1. Malum harakat davomida muskul hujayralarida har daqiqada 20 kj energiya ajraladi

10 ------ x = 41,67 litr 100 000 ------ x = 2,083 litr

2 mln ------- 41,67 litr Javob: C) 2,08

71.Toʻliqsiz va toʻliq parchalangan glukoza molekulalar soni 9 mol. Toʻliq
parchalangan glukoza molekulalarini hosil qilish uchun necha mol ATF kerak.
(yATF - xATF = 102) (toʻliqsiz-x, toʻliq-y deb hisoblansin).
A) 54 B) 72 C) 108 D) 162
Yechimi
Toʻliqsiz - x (2x ATF)
Toʻliq - y (38y ATF)
1) x + y = 9
38y - 2x = 102
x = 6 : y = 3
1 molekula glukoza hosil boʻlishi uchun 18 molekula ATF kerak.
2) 3 • 18 = 54 mol ATF Javob : A) 54
72.Glukoza molekulasining chala parchalangan qismi to‘la parchalangan qismidan 3
birlikka ortiq. To‘liq parchalangan qismidan hosil bo‘lgan ATF soni chala
parchalangan qismidan xosil bo‘lgan ATF sonidan 7,6 marta ko‘p. Jami parchalangan
glukoza molekulalar sonini (a) va to‘liq parchalanishida hosil bo‘lgan energiya
miqdorini (kJ) (b) aniqlang.
A) a-7; b-5600 B) a-5; b-4200 C) a-6; b-5200 D) a-7; b-4200 DTM_2016
Yechimi
Parchalangan C6H12O6 ni X bilan belgilaymiz
x mol 38x
C6H12O6--> 38 ATF
x+3 mol 2x+6
C6H12O6--> 2C3H6O3 + 2 ATF
Shunga asoslangan holada tenglama
38x
———— = 7,6
2x + 6
x = 2
Toʻla parchalangani 2 mol
Chala parchalangani 5 mol
Jami glukoza : 7 mol
To‘ladan 2•2800 = 5600 kj Javob: A) 7 : 5600
73. 2700 g glukozani hosil qilish uchun sarflangan ATF molekulalari X mol glukoza
toʻliqsiz parchalanganda ajralgan ATF molekulalaridan 3 marta kam boʻlsa, X ni
aniqlang.
A) 35 B) 450 C) 405 D) 504
Yechimi
180 g glukoza hosil qilish uchun 18
mol ATF sarflanadi.
1) 180 ------ 18 ATF
2700 ---- x = 270 ATF ✅
2) 270 • 3 = 810 ATF
3) 1 ------ 2 ATF
X ------- 810 ATF X = 405
Javob: C) 405
74. Diyoraning bir kecha kunduzdagi tushki ovqatlanishidan va qo'shimcha
ovqatlanishidan ajralgan energiya farqi 437,5 kkal ga teng. Bir kecha kunduzdagi tana
haroratini saqlash uchun sarflangan energiya, tushki va qo'shimcha ovqatlanishdan
ajralgan energiya farqidan 1,33 barobar kamligi ma'lum bo'lsa, va yog'dan ajralgan
energiya tushki ovqatdan ajralgan energiyadan 230 kkal ga ko'p bo'lsa, Diyoraning
ovqati tarkibidagi uglevoddan ajralgan energiya umumiy ovqatdan ajralgan
energiyani necha foizini tashkil qiladi?
A) 33,42 B) 23,43 C) 42,24 D) 18,28
Yechimi:
1)437,5 x 1,3333= 583 kkal bir kecha kunduzda tana haroratini saqlash uchun
sarflangan energiya
2) 583 x 3 =1750 umumiy ovqatdan ajralgan energiya
3)1750 x 0,4% = 700 kkal tushki ovqatdan ajralgan energiya
4)700+230= 930 kkal yog'dan ajralgan energiya
5)1750-930=820 kkal oqsil va uglevoddan ajralgan energiya
6) 4,1x + 4,1 x = 820
820:8,2= 100 g oqsil
100 g uglevod
7)100 x 4,1= 410 kkal
410:1750x100= 23,43% Javob:B)
75.Mubinaning ovqat ratsionida yog' miqdori oqsil miqdiridan 1,2 barobar kam,
uglevod miqdori esa, yog'dan 1,4 barobar ko'pligi ma'lum bo'lsa, Mubinaning tana
massasi 60 kg bo'lib, asosiy moddalar almashinuviga sarflanadigan energiya umumiy
energiyani 72,144 % ni tashkil qilsa, Mubinaning ovqati tarkibidagi uglevoddan
ajralgan energiyan (kkal) da hisoblang.
A) 410 B) 820 C) 615 D) 574
Yechimi
1)70 kg ---------1680 kkal
60 kg ---------1440 kkal
2)1440/0,72144% = 1996 kkal umumiy ovqatdan ajralgan energiya
3) 4,1 x 1,2 = 4,92
4,1 x 1,4 = 5,74
4) 9,3x + 4,92x + 5,74x = 1996

19,96=1996
X= 100 g yog'
100 x 1,2 =120 g oqsil
100 x 1,4 = 140 g uglevod
140 x 4,1 = 574 kkal Javob: D)
76.Alijonning ovqat ratsionida oqsil, uglevod, yog'ning massa nisbati 1:1:1 nisbatda
bo'lib, qo'shimcha ovqatlanishidan ajralgan energiya 315 kkal ga teng bo'lsa,
Alijonning ovqati tarkibidagi biopolimerlardan ajralgan energiyani kJ da
hisoblang.(Ratsional ovqatlanishning yuqori foiziga amal qilingan)
A) 5376 B) 3056 C) 4224 D) 4668
Yechimi
1)315/0,15%= 2100 umumiy ovqatdan ajralgan energiya
2)9,3x + 4,1x + 4,1x = 2100
17,5=2100
X= 120 oqsil
120 uglevod
120 yog'
Biopolimerlarga uglevod va oqsil kiradi
120 x 17,6 =2112
2112 x 2 = 4224 kj Javob: C)
77.Ovqat tarkibidagi oqsil, yog' va uglevodni massa nisbati 1:1.2:1.5 ga teng bo'lib,
ovqatdan ajralgan umumiy energiya 7254.4 kJ ga teng bo'lsa, oqsildan ajralgan
energiya qancha massa glyukozani chala parchalanishidan hosil bo'lgan energiyaga
teng ?
A) 1267.2 gramm B) 956.72 gramm C) 1562.7 gramm D) 856.54 gramm
Yechimi
1) oqsil---yog'-----uglevod
1 : 1,2 : 1,5
2) 38,9 x 1,2=46,68 kJ

17,6 x 1,5=26,4 kJ
3) 17,6x+46,68x+26,4 x=7254,4
X=80g oqsil
80 x 1,2=96 g yog'
80 x 1,5=120g uglevod
4) 80 x 17,6=1408 kJ oqsil
5) 200kJ---------180g
1408kJ--------x=1267,2 gramm Javob:A) 1267,2
78. Ertalabki nonushtadan ajralgan energiya 670 kJ teng bo'lib, bir kecha kunduzdagi
jami energiyaning 22 foizi qancha glyukozani to'liq parchalanishidan hosil bo'lishini
(a) va jami hosil bo'lgan energiyani necha foizi tushki ovqatdan ajralgan (b) ekanligini
aniqlang (ratsional ovqatlanishni quyi foiziga amal qilingan)
A) a- 38; b- 35% B) a- 47; b- 40% C) a- 47; b- 35% D) a- 38; b- 40%
Yechimi
1) 670;0,25%=2680 kJ jami energiya
2) 2680 x 0,22=589,6 kj
3) 2800kj---------180gr glyukoza
589,6 kj-------x=38 %
4) tushki ovqatidan ajralgan energiya 35% Javob: A) 38 : 35
%
79.Diploid navli makkajo'xorining 40 ta birlamchi jinsiy hujayrasidan hosil bo'lgan
spermalarining ma'lum qismi urug'lanishda qatnashgan spermalardagi xromasomalar
soni urug'lanishda qatnashmagan spermalardagi xromasomalardan 1280 taga kamligi
ma'lum bo'lsa, tuxum hujayrani urug'lantrishda qatnashgan spermiylar sonini
aniqlang
A) 64 B) 128 C) 82 D) 48
2017 yil DTM
Yechimi:
1)40x8=320 spermiy
2)320x10=3200 ta xromosomalari
x=qatnashgan; y=qatnashmagan
x + y = 3200
y - x = 1280
. 2y = 4480
. y = 2240
2240/10=224⬅ qatnashmagani
320 - 224 = 96 qatnashgani
96/2=48 tasi tuxum hujayrani urugʻlantirgan spermiylar
80.Tana haroratini saqlash uchun, 1269 kj energiya sarflangan bo'lsa,
biopolimerlardan ajralgan energiya miqdorini aniqlang (oqsil uglevodning 25% ni
tashkil qilsa, yogʼ esa, oqsil miqdoriga teng)
A) 2640 kj B) 2240 kj C) 3390 kj D) 2340 kj
DTM_2017
Yechimi
1) 1269 x 3=3807 kj umumiy energiya
2) 17,6 • 4=70,4 uglevod
3) 17,6x+70,4x+38,9x=3807
x=30 gr oqsil
4) 30 x 4=120 g uglevod
5) 30 g yog'
6) biopolmerlarga oqsil va uglevod kiradi yog' biopolimer emas
7) 30 • 17,6 =528 kJ oqsil
8) 120 • 17,6 =2112 kj uglevod
9) 528+2112=2640 kj Javob: A) 2640 kj
81.Oyisha bir sutka davomida qabul qilgan ovqati ratsionida, yog'ning miqdori oqsil
miqdoridan, 1,1 martta ko'p bo'lib, ulardan ajralgan energiya 2519 kJ ga farq qiladi.
Agar Oyisha tana haroratining doimiyligini saqlash uchun 1161 kkal energiya
sarflasa, uning ovqati ratsioni tarkibidagi karbonsuvning parchalanishidan, ajralab
chiqqan energiya miqdorini (kJ) aniqlang.
A) 1230 B) 10560 C) 7040 D) 8800
Yechimi:
1) 1161 x 3=3483 kkal umumiy
2) 38,9 x 1,1=42,79 yog'
3) 42,79x - 17,6x=2519
42,79-17,6=25,19
4) 2519:25,19=100 g oqsil
5) 100 x 1,1 =110 g yog'
6) 100 x 4,1=410
7) 110 x 9,3=1023
8) 1023 + 410=1433
9) 3483-1433=2050
10) 2050:4,1=500 g u
Karbonsuv 11) 500 x 17,6 =8800 kJ
Javob: D
82.Akmal yugurganda, 1 daqiqa 30 kJ energiya sarflaydi. Unda 150 gr uglevod
zaxirasi sifatida bo'lsa, necha daqiqadan so'ng, yog' parchalanadi?
A) 88 B) 40 C) 55 D) 36
DTM_2017
Yechimi:
1) 150 x 17,6=2640
2) 30 kJ-----------1 daqiqa
2640-------x=88 daqiqa
Javob: 88 A
83. Bir necha molekula glukozaning tóliqsiz parchalanishi jarayonida 54 molekula
ATF sintezlandi. Shu jarayonda sarflangan ADF miqdori fotosintez jarayonida necha
molekula glukoza sintezlanganida ajraladigan ADF miqdoriga teng.
A) 54 B) 1 C) 2 D) 3
Yechimi
Toʻliqsiz parchalanish.
C6H12O6+ 2H3PO4 + 2 ADF = 2C3H6O3 + 2ATF + 2H2O
2 ADF -------------- 2 ATF
54 ADF = x -------- 54 ATF
Fotosintez.
6CO2 + 12OBH2 + 18ATF = C6H12O6+ 6H2O + 18ADF + 18H3PO4 +
12OB(Organik birikma)
1 mol ----------- 18 ADF
3 = x ------------ 54 ADF Javob: D)
84.Ma’lum harakat davomida muskul hujayralarida har daqiqada 20 kj energiya
ajraladi. Shu harakat bajarilishi uchun glukoza 10 daqiqa toʼliqsiz 70 daqiqa toʼliq
parchalandi. Shu jarayonda parchalangan glukozani massasini (gr) toping
A) 1270 g B) 270 g C) 300 g D) 800 g
DTM_2015
Yechimi
1) 1 ----- 20 kj
10 ---- x = 200 kj
Oʻzi chala parchalanishda
180 g glukozdan 200 kj energiya
ajraladi.
180 --------- 200 kj
x ----------- 200 kj
x = 180 g glukoza
2) 1 ------- 20 kj
70 ----- 1400 kj
Toʻliq parchalanishda 2800 kj
180 ------- 2800 kj
x ------- 1400 kj
x = 90 g glukoza
Jami parchalangan glukoza
180 + 90 = 270
Javob: B) 270
85.Alisherning bir kunlik ovqati
tarkibidan ajralgan energiya 4280kj ni
tashkil etib oqsildan ajralgan energiya
foizi yog va uglevod foizidan 28%ga
kamligi uglevoddan 2%ga kopligi aniq
bolsa, bir kunlik istemol qilgan yog`
miqdorini(gr) toping.
A)33 B)133 C)73 D)313
Yechimi
I Usul
Oqsil(x) Yog(y) va Uglevod(y)= 100%
x.
x+y = 100% x+28 = y
100-28 = 72