1-masala: Massasi 10,8 gr bo’lgan metal namunasida alyuminiy moddasining qanday miqdori bor? Yechish

Kimyoviy bog’lanish va moddalarning tuzulishiga oid masalalar yechish.
1-masala: Agar J₂ va Cl₂ molekulalarida yadrolar orasidagi uzunlik 2,67·10^-10 va 1,99·10^-10 ga teng bo’lsa, J−Cl molekulasidagi bog’ uzunligi qanchaga tengligini hisoblang?
Yechish: bu masalani ishlashda quyidagi formuladan foydalanamiz;
d_A-B=_{ }
hisoblaymiz: _{ }^-10
Demak: JCl ning bog’ uzunligi 2,33 · 10^-10
2-masala: SO₂ molekulasi elektr dipole moment 5,4·10^-30 kJ·m gat eng S-O dipol uzunligini aniqlang.
Yechish: bog’ qutubligi dipol elektr moment p bilan xarakterlanadi
P=Q·l
bu yerda Q-elektron zaryadi; l-dipol uzunligi.
l= _{ }=3,37 · 10^-11 m demak: S—O dipol uzunligi 3,37·10^-11 m.
3-masala: AlOHSO₄ alyuminiy gidroksosulfat molekulasida nechta σ va π bog’lar mavjud.
Yechish: Struktura formulasini tuzamiz:
O
O
H− O− Al S
O O
Demak, molekula tarkibida σ = 8 ta, π= 2ta bog’ mavjud.


Kimyoviy reaksiya tenglamalari bo’yicha hisoblash.


1-masala: Fe bilan Cl 5,6:10,56 massa nisbatda reaksiyaga kirishadi.Tarkibida 10,4 % qo’shimcha gaz saqlagan 50 litr xlorli gazdan qancha xlorli tuz olinadi?
0,1 0,15
Y echish: Fe + 1,5Cl₂ FeCl₃
50 —— 100 %
x —— 10,4 % x = _{ } x=5,2
50-5,2 = 44,8 44,8 —— x
1,5·22,4 —— 162,5
x=216,6
Demak, xlorli tuzdan 216,6 gar olinadi.
2-masala: 7,2 gr CO va CO₂ aralashmasining 27⁰C va 3 atm bosimda 2,07 l bo’lsa, shu aralashmaning 80 l hajmini yoqish uchun qancha hajm O₂ kerak bo’ladi?
Yechish: Mendeleyev Klopyeron formulasidan foydalanib topamiz:
M= _{ } bu yerda; m=massa, R-unversal gaz doimiysi
T-tmperetura, P- bosim, V-hajm.
Berilgan: m=7,2 gr; R=8,31; T=273+27=300 K ; V=2,07 l; P=101,325· 3=303,9 kPa
Hisoblaymiz; M= _{ } 28x+44 (1-x)=28,5 x=0,97
2CO+O₂ 2CO₂ 80· 0,97=77,6 77,6 x
44,8 l 22,4 l
x = 77,6· 22,4 / 44,8 = 38,8 litr
 Kimyoviy reaksiyalar muvozanatiga oid hisoblashlar