2-Defektologiyaning pedagogika bilan aloqasi. - Pedagogikaning umumpedagogik va didaktik tamoyillarini qo‘llash aqli zaif bolalar ta’lim-tarbiyasida o‘ziga xos xususiyatlar kasb etadi. Ta’limiy materiallami tanlash, mehnat tayyorgarligini aniqlash, aqli zaif bolalami jism oniy rivojlantirish ishlari tuzatish mazmunini kasb etishi kerak. Tuzatish (korreksiya) deganda aqli zaif bolalaming jismoniy va ruhiy nuqsonlarini to‘g ‘rilash, yumshatish, hayotga moslashtirish tushuniladi. Tuzatish ishlarida nuqsonli bolaning rivojlanish imkoniyatlariga asoslaniladi. Aqli zaif bola deganda bosh miyasining organik buzilishi natijasida bilish faoliyatlarining turg‘un pasayishini tushunamiz. Aqli zaif bolalami o‘qitish, tarbiyalash va ularni o‘rganishning nazariy masalalari qator fanlarning yutuqlariga asoslanadi. Oligofrenopedagogika umumiy psixologiya, maxsus psixologiya, oligofreniya' klinikasi, logopediya, pediatriya, nevropatologiya, anatomiya, fiziologiya, genetika, biokimyo va boshqa fanlar bilan bog‘liq bo‘lib, ularning yutuqlaridan keng foydalanadi.
Aqli zaif bolalar ta’lim-tarbiyasi masalalari bilan shug‘ullanish ishlari boshlanganiga 200 yildan oshgan bo’lsa-da, bir tizimda atroflicha, bir butun, tugallangan ishlar XX asr boshlariga to‘g‘ri keladi. Kuzatish va qidiruv ishlarining uzoq muddatliligi, tajribalarning sekin-asta to‘planganligi, ayrim nazariy xulosalarga kelish uchun uzoq vaqt talab qilinganligi sababli oligofrenopedagogika fanining izchil tarixi nisbatan qisqargan. Aqli zaif bolalarni o ‘qitish va tarbiyalash nazarivasining shakllanishida E.Segen (1812— 1880)ning pedagogik va ilmiy faoliyati katta o ‘rin egallaydi. E.Segen tomonidan aqli zaif bolalar tarbiyasi nazariy asoslarining chuqur ishlab chiqilishi bu yo‘nalishdagi ilmiy ishlarning yanada jonlanishiga sabab bo'ldi, Maxsus pedagogikaning.yuzaga kelguniga qadar aqli zaif bolalar ta’lim-tarbiyasi masalalari davolash pedagogikasidagi bahsli mavzu edi. Davolash pedagogikasining asosiy g‘oyalari «ruhiy ortopediya» va «sen-somotor madaniyat» tushunchalari asosida berilar edi. Bu yo'nalish tarafdorlari (B.Mennel, A.Fuks, R.Vays, J.Filipp, Pol Bonkur, J. Demor, O. Dekroli, M. Montessori va boshqalar) shaxsning shakllanishida irsiy omillarga ko‘proq e’tibor berishgan. - Aqli zaif bolalar ta’lim-tarbiyasi masalalari bilan shug‘ullanish ishlari boshlanganiga 200 yildan oshgan bo’lsa-da, bir tizimda atroflicha, bir butun, tugallangan ishlar XX asr boshlariga to‘g‘ri keladi. Kuzatish va qidiruv ishlarining uzoq muddatliligi, tajribalarning sekin-asta to‘planganligi, ayrim nazariy xulosalarga kelish uchun uzoq vaqt talab qilinganligi sababli oligofrenopedagogika fanining izchil tarixi nisbatan qisqargan. Aqli zaif bolalarni o ‘qitish va tarbiyalash nazarivasining shakllanishida E.Segen (1812— 1880)ning pedagogik va ilmiy faoliyati katta o ‘rin egallaydi. E.Segen tomonidan aqli zaif bolalar tarbiyasi nazariy asoslarining chuqur ishlab chiqilishi bu yo‘nalishdagi ilmiy ishlarning yanada jonlanishiga sabab bo'ldi, Maxsus pedagogikaning.yuzaga kelguniga qadar aqli zaif bolalar ta’lim-tarbiyasi masalalari davolash pedagogikasidagi bahsli mavzu edi. Davolash pedagogikasining asosiy g‘oyalari «ruhiy ortopediya» va «sen-somotor madaniyat» tushunchalari asosida berilar edi. Bu yo'nalish tarafdorlari (B.Mennel, A.Fuks, R.Vays, J.Filipp, Pol Bonkur, J. Demor, O. Dekroli, M. Montessori va boshqalar) shaxsning shakllanishida irsiy omillarga ko‘proq e’tibor berishgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
