1.1) ёғлар в3 бирликдан кам бўлмасин. Ҳар бир бирлик махсулот елементлари таркиби: Жадвал 1.1.
Минимал ҳаражатлар эвазига 1.1 шартни таъминловчи озиқ‑овқат захирасини тузиш талаб этилади. х1, х2, х3, х4 – озиқ‑овқат захирасига кирувчи П1, П2, П3, П4 тураи махсулотларнинг миқдори. Шубхасиз, Е= С1х1+ С2х2+ С3х3+ С4х4 – озиқ‑овқат захираси нархи Ёки (1.2) Шартнинг (1.1) математик ёзилиши қуйидагича чегаралар: (1.3) Масаланинг қўйилиши қуйидагича бўлади: Шундай х1, х2, х3, х4, ларни танлаш керакки (1.3) шартни қаноатлантирган холда (1.2) ифода минимумга эришсин. 2) станоклар таъминлаш масаласи: Фабрикада 1‑турдаи станокдан – N1 та. Фабрикада 2‑турдаи станокдан – N2 та. Станоклар тўрт хил кўринишдаги матоларни чиқаради: Т1, Т2, Т3, Т4. Ишлаб чиқариш самарадорлиги қуидагича
1-турдаги матодан бир ойлик фойда қуйидагича: Фабриканинг ойлик режаси қуйидагича: Масала қуйидагича қўйилади: станокларга 4 хил матони шундай юклаш керакки, натижада режа бажарилсин ва фода максимал бўлсин. Масаланинг математик қўйилиши қуйидагича:
………………………….. -2‑турдаги станок ва Т4мато чиқариш билан банд; Умуман олганда - i турдаги станоклар сони ва Tj (i=1,2; j=1,2,3,4) мато чиқариш билан бандлари. Шундай қилиб 8 та ечим элементи хосил бўлади:
Уларни шундай танлаш керакки фойда максимал бўлсин: (1.5) Чегаралашлар: Станоклар сонига қараб:
Ассортиментга қараб: (1.7) Масала қуйидагича қўйилади: Шундай мусбат , i=1,2; j=1,2,3,4, ларни танлаш керакки натижада (1.5) функция максимумга эришсин.
Бизга берилган R1, R2,…, Rm – ресурслар (хомашё, техника, ишчи кучи). b1, b2,…, bm – ресурслар сони (бирликда). T1, T2,…, Tn – товар турлари,юқоридаги ресурслардан ишлаб чиқариш мумкин бўлган. 1 бирлик Tj махсулотни чиқариш учун aij бирлик Ri (i=1,2,…,m) ресурс лозим . Ҳар бир бирлик Ri ресурснинг нархи di (i=1,2,…,m) туради. Ҳар бир бирлик Tj махсулот эса cj() нархда сотилиши мумкин. Ҳар бир Tj махсулот турининг сони қуидагича чегараланади:
Масала: қайси махсулотдан қанча чиқарилса фойда максимал бўлади? Математик моделини тузамиз: Олайлик х1, х2, …, хn –T1, T2,…, Tn, махсулот турларининг сони бўлсин. Чегаралашлар: Ишлаб чиқариш бўича: (1.8) Ресурслар бўича: (1.9) Ёки кисқача: (1.9) х1, х2, …, хn лар орқали Е фойданинг мақсад функциясини аниқлаймиз. Tj бирлик махсулотнинг таннархи Sj қуйидагига тенг: (1.10) Қисқача (1.10’) (1.10) бўича хисоблаб барча тан нархларни топамиз S1, S2, …, Sn Tj бирлик махсулотдан ҳақиқи фойда (j=1,2,…,n) (1.11) (1.11) ифодадан қуйидагига эга бўламиз q1, q2, …, qn Умумий соф фойда Е қуйидагича : (1.12) Қуйидагича талаб қўйилди: Шунда х1, х2,…, хn,ларни танлаш керакки улар (1.8) ва (1.9) шартларни қаноатлантириб (1.12) Е мақсад функциясини максимумга эриштирсин.
Бизда m та омбор мавжуд - лар эса бирлик махсулотлар сони. Бундан ташқари n пунктлар ва сўровлар мавжуд(бирлик махсулотда)
Эндиликда омбордан пунктга юк ташиш режасини тузиб чиқиш керак. Сўровлар қуидаги шартлар асосида бажарилади.
Омборлар эса пунктлар билан маълум бир ўллар орқали боғланган. Бирлик махсулотни Сi дан Пj га ташишда таннарх га тушади. Эндиликда биздан ҳаражатларни минималга олиб борадиган юк ташиш режасини тузиш талаб этилади. Олалик - Сi дан Пj га олиб бориладиган махсулот сони бўлсин. Унда ечимлар элементи қуйидагича бўлади: Ёки қисқача Шундай ларни танлаш керакки қуйидаги шартлар бажарилсин: махсулот сони омбор ҳажмидан ва захирадан ортиб кетмаслиги лозим: Ёки қисқача (1.13) талаб қилувчи пункт сўровлари бажарилиши керак: Ёки қисқача (1.14) Юк ташишларнинг умумий нархи Ёки қисқача (1.15) Бу ерда Е мақсад функциясини минимумга етказиш керак. Бундай масалалар транспорт масаласи деб номланади. Назорат саволлариЧизиқли дастурлаш масаласига қандай масалалар киради? Ўзгарувчининг аддитивлиги нима дегани? Ресурслар тақсимоти масаласининг математик моделини тузинг. Юк ташиш масаласининг математик моделини тузинг. Download 71.57 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling