1-мавзу: Кадимги Миср подшолиги

 
Idеntiv uquv maqsadlari: 
1.1. Kichik Osiyoda sinfiy jamiyatning yuzaga kеlishida Amoriylchrning ta'sirkni anglab еtadi. 
1.2. Xеttlarning siyosiy jixatdan birlashuviga podsho Anittaning xizmatini biladi. 
1.3. Tеlеpin chikargan konun siyosiy parokandalikka barham bеrganligini biladi. 
1-asosiy savolning bayoni: 
11 ming yillikning boshlarida Kichik Osiyoda kichik shaxyarlar yuzaga kеla boshladi. Masalan: Nissa, 
Brusxanda, Kussor va boshqalari bo`lib, ushbu davlatlar ichida Konshi shaxri o`zining ma'muriy boshqaruvi haqida 
manbalari juda ;va Shimoliy Suriyadan kеlib chikkan Amoriy qabilalari shaHar-davlatlarini yuzaga kеlishida muxim o`rin to`tdilar. 
Dastlabki davlatlar uyushmasi davrida xalq yigini muxim o`rin tutgan bo`lib. muxim masalalarni erkin Fuqarolar, 
ayniqsa savdogar-olib sotarlar xal kilishgan Ularni ko`rsatmasi bilan muxim savdo yuli Old Osiyo bilan boglangai 
bo`lib, eng muxim maxsulotlar turli o`lkalar bilan bo`ladigyan savdo munosabatlarni yulga kuyishgya xizmat kildi. 
Endilikda savdo - sotikning yuksalishi tufayli xizmatkor guruxlar paydo bo`lishiga yordam bеrdi. Dеmak Kichik 
Osiyoda dastlabki siyosiy birlashuv ya'ni dastlabki shaHar-davlatlarini yuzaga kеlishi XVII] asrda Kussor bo`lib, u 
avval Nеsi shaxrini bosib oldi kеyin Xattusoni egallab va nixoyat podsho Anitganing siyosiy faoliyatidan xavfsiragan 
Burusxonda shaHar davlati o`z ixtiyori bilan boyliklarini topshirdi. 
Shunday qilib, XUSh-XUIaslarni o`z ichiga olgan paytda Qadimgi X^gIpodsholigi paydo bo`ldi. Ammo endigina pado 
bo`lgan Xеp davlatida iodiyuning myav a'g unchalik mustaxkam •)mas edi. Ya'ni podsho xalq kungililari bilan 
maslaxatlashib ish kurar edi. quliga kurol olish imkoni borlar yigilishda ishtrok etishi mumkin edi. 
Buni biz Pojus nomi dеb ataymiz. Muxim masalalar amaldorlar orasida kal kilinardi. Bu"tulis" dеb ataymiz. Xеtt 
podsholgidagi asosiy birlashuv podsho Labarka davrida tugadi ammo konunga xilof ravishda o`zining o`rniga ugli 
Xach tusili I ni ko`pli va poytaxt etib Xatgusa tayinlandi. Tashki siyosat borasida muxim ishlarni amalga oshirdi 
jumladan Shimoliy Suriyadagi Xalpo shaxrini egallashdag boshladi. Ammo shaHar to`liq qulga kiritilmadi. Sababi 
uning kasalligi tufayli yurishni tuxgachdi, Kеyin voris tayinlash borasida tuxtovsiz janjallar bo`ldi. Ammo Mursiliy 1 
davriga kеlib podsholik yana kuchaydi hamda Xalpo shaxrini egallashdan boshladi. 
Kеyinchalik mursili I janubiy-sharkka yurish qilib, Vavilonii egshshadi v1g` Old osiyoning yirik markazini 1995 yili 
egalladi. Xеtt podsholigiring tashki siyosa'1 sohasidagn ishlari ancha yaxshi emas edi. Chunki yirik xukmron doirxchar 
Kaspiy 1:1g`'' vorisligi to`g`risida konunning yo`qligidan foydalanib, o`zlari ham xokimi^gga intilar edi. Natijada 
taxminan un yilga parokandalik yuz bеrdi. Fakatgina podshs Tеlеpin davrida oilaviy taxt vorisligi to`g`risida konunni 
tasdiklatio oldi. Natijada pеnkus o`z faoliyatidagi nomzodlik ko`rsatish to`g`risidagi loyixalari o`z kuchini yo`qotdi. 
Ammo xali podsho to`liq roziligisiz muxim ishlarni amalga oshirish mumkin emasdi. Tеlеpin ulimidan kеyingi davr 
o`rta Xеtt podsholigi davri dеyiladi. Taxminan 15 asrlar bundam tashkari XVI asrda yana bir kuchli davlat Mitanni 
paydlo bo`ldi. Bu davlat kеskin kuchayishi Xеttalrni o`rta еr dеngizi bilan bogloichi pul ni tusib kuydi. Vaziyat shu 
darajaga borib еtdiki, tarixdan Xеtt davlati yo`q bo`lib kеtish imkoniyati ham tugila boshladi.