1. Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari (mbbt)

9. Dorixona boshqaruvi va nazorati imkoniyatlari. 
Quyida dorixona avtomatlashtirish tizimining imkoniyatlari to‘g‘risida qisqa 
ma’lumotlar beriladi (9.3-rasm). 
Dorixona nazorati tizimi barcha zaruriy axborotlarni hisobga olish imkonini 
beradi. 
Dorixonalarning strukturalashgan bo‘limlarining avtomatlashgan jarayonini 
tashkillashtirishda ish jarayonini boshqarish soddalashadi. 
Dorixonalar uchun dastur har bir kontragentdan so‘ng ishning barcha tarixini 
saqlab qoladi. 
Dorixona ishi avtomatlashgan tizimi tashkilot hisobiga o‘zaro hisob 
jarayonini nazorat qilinadi. 
Dorixonalar professional dasturi katta o‘lchamdagi axborotlar bilan oson va 
tez ishlash imkonini beradi. 
Axborotni qayta ishlash imkoniyatlarining kengligi tizimdagi foydali 
uskunalar ko‘pligi hisobiga amalga oshiriladi. 
Dorixonalar nazorati tizimi tizimdagi yig‘ilgan ma’lumotlar asosida analitik 
ish olib boradi. 
Mijoz faolligi yoki buyurtma statistikasi qulay. 
Dastur masalaning bajarilish muhlatlarni nazorat qiladi. 
Universal va tez qidiruv tizimi; 
Dorixona bo‘limlari ishini tashkillashtirishda bajarilayotgan burchlari 
bo‘yicha xodimlarga dastur taqsimlangan; 
Dorixona nazorati avtomatlashuvi taqdim etilayotgan servis sifatini oshiradi. 
Guruhlash, saralash va filtrlash tizimdagi ishning tez va effektli borishga 
ko‘maklashadi. 
Dorixonalarning strukturalashgan bo‘limlari ishini tashkillashtirishni 
avtomatlashtirish sotuv jarayonini to‘laqonli nazorat qilish va boshqarish imkonini 
beradi. 
Tizimdagia xborot boshqa formatdagi faylga konvertatsiya qilinishi 
mumkin. 
Avtomatravishda e-mail va SMS bo‘yicha yuboriluvchi tizim; 
Dorixona uchun professional ish jarayonini mukammallashtiradi va 
kompaniyani o‘sishiga olib keladi. 

---

9.3-rasm. Dorixonalar ishini boshqarishni avtomatlashtirish. 
Savol va topshiriqlar: 
1. 
Ma’lumotlar bazasi nima? 
2. 
Ma’lumotlar bazasi turlari va axborot tizimlarini qurishdagi roli ayting.
3. 
Ma’lumotlarni strukturalash va ma’lumotlar modellari nima?
4. 
Ma’lumotlar bazasini ieraraxik, relyasion va ob’ektga yo’naltirilgan modellari 
nima?
5. 
Ma’lumotlar bazasining asosiy ob’ektlarini ayting.
6. 
Ma’lumotlar bazasini tashkil etish usullari qanday?
7. 
Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari (MBBT) deb nimaga aytiladi?
8. 
MBBT funksional imkoniyatlarini bilasiz. 
9. 
Ma’lumotlar bazasi strukturasini yaratish, tahrirlash va ishlov berish haqida 
ayting.
10. MBBTning qanday buyruqlari to’plamini bilasiz? 
11. So’rovlar va SQL – so’rovlar tili nima?
12. SQL so’rovlar qanday yaratiladi?
13. Ma’lumotlar ustida amallar qanday bajarish? 
14. Markazlashtirilgan va taqsimlangan ma’lumotlar bazalari haqida nima 
bilasiz? 
15. Dorixona 
omborlarida 
foydalaniladigan 
avtomatlashtirilgan 
tizimlar 
xaqidaayting. 
16. Dorixona ishini boshqarish tizimlarining qanday imkoniyatlarini bilasiz? 
Foyalanilgan adabiyotlar:
1. Edward H. James J. Biomedical Informatics. Fourth edition. Springer-Verlag 
London 2014.

---

2. Beth Melton. Mark Dodge. Echo Swinford. Andrew Couch. Microsoft office 
Professional 2013 step by step. USA 2013. 
3. Aripov M., Haydarov A. Informatika asoslari,O`quv qo`llanma,Toshkеnt, 
“O’qituvchi” 2002 y.
4. Брябрим В.М. Программное обеспечение персональных ЭВМ, M. “Наука”, 
1989 г. 
5. Raxmonqulova 
S.I."IBM 
PC 
kompyutеrlarida 
ishlash", 
“Sharq”,Toshkеnt,1996y.
6. Фигурнов В.Э. IBM PC для пользователя. M. «Infra-M», 1995 г.