1-laboratoriya ishi analitik tarozida ishlashni o'rganish kerakli asbob va materiallar

Tarozida tortishning asosiy qoidalari
1. Tarozini ishlatishdan oldin, uning pallasiga yuk va toshlarni qo’yish va olish paytida, u arretirlangan holatda bo’lish kerak.

2. Pallaga yuk qo’yilganda uning umumiy massa markazi mumkin qadar pallaning o’rta qismiga to’g’ri kelsin.

3. Tortiladigan jismni biror pallaga va tarozi toshlarini ikkinchi pallaga qo’yib, muvozanat holatga kelmaguncha, arretirdan to’la bo’shatmasdan asta-sekin qisman bo’shatib, strelkaning ko’rsatishidan qaysi palladagi yuk yengil ekanligini aniqlab va shunga qarab tarozi toshlarini olish yoki unga qo’yish kerak. Tarozi toshlari va tortiladigan yuk orasida farq juda oz bo’lganda, strelka mayatnik singari tebrana boshlaydi.

4. Tarozi pallasiga yuk qo’yilmagan holda to’g’ri o’rnatilgan va pallalar va tarozi prizmalariga to’g’ri osilgan bo’lsa, tarozi arretirdan bo’sha-tilgan bo’lsa, strelka tarozini 0 nuqtasi atrofida tebrana boshlaydi. Agar strelka bunday holda, 0 atrofida tebranmasa pallalar to’g’ri o’rnatilganligini tekshirish kerak yoxud shain uchidagi gaykalarni burab, muvozanat holatga erishiladi .

5. Tarozida o’lchashlar paytida va strelkaning tebranishlarini kuzatish (0 nuqtani va sezgirigi aniqlash) vaqtida tarozining eshiklari yopiq va toshlarni idishlariga joylab qopqog`ni yopib qo’yish kerak.
O’lchashlar

4-rasm. 1 – tarozi yelkasi; 2 – markaziy tayanch prizma; 3 – reyterni ilish moslamaci; 4 –

chekka prizma; 5 – reyter ilmog’i; 6 – gorizantal balansirlash gaykasi; 7 – tarozni arretirlash

tayanchi; 8 – ilmoq plankasi; 9 – ilmoq ilgichi; 10 – arretirlash richagi; 11 – vertikal balans

gaykasi; 12 – kolonka-tayanch; 13 – palla ilgagi; 14 – tarozi pallasi; 15 - strelka; 16 – strelka

shkalasi; 17 – arretr dastagi; 18 – tarozning oldingi oyoqlari; 19 – oyoqning tagligi; 20 –tarrozning orqa oyoqlari; 21 – tarozning asosiy tagligi; 22 – pallalarning arretirlovchi qo‘zg‘aluvchi taglik.

Tarozida tortish uchun avval tarozida nol nuqtasi so’ngra tarozining sezgirligi

aniqlanadi. Shundan so’ng tortiladigan jism oddiy maxsus uch xil usullar bilan

o’lchanadi.