1-Mavzu “Biznes strategiyasi” fanining predmeti va mazmuni, tadqiqot usullari. «Biznes strategiyasi»

strategik rejalashtirish,

strategik tashkillashtirish,

strategik nazorat va tartibga solish boshqaruvidir.

Bu turlaming har birida nisbatan alohida-alohida masalalar hal qilinadi.
Strategik rejalashtirish - bu raqobatbardoshlik afzalliklarini moliyalashtirish va rivojlantirish, unga erishish va saqlab qolishga olib keluvchi ichki va tashqi omillarni tadbiq qilish, korxona strategik holatini tahlili jarayonidir.
Strategik tashkillashtirish — korporatsiyani tanlagan strategiyasini nisbatan to‘liq va samarali bajarilishini taminlashni tashkil etishga moslashuv jarayonidir. Aslida bu moslashishlar qabul qilingan strategiyadan kelib chiqadigan korxonaning maqsad va vazifalari tizimini ishlab chiqish, uning o'zgarishi va resurslarini о‘mini bosishdan iborat. Strategik tashkillashtirish ko‘pincha butun strategik boshqaruv jarayonining eng qiyin bo‘g‘ini hisoblanadi, chunki bu har bir kishidan o‘ziga talabchanlikni taqozo qiladi. Buni samarali amalga oshirish menejerdan ishchilami to‘qri rag‘batlantirishni talab qiladi, bu esa san’at hisoblanadi.
Strategik nazorat va tartibga solish — korporatsiya erishgan holatining tahlili va baholash jarayoni bo‘lib, pirovardida strategik maqsadlarga to‘liqroq erishishni tashkil etishdan iborat.
Bizni o‘rab turgan muhit juda ko‘p elementlarning o‘zaro munosabatidan yuzaga keladigan turli voqea-hodisalardan iborat murakkab tizim. Biron bir voqeaga munosabat bildirishda, hech qachon ishonch bilan maqsad sari erishilgan barcha yutuqlami bu voqea yo‘qqa chiqara olmaydi, deb aytib bo‘lmaydi. Ammo voqea-hodisalarga munosabat bildirmay turib, o‘z maqsadimizga
erishishga umid qilmasa ham bo'ladi. Shuning uchun ijobiy yutuqqa erishish imkoniyatini oshirish uchun voqealarga va u bilan aloqa tizimiga aktiv ta’sir etish, bir so‘z bilan aytganda, boshqaruv zarurdir.
Tashkilotning o‘z atrofidagii munosabat xarakteriga ko‘ra boshqaruvning uch modeli (yoki turi) ko‘rsatiladi: ma’muriy situatsion va strategik. Agar bu boshqaruv turlarining mazmunini
izohlasak, u holda ma’muriy va direktiv, situatsion va reaktiv, strategik va proaktiv boshqaruvlar orasiga tenglik ishorasini qo‘yish lozim bo‘ladi.
Aslida ma’muriy boshqaruvning administrativ model falsafasi kabi qaror qabul qiluvchi va ijro etuvchi organlar mavjudligini taqozo qiladi. Javobgarlik esa qaror qabul qiluvchi organ zimmasiga tushadi. Ijro organlari esa ma’lum ko‘rsatmalar olmaguncha hech qanday harakatni amalga oshirmaydi. Shuning uchun, korxonaning ijro organi va uni o‘rab turgan olam o‘rtasida ma’muriy tizim to‘sig‘i mavjud.
Voqea-hodisalar o‘zgarishiga munosabat bildirish situation boshqaruv falsafasi kabi, tijorat ishlab chiqarishning samarali faoliyati trayektoriyasini bashorat qiluvchi tashkilotning normative faoliyatini talab qiladi.
Strategik boshqaruvning asosiy mazmuni, tashqi muhit o‘zgarishlariga tashkiliy ketma-ketlik asosida korxonani moslashuvi fikri, har qanday boshqaruv masalalarini hal qilish va to‘liq boshqaruv tizimini tashkil etishdan iborat. Lekin, tashqi muhit o‘zgarishlariga moslashish va shu bilan birga qo'yilgan maqsadlarga erishish tezligini saqlab qolish uchun, tashkilot о‘z strategiyasiga ega bo‘lishi lozim. Strategiyaga yagona ta’rif berish juda mushkul, chunki strategiya shu qadar ko‘p qirraliki, unga salgina boshqa nuqtadan qaralsa ham, uning mazmuni butunlay o‘zgarib ketadi.
Strategiya bu yakuniy natijaga erishish vositasi.
Strategiya tashkilotning barcha qismlarini yagona bir butunlikka birlashtiradi.
Strategiya tashkilotning barcha asosiy jihatlarini qamrab oladi.
Strategiya — bu tashkilotning uzoq muddatli rejasidir.
Strategiya tashkilot rejasimng barcha qismlari moslashuvini ta’minlaydi.
Strategiya — bu tashkilotning kuchli va zaif tomonlarining tahlili, shuningdek rivojlanish imkoniyatlari va to‘siqlarni aniqlash natijasidir.
Strategiya — bu tashkilotning tashqi muhit o‘zgarishlariga avvaldan rejalashtirilgan munosabatidir.