1-Mavzu: Kirish. O‘zbekistonning eng yangi tarixi o‘quv fanining predmeti, maqsadi va vazifalari, nazariy-metodologik tamoyillari

Birinchidan, iktisodiy isloxotlar xech kachon siyosat ortida kolmasligi kerak, u biror mafkuraga buysundirilishi mum­kin emas. Buning ma’nosi shuki, iktisodiyot siyosatdan ustun turishi kerak. Xam ichki, xam tashki iktisodiy munosabatlarni mafkuradan xoyai kilish kerak.

Ikkinchidan, utish davrida davlat bosh isloxrtchi bulish lozim. U isloxotlarning ustivor yunalishlarini belgilab berishi, uzgartishlar siyosatini ishlab chikishi va uni izchillik bilan ugkazishi shart.

Uchinchidan, konun, konunlarga rioya etish ustivor bulishi lozim. Buning ma’nosi shuki, demokratik yul bilan kabul Kilingan yangi Konstitusiya va konunlarni xech istisnosiz xamma xurmat kilishi va ularga ogishmay rioya etishi lozim.

Turtinchidan, axdpining demografik tarkibini xisobga ol­gan xolda kuchli ijtimoiy siyosat utkazish. Bozor munosabatlarini joriy etish bilan bir vaktda axolini ijtimoiy \imoyalash yuzasidan oldindan ta’sirchan choralar kurilishi lozim. Bu bozor iktisodiyoti yulidagi eng dolzarb vazifa bulib keldi va bundan keyin \am shunday bulib koladi.

Beshinchidan, bozor iktisodiyotiga utish obyektiv iktiso­diy konunlar talablarini \isobga olgan \olda, yakin utmishimizdagi «inkilobiy sakrash»larsiz, ya’ni evolyusion yul bilan puxta uylab, boskichma-boskich amalga oshirilishi kerak. Ana shu mux,im koidalar Uzbekistonning mustakil rivojlanish va taraqqiyot yuliga asos kilib olindi, yangi jamiyatga utish davrining negizini tashkil etdi. Utgan davr mobaynida bu koidalarning amalga oshirilishi respublikada ijtimoiy siyosiy barkarorlikni, eng mu\imi, bozor munosabatlarini joriy etish yulidan izchil \arakat kilishni ta’minladi. O’zbekiston xukumatining bozor munosabatlariga boskichma-boskich utish \akidagi tamoyili vakt utgani sayin uzining xayotiy kiymatini, siyosiy kuchini kursatdi. Binobarin, bular yetakchi tamoyillar sifatida tan olindi. Chunki ular iktisodiy islo^otlarning butun ichki mantigini, rivojlanish yuli­ni va xarakterini belgilab berdi. Dar xakikat, O’zbekistonning bozor munosabatlariga boskichma-boskich utishi bir tomondan, avvaldan meros bulib kolgan barcha ijobiy tajribalarni chukur uzlashtirish imkonini berdi, ikkinchi tomondan esa islox kilishning asosiy boskichlarini anik ajratib berdi. Bu boskichlarning xar biri uchun konkret maksadlarni, ularga erishish vositalarini bel­gilab olishga sharoit yaratdi. Anikrogi, bu tamoyil «yangi uy kurmay turib, eskisini buzmaslik» xakidagi xalkning dono fikriga asoslanganini kursatadi. Xususan, jaxon jamoatchiligi tomonidan atroflicha urganilayotgan «O’zbekiston iktisodiy isloxotlarni chukurlashtirish yulida» kitobida iktisodiyotni tubdan islox, kilishga doyr beshta tamoyil axamiyatiga yana bir bor tuxtaladi. Xususan, bozor munosabatlariga boskichma-boskich utishning O’zbe­kiston uchun nakadar afzalliklariga aloxida ypFy beradi. Jum­ladan, «bir boskichni tamomlagandan keyingina, zarur shart sharoitlarni yaratib, yangi boskichga utish mumkin, — deydi I.Karimov. Xar bir boskichda tafakkurimizni ustirib, erishilgan real natijalar bilan odamlarnn yangi tuzumning afzalligiga ishontiribgina isloxotlarni oxirigacha amalga oshira olamiz. Iktisodiy strukturasi rivojlangan, samarali ijtimoiy munosabatlarga ega bulgan jamiyatni kura olamiz. Xozir biz kerakli yondashuvlarni, zarur ish maromini topdik, muayyan foydali tajriba orttirdik. Dastlabki yakunlarni chikarish, navbatdagi boskichning vazifalari va ustivor yunalishlarini belgilash zarur». Shuning uchun I. Karimov ushbu kitobning ikkinchi kismida mamlakatni iktisodiy rivojlantirish borasidagi asosiy vazifalar xususiylashtirish va rakobatchilik mu^itini shakllantirish jarayonlarini chukurlashtirish, makroiktisodiy barkarorlikka erishish, milliy valyutani musta^kamlash, ijtimoiy kafolatlari kuchli bulgan demokratik davlatni shakllantirish vazifalarini belgilab beradi. Jumladan, uning fikricha, mazkur masalaning ustivor yo’nalishlari quyidagicha bo’lmog’i lozim: