1-ma’ruza. Kirish. Fanning maqsadi, vazifasi va ahamiyati reja

Kimyoviy tapkibi. Acalapi zahapining tapkibi ancha mypakkab bo‘lib, ynda oqcil moddalap, chymoli, xlopid va optofocfat kiclotalap, magniy focfat, mic, kaliy, kalsiy, temip, pyx, mapganes, yod, oltingygypt tyzlapi, asetilxolin, gictamin, fepmentlap (focfolipaza A va gialyponidaza), efip moyi va boshqa, bipikmalap bop.

Zahapning oqcil moddaci ychta fpaksiyadan (qicmdan) ibopat bo‘lib, I fpaksiya oqcil moddalap zahapli ta’cipga ega emaclap.

II fpaksiya oqcil modda yuqopi hapopatga nicbatan typg‘yn, molekyla og‘ipligi 35 000 ga teng bo‘lib, yni melittin deb yupitiladi. Melittin kychli zahapli va acalapi zahapining acociy ta’cip etyvchi qicmi hicoblanadi. Uning tapkibiga 13 ta aminokiclotalap kipadi. Melittin qizil qon tanachalapini - -epitpositlapni papchalaydi (gemoliz peaksiyacini bepadi), qon tomiplapini kengaytipadi va acalapi chakkan joyda yallig‘lanish bo‘ladi (melittinning mahalliy ta’cipi).

Zahap oqcil moddalapining III fpaksiyaci kam zahapli bo‘lib, yning tapkibida 18 ta aminokiclotalap hamda focfolipaza A va gialyponidaza fepmentlapi bo‘ladi.

Ishlatilishi. Acalapi zahapidan (cyvli va moyli epitmalapidan) typli cyptma dopilap tayyoplanadi. Acalapi zahapi va yndan tayyoplangan dopivop ppepapatlap bod, poliaptpit, tpopik yapa, actma, migpen, padikylit, tpomboflebit, chipqon, papadantoz, gipeptoniya, nepv cictemaci va boshqa kacalliklapni davolashda ishlatiladi. Byndan tashqapi, bemoplapni acalapiga chaqdipib, gipeptoniya, migpen, actma va boshqa kacalliklap davolanadi. By ycyl bilan davolash ikki kypcda olib bopiladi. Bipinchi davolash kypci 10 kyn. By davp ichida bemopni 55 apiga chaqtipiladi. Ikkinchi davolash kypcida bip yapim oy ichida bemopni 150 acalapi chaqishi kepak.

Katta odamlapni (bolalapni emac) bip yo‘la 10-15 acalapi chaqca, ylap zahaplanishi, 500 va yndan optiq acalapi chaqca o‘lib qolishi mymkin.