1-laboratoriya mashg’uloti Dorivor o’simliklar turkum va turlarini aniqlash usullari

1-laboratoriya mashg’uloti

Dorivor o’simliklar turkum va turlarini aniqlash usullari.

Odam va lıayvonlarni davolash, kasalliklarning oldfni ^{olish o‘simliklar- j r}ohlar. ^{Yer yurida dorivor o'simlik!aming} 10-12 n.ting turi bor. 1000 dan ortiq o‘sim1ik turlarining kimyoviy, farınokologik va dorivorlik xossalari tekshirilgan. O‘zoekistonda

dori.mı o‘simlik1arninp 577 turi ına jııd. Slıulardan hoT.1ı’gi vaqtda 250 turi ilmiy tabobatıla ishlatilmoqda. Dorivor o‘sımliklaming organizmga ta’siri ularnıng tarkiöidagi birikmalarning ıniqdoriga bog‘1iq. Bu birikmalar o‘simlikning hat’ xi! qismlarida turli rniqdorda to‘¡ılanadi. Dori tayyorla,shga o‘simlif:ning kerakli qisnılari turli muddatlarda yig‘iladi. Masalan, po‘st1oq, kurtak ^{erta bahorda, barg o‘simlik gullashi} old ^{İ dan yoki gullaganda,} kullan to‘1a oehilganda, mev’a va umg‘lari pishganda, yer osti organlari (iltiizi, ildizpOyasi sa piyozij erta bahorda yoki kech k.ı.zda olinadi.

Dorivor o‘simlik1arning ta’sir etuvchi moddasi — alkoloidlar, turli glikozidlar (antroglikozidlar, yurakka ta’sir etuvchi glikozidlar, saponinlar va b.), flavonoidlar, kumarinlaı, oshlovchi

› a boshqa shilliq moddalar. Efir moylari, vutamiıılar, smolalar va boshqa birikmalar bo‘lishi mumkin. Ko‘p o‘simliklardan mikroorganizm va viruslami yo‘qc•tadigan antibioti1‹lar va fiionsidlarga boy prcparatlar tayyorlanadi. Odatda bir guruhga xos o‘zaro yaqin kimyoviy birikmalar bir oila yoki turkumga mansublarda uchraydi, shu bilan birga ba’zi kimyovi¿ biriknıalar bir-biriga yaqin bo‘lnıagan, turli oilaga mansub o‘simIikIâT tarkibida ham bo’lishi mumkin.