1-ma’ruza. Yo‘llarni yuzaga kelishi r e j a

[e-mail]; тел.: [phone]

 

 

20 октября 2020 г. 

 

2 

 

Ekilgan maydonlarni aylanib o‘tish hayvonlarni yaylovga haydash uchun 

ajratilgan  so‘qmoqlar  keyinchalik  hayvonlarni  haydab  o‘tadigan  yo‘llarga 

aylangan.  Bu  so‘qmoq  yo‘llarning  xususiyati  shundan  iboratki,  ular  aholi 

yashash joylarini bir-biri bilan bog‘lamasdan yo‘qolib ketishgan. 

Daraxtzorli  botqoqli  joylarda  aholi  yashash  joylariga  yaqinlashganda 

botqoqlar  ustiga  qoziqlar  o‘rnatilgan  g‘o‘lalarni  yotqizilishi  birinchi  marta 

sun’iy  qoplama  qurilishi  paydo  bo‘lishiga  sabab  bo‘lgan.  Tarixiy  arxeologik 

qazishmalar  natijasida  1,0-1,5  metr  chuqurlikda  g‘o‘la  qoplamali  yo‘llarning 

qoldiqlari aniqlangan. 

Ular eng qadimiysi bizning eramizdan uch ming yil avvalgi vaqtga to‘g‘ri 

keladi. 

1-rasmda  Oldenberg  shahri  (GFR)  qo‘llanilgan  g‘o‘la  qoplamali  yo‘l 

ko‘rsatilgan, ularni tahlili bizning eramizdan 1800-1200 yil oldin qurilganligini 

ko‘rsatadi.  Qoplama  ko‘ngdalang  g‘o‘lalar  ustiga  bo‘ylama  tashlangan 

g‘o‘lalardan  iborat  bo‘lib,  uning  eni  1,2-1,5  metrni  tashkil  qilgan.  Ularni 

yonlariga  yoyilib  ketmasligi  uchun  ora-chorada  tik  qoziqlar  qoqilgan.  Xuddi 

o‘sha  erda  eramizdan  oldingi  400-200  yillarga  to‘g‘ri  keldigan  yog‘ochlarga 

ishlov  berilib,  bir-biriga  yopishtirilgan  bo‘ylama  g‘o‘lalarga  ko‘ngdalang 

joylashtirilgan eni 2,3 - 3,5 metr bo‘lgan yo‘llar topilgan. 

 

1-rasm. Botqoqlikdan topilgan g‘o‘la qoplamalari. 

 

 

2-rasmda Grex Klark tomonidan Evropaning har xil qismlarida eramizdan 

avvalgi  va  hozirgi  kungacha  bo‘lgan  insoniyatning  rivojlanishdagi  iqtisodiy 

vaqtinchalik  va  hududlarning  aloqalarning  sxemasi  bir  necha  bor  qayta 

---