1-маърўза: Кириш

 
6.3.Uzatuvchi termoelektrod simlari 
 
Termoelektr termometrlarni o‟lchov asbobi bilan ulaydigan simlar shunday 
materialdan tayyorlanadiki, ular o‟zaro juft bo‟lib, o‟zlari ulangan termoelektr 

---

36 
termometrlar hosil qiladigan EYKni (usha haroratlarda) hosil qiladi. Harorat 100
C
0
dan oshganda termoelektr termometr va ulaydigan simlarning xususiyatlari bir-
biridan farq qiladi. Odatda ulaydigan simlarning harorati yuqori bo‟lmaydi. Agar 
uzaytiruvchi simlar termometrniki kabi darajalash tavsifiga ega bo‟lsa, termojuftning 
erkin uchlarini ulash simlari bilan ulaydigan joylarida ulanmalarning paydo bo‟lishi 
natijasida paydo bo‟ladigan «parazit» TEYK hosil bo‟lishini oldi olinadi. 
Uzaytiruvchi termoelektrod simlar bir va ko‟p simli qilib, izolyatsiyada va tashqi 
qoplama yoki qobiqlik qilib ishlanadi. Izolyatsiyalash uchun polivinxlorid, polietilen-
tereftalat va ftoroplast plyonklardan foydalaniladi. Izolyatsiyadan tashqari simlar 
ko‟pincha polivinxlorid qobiq yoki lavsan ip yoxud shisha ip bilan chirmab uraladi. 
Agar tashqi elektr, magnit maydondan va mexanik ta„sirdan saqlanish talab 
etilsa unda, mis, pulat simli qoplama yoki ekranlar qo‟llaniladi. 
Har bir sim materiali izolyatsiyaning o‟z rangiga yoki simlarning o‟ramasida va 
qoplamasi rangidagi simlarga ega bo‟ladi. 6.2-jadvalda termoparlar, tavsiya 
etiladigan termoelektrod simlar, ularning belgilari va ranglari keltirilgan. 
Tavsiya etiladigan uzaytiruvchi termoelektrod simlar 
 
6.2-jadval 
№ 
Termojuft 
Uzaytiruvchi termoelektrod simlari 
Belgilari 
Juft-simlar 
Rangi 
1 
Mis-kopelli 
МК 
Miss-kopel 
Qizil-sariq 
2 
Mis-nikelli 
М 
Miss-konstantan 
Qizil-jigarrang 
3 
Xromel-kopelli 
ХК 
Xromel-kopel 
Binafsha-sariq 
4 
Nikelxrom-nikel 
alyuminiyli 
М 
Miss-konstantan 
Qizil-jigarrang 
МТ-НМ 
Miss-titan-nikel mis 
Qizil-yashil 
5 
Platinorodiy-platinali 
П 
Miss qotishma termojuft 
Qizil-yashil 
6 
Volframreniy-
volframreniyli 
М-МН 
Miss-qotishma, MN, 2, 4 
Qizil-kuk