1-Mavzu: Ko‘rishning mutlaq chegaralarini aniqlash, Makonni ko‘rishninng differensial chegaralarini aniqlash. Reja

Natijalarni qayta ishlash. 
Natijalarni qayta ishlash uchun quyidagi kalitdan foydalanilad: 
Kalit 
Guruhni idrok etish tiplari 
Индивидуalistik
Kollektivistik
Pragmatik
1 V 
2 А
3 B 
4 B 
5 B 
6 B 
7 B 
8 А 
9 B 
10 B 
11 А
12 А 
13 V 
14 B 
1 B 
2 V 
3 V 
4 А 
5 V
6 А 
7 А 
8 V 
9 А 
10 V 
11 V 
12 B 
13 B 
14 А 
1 А 
2 B 
3 А 
4 V 
5 А 
6 V 
7 V 
8 B 
9 V 
10 А 
11 B 
12 V 
13 А 
14 V 
Jаmi: 
Jаmi: 
Jаmi: 
 
 
(Metodikа mаnbаsi: Zаlюbovskая E.V. Metodikа issledovаniя vospriяtiя 
individom gruppы// metodы issledovаniя mejlichnostnogo vospriяtiя: Speцprаktkum po 
soцiаlnoy psixologii// Pod red. G.M.Аndreevoy, V.S.Аgeevа. M.:Izd-vo Mosk. un-tа, 1984. 
64-71 betlаr.) 
 
 
4-Mavzu: Ta’m bilish 
Ta’m bilish idroki 
 
Maza bilish, taʼm bilish — turli eriydigan moddalarning taʼm bilish 
retseptorlariga, asosan, tilga (umurtqalilarda) taʼsir etishi natijasida paydo 
boʻladigan sezgi. Maza bilish retseptorlari tilda, halqumning orqa devorida, 
yumshoq tanglayda, murtaklarda joylashgan. Til uchi, chetlari va orqa qismida 
retseptorlar ayniqsa koʻp; til oʻrtasida va uning ostki yuzasida Maza bilish 
retseptorlari yoʻq. 

---

15 
Shirin, nordon, achchiq, chuchuk va shoʻr sezadigan Maza bilish sezgilari farq 
qilinadi. Bu sezgi maʼlum moddalarning oʻziga mos keluvchi Maza bilish 
retseptorlarini qoʻzgʻatishi natijasida namoyon boʻladi. Maza bilish uchun traning 
(issiq yoki sovuq ovqat maza sezgisini susaytiradi), shuningdek, hidning ahamiyati 
muhim (kishi tumov boʻlib, hidni yaxshi sezmaganda ovqat mazasini bilmaydi). 
Til va ogʻiz boʻshligʻi turli qismlarining sezuvchanligi bir xil emas, mas, til uchi 
shirinni, oʻzagi achchiqni, chetlari esa nordon va shoʻr mazani sezadi. Turli 
mazaga ega boʻlgan mahsulotlar bir vaqtda yoki ketma-ket isteʼmol kilinganda 
Maza bilish kontrasta ovqat taʼmini almashtirib yuborishi mumkin. 
Maza bilish retseptorlari taʼsirlanib, KOʻzgʻalganda bu qoʻzgʻalish markazlarga 
intiluvchi nerv tolalari orqali uzunchok miyaga boradi, u yerdan boshqa markazga 
oʻtadi, natijada bir qancha reflektor hodisalar kuzatiladi (soʻlak oqishi, meʼdadan 
shira chiqishi va h. k.), ayni vaqtda qoʻzgʻalish bosh miya poʻstlogʻiga yetib 
boradi, uning muayyan qismi qoʻzgʻalib, maza sezgisi kelib chikadi. Maza bilish 
kishi hayotida katta ahami-yatga ega, zararli moddalar ogʻizga olinganda refleks 
yoʻli bilan tuflab tashlanadi. Maza bilish organizmning fiziologik holatiga bogʻliq 
boʻlib, ishtaha va ovqat hazm kilishga taʼsiri bor. Ayrim kasalliklarda Maza bilish 
ayniydi.
[1]