1 Ma’ruza Reja


Download 344.79 Kb.
bet7/8
Sana18.06.2023
Hajmi344.79 Kb.
#1572062
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
1-maruza 2-sem (1)

1.10 - rasm. Erkin so’nuvchi tebranishning amplitudasining vaqtga bog’liq o’zgarishi
Egri chiziqlarning yuqorigisi

funksiya grafigini belgilaydi. Bu yerda va y0 boshlang’ich momentdagi amplituda va siljishning qiymatlaridir.
Boshlang’ich siljish y0 o’z vaqtida, dan tashqari, boshlang’ich fazaga ham bog’liqdir:

Tebranishning so’nish tezligi bilan aniqlanadi va u so’nish koeffisiyenti deb ataladi.


Amplituda “yemarta kamayishga ketgan vaqt

ga tengdir. So’nuvchi tebranishlar davri
, (1.10.4)
ifoda bilan aniqlanadi. Muhitning qarshiligi sezilarli ravishda kichik bo’lganda , tebranish davri xususiy davrga teng bo’ladi:

So’nish koeffisiyenti ortishi bilan tebranish davri kattalasha boradi.


1.11. So’nishning logarifmik dekrementi va tizimning aslligi.
Bitta to’la davrning boshlangich va oxirgi holatlariga mos keluvchi amplitudalar nisbati quyidagiga tengdir:
, (1.11.1)
va uni so’nish dekrementi deb atashadi. Bu ifodaning logarifmi so’nishning logarifmik dekrementi deb ataladi:
, (1.11.2)

So’nishning logarifmik dekrementi bir davr ichida amplitudaning nisbiy kamayishini xarakterlaydi, so’nish koeffisiyenti esa apmlitudaning birlik vaqt ichidagi nisbiy kamayishini ko’rsatadi.
Yuqorida ta’kidlangandek, so’nish koeffisiyenti r qarshilik koeffisiyentiga to’g’ri va tebranuvchi jismning massasiga teskari proporsionaldir.
(1.10.3) - ifodadan siklik chastota xususiy chastota - dan kichikligi ko’rinib turibdi. Agarda muhitning qarshiligi juda katta bo’lsa dir, ildiz ostidagi ifoda manfiy, siklik chastota esa mavhum bo’ladi. Bu holatda jism davriy bo’lmagan - aperiodik harakat qilaboshlaydi (1.11 - rasm).


Download 344.79 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling