1-laboratoriya ishi mavzu: Turli modellar tuzishga doir misollar yechish. Kerakli texnik vositalar

Topshiriq
1-masala. Funksiyalarning absolyut va nisbiy xatosini toping.




C++ dasturlash tili yordamida tuzilgan dastur.
#include
#include
using namespace std;
int main()
{ int x,y,S;
cout<<"x= ";
cin>>x;
cout<<"y= ";
cin>>y;
if((x*x-y*y==5) && (x-y==1))
{
S=2*x*y;
cout<<"S= "<}
else cout<<"x va Y butun xato sonlar"<return 0;
}

Tuzilgan dastur blok-sxemasi

3-LABORATORIYA ISHI


Mavzu: Bir noma’lumli algrebraik va transsendent tenglamalar yechish
Kerakli texnik vositalar:
Shaxsiy kompyuter.
Kerakli dasturiy vositalar:
Turbo Paskal dasturlash sistemasi va transsendent tenglamalar yechishga yordam beruvchi matematik usullar (vatar, urinma va b.).
Ishning maqsadi: Talabalarni algrebraik va transsendent tenglamalar yechish, shuningdek, bir nomalumli algebriak tenglamalarni turli usullarda yechish ko‘nikmalarini hosil qilishdan iborat.
Topshiriq

1-масала.

Masalaning qo'yilishi
Bir noma’lum istalgan tenglamani quyidagi ko'rinishga keltirish mumkin
f(x)=0 (1)
bu yerda f{x) funktsiya [a, b] oraliqda aniqlangan va uzluksiz.
Ta’rif. Tenglamaning ildizi (yechimi) deb shunday songa aytiladiki, , ni (1) ga qo'yganda

ayniyat hosil bo'ladi.
Agar (1) da f{x) funktsiya algebraik, ya’ni


f(x)-a₀xⁿ+a₁x^n-1+a₂x^n-2+...+a_n-1x+a_n (2)
bo'lsa, u holda (1) algebraik tenglama deb ataladi. (2) da a_o, a₁,…,, a_n- natural son.)
Algebraik tenglamaga misollar:
va h.k.

Agar (1) tenglamada f(x) funktsiya algebraik bolmasa, ya’ni uni (2)

ko'rinishda ifodalab bo'lmasa,u holda (1) ga transcendent tenglama deyiladi. Transsendent tenglamaga misollar
x-10sinx=0; 2x-2cosx=0; lg(x+1)=tgx va h.k.
Ko'rsatkichli (ax), logarifmik (logax), trigonometrik (sinx, cosx, tgx,
ctgx va h.k.) funktsiyalar algebraik bo`lmagan (transsendent) funktsiyalardir.
Vatarlar usuli
Chiziqli bo‘lmagan tenglamalarni yechishdan avval ularning ildizlarini ajratib olish kerak bo‘ladi. Ildizlarni ajratish deganda taqribiy ildizlar yotadigan oraliqlarni aniqlash tushuniladi. Ildizlarni ajratish uchun ildizlarni ajratishning grafik yoki analitik usullaridan foydalanish mumkin. Tenglamaning ildizlarni ajratib olganimizdan so‘ng quyidagi usullarning biridan foydalanib oraliqda yotsin.a, btenglamaning yechimini topish mumkin. Faraz qilaylik, ildiz