1-mavzu. Iqtisodiy tahlilning shakllanishi va

Iqtisodiy tahlilning asosiy vazifalari

Har bir fan bajaradigan vazifalar mavjud va yuzaga kelayotgan ijtimoiy- iqtisodiy shart-sharoitlarga qarab belgilanib boriladi.

Iqtisodiy tahlil fanining asosiy vazifalari bo‘lib, quyidagilar hisoblanadi:

• O‘rganilayotgan predmetga to‘g‘ri va xolisona baho berish.

  
  

• Biznes-rejalar va me’yorlarni ilmiy-iqtisodiy asoslash va ularni uzluksiz takomillashtira borish.

  
  

• Biznes-rejalarning bajarilishini hamda me’yorlarga amal qilinishiga rioya etilganligini har tomonlama obyektiv o‘rganish.

  
  

• Moddiy, mehnat va moliyaviy resurslardan samarali foydalanganlikka (ham alohida, ham birgalikda) baho berish.

  
  

• Korxonaning xo‘jalik va boshqa faoliyatlarini uzluksiz kuzatib borish va ular ustidan nazorat ishlarini (ham faoliyat davomida, ham faoliyat yakunlangandan so‘ng) amalga oshirish.

  
  

• Xo‘jalik faoliyatidagi foydalanilmagan tashqi va ichki omillarni aniqlash va ularni miqdor jihatdan hisoblash.

  
  

• Korxonalarni rivojlantirishga asos bo‘ladigan innovatsion g‘oyalarni iqtisodiy jihatdan asoslash.

  
  

• Korxonaning istiqbolli rejalarini tuzish uchun iqtisodiy ko‘rsatkichlar asosini aniqlash.

  
  

• Qabul qilingan boshqaruv qarorlarining maqbulligini o‘rganish (Boshqaruvning ierarxik tuzilishidagi barcha bosqichlar bo‘yicha).

  
  

Ushbu vazifalarning muvaffaqiyatli bajarilishi samarali ijtimoiy-iqtisodiy natijalarga olib boradi.

1. Iqtisodiy tahlil prinsiplari

Tabiat va jamiyatdagi voqelikni o‘rganuvchi va ularning tadqiq qilish obyekti, deb qarovchi alohida fanning o‘zi amal qiladigan prinsiplari mavjud bo‘ladi. Prinsip o‘rganiladigan obyektning bir butunligi, realligi va voqeligini tavsiflash uchun asos bo‘ladigan eng muhim qoidalardir.

Iqtisodiy tahlilning ham iqtisodiy hodisa va jarayonlarni o‘rganishda o‘zi amal qiladigan prinsiplari mavjud. Mazkur prinsiplar asosida iqtisodiy tahlil fani o‘rganadigan obyektlarining obyektivligi, mohiyati, shakl-mazmuni, miqdor-sifati va shu kabi jihatlarni tavsiflab, real voqeliklar bo‘yicha aniq tushunchalar hosil qiladi.
Bu prinsiplarning xalqaro va milliy hisob standartlari asosida quyidagi turlarini aytib o‘tish mumkin.