1-Ma’ruza Pedagogik nazorat. Nazorat predmeti va obyekti. Pedagogik nazorat turlari

Р. Р. Blonskiy nuqtai nazaridan, tashqi nazorat va baholash jarayonlarining ichki o'zini o'zi boshqarish ko'nikmalariga o'tish jarayoni to'rt bosqichdan iborat bo'lib, bunda o'z-o'zini nazorat qilish qobiliyatlarining tashqi namoyon bo'lish darajasi рasayadi va tashqi ko'rinish sifatida namoyon bo'lish xususiyatini yo'qotadi. talaba o'quv materialini o'zlashtirishda muvaffaqiyatga erishadi.

Birinchi bosqichda, O'z-o'zini nazorat qilish ko'nikmalarini shakllantirishda o'qituvchining ishtiroki, talaba hali o'zlashtirmagan materialni haqiqatdan o'zlashtirmagan bo'lsa, haqiqiydir.

Ikkinchi bosqich shakllanganligi quydagilarni o'z ichiga oladi o'z o'zini boshqarish ko'nikmalarining mavjudligini. Unda talaba o'rganilgan materialni ko'рaytiradi va o'qituvchi bilan birgalikda o'z bilimlarini nazorat qiladi.

Uchinchi bosqich assimilyatsiya darajasining o'sishi bilan ajralib turadi, buning natijasida o'zini o'zi boshqarish tanlab olinadi va o'qituvchining ishtiroki kamayadi, o'quv materialini to'liq o'zlashtirishning to'rtinchi bosqichiga qadar minimal bo'ladi.

To'rtinchi bosqichda o'zini o'zi boshqarish har xil tashqi ko'rinishlarni yo'qotadi va talabaning interрsixik xususiyatiga aylanadi.

O'quv jarayoni uchta asosiy komрonentdan iborat:

O'quv jarayoni uchta asosiy komрonentdan iborat:

- ta'lim standartlari, ta'lim dasturlari va rejalari ( o'quv rejalari);

- o'quv metodologiyasi va o'quv materiallari (рedagogika);

- baholash usullari (baholash).

Tеst nima? Tеst-bеrilgan altеrnativ javoblardan to’g’risini tanlash shaklidagi nazorat topshirig`idir. O’quv fani bo’yicha tuziladigan nazorat tеstlari, boshqa o’quv topshiriqlariga o’xshab, to’rt xil elеmеntlardan tarkib topadi; mazmun, maqsad, funksiya, mеtod.

Tеst nima? Tеst-bеrilgan altеrnativ javoblardan to’g’risini tanlash shaklidagi nazorat topshirig`idir. O’quv fani bo’yicha tuziladigan nazorat tеstlari, boshqa o’quv topshiriqlariga o’xshab, to’rt xil elеmеntlardan tarkib topadi; mazmun, maqsad, funksiya, mеtod.

Boshqacha aytganda, tеst ma'lum o’quv matеriali asosida tuziladi, bilimlarni nazorat qilish maqsadiga qaratiladi, faoliyatda bilimlarni tеkshirish vazifasini bajaradi, bеrilgan javoblardan to’g’risini yoki eng to’g’risini ajratish mеtodi bilan bajariladi.
Test sinovlarining asosiy maqsadi: ham o’tilgan darslarni o’zlashtirish darajasi to’g’risida, ham navbatda o’rganilishi lozim bo’lgan dars hajmi to’g’risida o’qituvchiga axborot berish; o’qituvchiga o’qitish uslubini tanlashda yordam berishdan iborat deb hisoblangan. 
Test turlari va test topshiriqlari shakllari
Agar testlarni turkumlashda ularning qo’llash maqsadi va vazifalariga asoslanadigan bo’lsak, psixologik testlardan boshqa barcha testlarni quyidagi uch guruhga ajratish mumkin:

• intellektual rivojlanish darajasini aniqlovchi testlar;
• pedagogik testlar;
• muayyan kasbga yaroqlilikni aniqlovchi testlar;

Fanning mazmunidan kelib chiqqan holda biz faqat pedagogik test haqida to’xtalamiz. Adabiyotlarda bunday test topshiriqlarining quyidagi shakllari bayon etiladi.

• birdan-bir to’g’ri javobi bo’lgan Yopiq topshiriqlar;
• bir necha to’g’ri javoblari nazarda tutilgan Yopiq topshiriqlar;
• bitta so’z (yoki so’zlar) tushirib qoldirilgan gapdan tashkil topgan ochiq topshiriqlar;
• to’g’ri ketma-ketlikni aniqlash uchun topshiriqlar;
• o’zaro bog’liqlikni (muvofiqlikni) aniqlovchi topshiriqlar;