1-mavzu. Fanning maqsadi va vazifalari. Asosiy tushuncha va ta‟riflar. Ma‟lumotlar bazasiga qo„yiladigan talablar

 
 
 
Takomillashgan ixtiyoriy xavfsizlik (Advance Security Option). 
 
 
 
 
 
 
 
• 
l~aj987&^(*y02(&=94?7N
9%7yq}3
Scott/tiger Jones 54000 
Smith 4900
ASO 
texnologiyasiz
ASO 
texnologiyasi

---

64 
• 
Oqimni toliq kodlash (DES 40 va 56, RSA, SSL MD5 algoritmlar 
orqali) 
• Kerberos for Single Signon bilan integrasiyalash 
• SmartCard Technology bilan integrasiyalash 
• Yagona kirish (Enterprise User) 
Oracle vositasi yordamida ma‟lumotni shifrlash.
 
 
 
 
 
• 
• 
• 
Shifrlash quyidagilarga imkon yaratadi 
– 
tarmoqdagi barcha ma‟lumotlarni konfidensialligi; 
– 
ma‟lumotlar butunligi; 
• 
Xar bir amal(operatsiya) ucnun kalit avtomatik generasiya qilinadi. 
Oracle da foydalanuvchilarni identifikasiyalash usullari: 
– 
oracle parollar; 
– 
biometrik qurilmalar va kalitlar; 
– 
markasiy tizimda yagona parol; 
– 
taqsimlangan tizimda yagona parol; 
– 
OTning avtorizasiyalash;
– 
MBni avtorizasiyalash; 
– 
parolni fayl orqali avtorizasiyalash; 

---

65 
Ruxsatni diskretizasiyalash. Tizim imtiyozlari
• 
Tizimda 80 dan ortiq imtiyozlar (priviligiyalar) mavjud. 
• 
Faqat kerakli priviligiyalarni taqdim etish. 
• 
Vazifalarni taqsimlash. 
 
Nazorat savollari 
 
1. 
Ma`lumotlar bazasini administrator tushunchasi.
2. 
Ma`lumotlarni xavfsizligini ta`minlash nima? 
3. 
Ma`lumotlar bazasini xavfsizligini ta`minlash nima?