1-Mavzu. Geoaxborot texnologiyalari va ilovalarini ishlab chiqish fani mazmuni, predmeti va metodlari

1-Mavzu. Geoaxborot texnologiyalari va ilovalarini ishlab chiqish fani mazmuni, predmeti va metodlari

Bu mavzuda quyidagi tushunchalarni o‘rganiladi

Fanning vazifalari. Geoaxborot texnologiyalari haqidagi asosiy tushunchalar va uni o‘rganishdan maqsad. Ularning dasturiy va apparat vositalari, axborot ta’minoti, tasvirlarga ishlov berish va raqamli xaritografiya, ma’lumotlarni mufassal tahlili va modellashtirish, kompyuter grafikasi kabi usullarni amaliyotda keng joriy qilishda Zamonaviy Geoaxborot texnologiyalari ahamiyati, geoaxborot texnologiyalari umumlashgan funksiyalari, ma’lumotlar manba’lari va ularning tiplari.

Geoaxborot tizimlarining rivojlanish bosqichlari

Geoinformatsiya tizimlari rivojlanish tarixi to‘rt davrga bo‘linadi.

• Dastlabki davr
• Davlatlar tashabbuslari davri
• Tadbirkorlik rivojlanish davri
• Foydalanuvchilik

Geoaxborot tizimlari ta’rifi va tushunchasi

Geografik informasion tizimi (GAT), (geografic information system, GAT) - fazoviy xarakterdagi ma’lumotlar va ular bilan bog‘langan fazoviy bo‘lmagan ma’lumotlarni to‘plash, saqlash, ishlov berish, tahlil qilish va akslantirish asosida geografik fazo haqida ma’lumot va bilim olish imkonini beruvchi tizimdir.

Shu o‘rinda zamonaviy GAT – bu ko‘p miqdordagi grafikli va mavzuli ma’lumotlar bazasiga ega bo‘lgan, baza asosida ish bajarish imkoniyatiga ega bo‘lgan modelli va hisobli funksiyalar bilan birlashgan, fazoviy ma’lumotlarni kartografik shaklga aylantirish, turli xulosalar chiqarish va monitoring ishlarini amalga oshiradigan avtomatlashgan tizim, deb qaraladi.

Ма’lumotlarni jamlash

Ма’lumotlarni saqlash va ajtatish

Ма’lumotlarni boshqarish va qayta ishlash

Ма’lumotlarni chop etish

GATning asosiy tizimlari

GATning muhim tizimlari

Geografik informatsion tizimlarining umumlashgan holati.

GATlarining asosiy tashkil etuvchilari sirasiga texnik, dasturiy va axborot ta’minoti kiradi. GATlarning tashkil etuvchilariga talablar foydalanuvchi tarafidan aniqlanadi. Bunday talablar qaralayotgan hududning tabiiy sharoitlari va o‘rganilganlik darajasi asosida yechilayotgan masala (tabiiy resurslarning hisobi yoki shahar infrastrukturasini boshqarish) mohiyatiga ko‘ra aniqlanadi.

Texnik ta’minoti

• Ishchi stansiya va SHK, ma’lumotlarni kiritish vositalari, ma’lumotlarni chiqarish vositalari, ma’lumotlarni ishlov berish va saqlash vositalari

Dasturiy ta’minoti

• Bazaviy dasturlar, amaliy dasturlar

Axborot ta’minoti

• Fazoviy ma’lumotlar infrastrukturasi