1-mavzu ismiy gaplar Кесими исм билан ифодаланган гапга исмий гап
Download 57 Kb.
|
1. Ismiy gaplar
- Bu sahifa navigatsiya:
- Исмий кесимнинг эга ёки эганинг ўрни ҳақида хабар беришига қараб исмий гап икки хил бўлади.
- Жумланинг таржимаси اَلْخَبَرُ
- الْوَعْدُ Қ аноат хазина(дир) . كَنْزٌ .
- هَؤُلاَءِ مُدَرِّسَاتٌ.
2-kurs 1-MAVZU Ismiy gaplar Кесими исм билан ифодаланган гапга исмий гап ва бундай кесимга исмий кесим дейилади. Исмий кесим вазифасида от, сифат, сон ёки олмош каби исмлардан бири келади: كريمٌ طالبٌّ Карим – талаба. التفاحُ لذيذٌ Олма – ширин. Исмий кесимнинг эга ёки эганинг ўрни ҳақида хабар беришига қараб исмий гап икки хил бўлади. Кесими эга ҳақида хабар берадиган исмий гап. Бундай гапнинг бошида одатда эга (الْمُبْتَدَأُ) аниқ ҳолатда ва бош келишикда, (الْخَبَرُ) - (эга ҳақида хабар берувчи) исмий кесим эса одатда ундан кейин ноаниқ ҳолатда келади. Агар исмий кесим от билан ифодаланган бўлса у эга билан фақат келишик ва сонда мослашади. Гап бўлаклари келиш тартиби мана шундай:
Агар исмий кесим жинсда ўзгара оладиган сифат, сон ёки олмош каби исм билан ифодаланган бўлса у эга билан жинсда ҳам мослашади:
Агар эга кўрсатиш олмоши билан ифодаланган бўлса, у ҳолда аксинча, гапнинг эгаси кесимнинг жинси билан мослашишга «мажбур» бўлади:
Соддa ёйиқ гaпСоддa исмий гaпдa унинг бир ёки иккaлa бош бўлaгининг ҳaм мослaшгaн ёки мослашмаган aниқловчиси, тўлдирувчи ёки хол бўлиши мумкин:
Соддa ёйиқ гaп дeб aнa шу гaплaргa aйтилaди. Бундaй гaплaрдa гaпнинг бир ёки иккaлa бош бўлaги (эгa вa кeсим)нинг иккитa, учтaлaб мослaшгaн aниқловчи ҳам бўлиши мумкин:
Араб наҳвида феъл билан бошланган гап “феълий жумла”, исм (от, сифат, сон, олмош) билан бошланган гаплар эса “исмий жумла”, деб аталади: كَتَبَ كَرِيمٌ Карим ёзди (Ёзди Карим) – феълий жумла. كريمٌ طالبٌّ Карим – талаба – исмий жумла. كَرِيمٌ كَتَبَ Карим ёзди – исмий жумла. машқ. Таржима қилинг: أنا أوزبكي. فاطمة عربية. صالحة وسليمة تركيتان. أنتما عاملان. هي ممثلة. هو مهندس. الباب مفتوح. النافذة مفتوحة. الكتابان جديدان. زينب ومرمي حسنيان. البابان أخضران و النافذتان صفراوان. اليدان طويلتان. العينان سوداوان. машқ. Қуйидаги гапларни таржима қилинг: У (музаккар) муҳандис. Сен актёрсан. У (муаннас)- деҳқон. Улар (иккови, муаннас) дангаса. Мен (муаннас) ишчиман. (Бу икки) йигит кучли. Салима - ўқувчи. Салима ва Фотима тиришқоқ. Эшик ёпиқ. Дераза (икки) очиқ. Шифт оқ. Зайнаб – актриса. Download 57 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling