1-Ma'ruza. Oziq-ovqat mahsulotlari reja

---

 

 

 

1 

1-Ma'ruza. OZIQ-OVQAT MAHSULOTLARI  

 

Reja 

1. Bijgitishga asoslangan ishlab chiqarishlar 

2. Fizik-kimyovij ishlab chiqarishlar 

3. Mekhanik-teplofizik jarayonlarga  asoslangan ishlab chiqarishlar 

4. Kimyovij ishlab chiqarishlar 

 

Oziq-ovqat tekhnologiyasi hom-ashyolarni mahsulotlarga ajlantirishning qajta 

ishlash  usullarini  ўrganadi.  U  fizika,  kimyo,  biologiya  va  boshqa  ilmlar 

qonuniyatlariga  asoslanadi,  chunki  har  qandaj  tekhnologik  jarayon  bu  hom-

ashyoga fizikavij, kimyovij va boshqa ta"sirlar majmuasidir. 

  Oziq-ovqat  tekhnologik  jarayonlari  mahsulot  turlari  singari  juda  hilma-

hildir.  Tekhnologik  jarayonlarni  sinflash  yoki  guruhlarga  ajratishda  hom-ashyoga 

ishlov berish usulining ўhshashligi asos qilib olinadi. SHuning uchun ularni qajta 

ishlash  usullarining  umumijligi  asosida,  shartli  ravishda  tўrtta  guruhga  bўlish 

mumkin:  I  guruh  –  Bijgitishga  asoslangan  ishlab  chiqarishlar,  II  guruh  –fizik-

kimyovij ishlab chiqarishlar, III guruh-  mekhanik-teplofizik ishlab chiqarishlar, IV 

guruh – kimyovij ishlab chiqarishlar. 

  I.  Bijgitishga  asoslangan  ishlab  chiqarishlarda  asosij  jarayon  bu 

bijgishdir.  Bijgitish  non  va  nonvojchilik  drojjilari  ishlab  chiqarishda,  pivo,  uzum 

vinosi, spirt ishlab chiqarish korhonalarida va boshqalarda qўllaniladi.     

    Bu  guruh  korhonalarning  ўziga  hosligi  tekhnologiyalarida  uglevodlarni 

bijgituvchi  mikroorganizmlarni  qўllashidir.  Mikroorganizmlarning  hayot  faoliyati 

ma"lum  tekhnologik  jarayonni  borishini  ta"minlajdi.  Mikroorganizmlar  ўz 

navbatida  yashash  uchun  energiyani  organik  moddalarning  oksidlanishidan 

oladilar.  Mikroorganizmlar  aerob  (kislorodli)  yoki  anaerob  (kislorodsiz)  muҳitda 

yashashlari  mumkin.  Turli  tekhnologik  jarayonlarda  mikroorganizmlarning  bu 

ikkala sharoitda yashash hususiyatlaridan fojdalaniladi. 

  Aerob  nafas  olish  sharoitida  –  mikrobiologik  mahsulotlar  (nonvojchilik 

drojjilari, fermentli preparatlar, ajrim vitaminlar va boshqalar) ishlab chiqariladi. 

  Anaerob nafas olish (bijgish)  sharoitida -  asosan tarkibida etil spirti bўlishi 

kerak  bўlgan  mahsulotlar  (alkogolli  ichimliklar,  vino,  spirt  va  boshqalar)  ishlab 

chiqariladi.