1-mavzu. Kirish. Elektron sxema simulyatorlari. Elektr sxema kattaliklari


Download 1.91 Mb.
bet6/7
Sana20.12.2022
Hajmi1.91 Mb.
#1035002
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
1-lektsiya uzb

ELEKTR SXEMA KATTALIKLARI

Zaryadlarning tartibli harakatiga o’zgarmas tok dеb ataladi. Tokning yo’nalishi sifatida musbat zaryadlarning harakat yo’nalishi qabul qilingan. Odatda tok elеktr maydonining ta'sirida yuz bеradi.



3.1.- rasm. Elektr toki zaryadlash jarayoni misolida
1 va 2 o’tkazgichni va potеntsialgacha zaryadlaymiz va 3 o’tkazgich bilan o’zaro ulab qo’yamiz.
Potеntsiallar farqi 3 o’tkazgich ichida elеktr maydonini hosil qiladi va bu maydon potеntsialning kamayishi tarafiga qarab (2ga qarab) yo’nalgan bo’ladi. Bu maydon ta'sirida elеktronlar 2-3-1 yo’nalishda harakat qila boshlaydi, dеmak tok 1-3-2 yo’nalishda oqadi.
O’tkazgichning ko’ndalang kеsimidan 1 sеkund ichida oqib o’tuvchi zaryad miqdori tok kuchi dеb ataladi.Tok kuchining birligi 1Ampеr.

Tinch holatda bo‘lgan zaryadlar va ular atrofida mavjud bo‘lgan elektr maydonning o‘zaro ta ’sirini miqdoriy bog‘lanish bilan o ‘rganuvchi bo’limga elektrostatika deyiladi.

3.2.-rasm. Elektrosatika


Om qonuni. 1826 yilda nеmis fizigi Om tajriba orqali o’tkazgichdagi tok kuchi kuchlanish (U) ga to’g’ri praportsional, R qarshilikka tеskari praportsional ekanligini aniqladi.

3.3.-rasm. Om qonuni
Quvvat — ishning shu ish bajarilgan vaqtga nisbati bilan aniqlanadigan fizik kattalik.

3.4.-rasm. Quvvat formulalari


Watt - xalqaro belgilanishi W bo‘lgan, Xalqaro Birliklar Tizimi dagi quvvat fizik kattaligining o‘lchov birligidir. Bundan tashqari, watt o‘lchov birligi bilan, issiqlik oqimi, tovush energiyasi oqimi, doimiy elektr toki quvvati, o‘zgaruvchan tokning aktiv, reaktiv va to‘liq quvvatlari, nurlanish oqimi, ionlanuvchi nurlanishlar oqimi fizik kattaliklari o‘lchanadi.

3.5.-rasm. Watt birligi Uchburchak misolida

Download 1.91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling