1-мавзу. “Ma’lumotlar bazasi” fanining maqsadi, vazifalari, asosiy tushunchalar, ta’riflar va rivojlanish tendensiyalari

Doimiy bo'lgan va raqamli chiziq bo'ylab har qanday mumkin bo'lgan natijani hisobga oladigan normal taqsimotdan farqli o'laroq, diskret taqsimot faqat cheklangan yoki diskret natijalar to'plamiga amal qilishi mumkin bo'lgan ma'lumotlarga asoslanadi.

Shunday qilib, diskret taqsimotlar sonli natijalarga ega bo'lgan ma'lumotlarni ifodalaydi, ya'ni potentsial natijalar ro'yxatga kiritilishi mumkin. Ro'yxat chekli yoki cheksiz bo'lishi mumkin.

2.4. Bitta tasodifiy o‘zgaruvchining funksiyasi

Biz bitta tasodifiy o'zgaruvchining oddiy funktsiyalariga e'tibor qaratib, tasodifiy o'zgaruvchilar funktsiyalarining taqsimlanishini o'rganishni boshlaymiz.

Masalan, Agar X doimiy tasodifiy o'zgaruvchi bo'lsa va biz x funktsiyasini olsak,

Y = u(X)

bo’lganda Y ham o'z ehtimollik taqsimotiga ega bo'lgan uzluksiz tasodifiy o'zgaruvchi bo’ladi.

Y ning ehtimollik zichligi funksiyasini ikki xil usul, ya’ni taqsimlash funksiyasi usuli va o‘zgaruvchan o‘zgarish usuli yordamida topiladi.

2.5 Normal taqsimot

Normal taqsimot - bu keng ko'lamli dasturlarga ega bo'lgan statistik taqsimotning muhim sinfi hisoblanadi.

Ushbu taqsimot ko'pgina mashinalarni o'rganish algoritmlarida qo'llaniladi va normal taqsimot tushunchasi har qanday statistik, Machine Learning va Data Sciene muhandisi uchun majburiy hisoblanadi.

Normal taqsimot Gauss taqsimoti deb ham ataladi. Ko'pgina guruhlar shablonga amal qiladi.

Shuning uchun u biznes, statistika kabi davlat idoralarida keng qo'llaniladi.

Normal taqsimot parametrlari

Oddiy taqsimotning ikkita asosiy parametri mavjud - o'rtacha ko’rsatkich va standart og'ish.

Ushbu parametrlar yordamida muammo bayoniga nisbatan taqsimotning shakli va ehtimolini aniqlash mumkin.

Parametrning qiymati o'zgarganda, taqsimot shakli o'zgaradi.

O'rtacha ko’rsatkich (Mean)

• Tadqiqotchilar o'rtacha ko'rsatkichni markaziy tendentsiya o'lchovi sifatida ishlatishgan. U nisbatlar yoki intervallar sifatida o'lchanadigan o'zgaruvchilarning taqsimlanishini tavsiflash uchun ishlatilishi mumkin.
• O'rtacha qiymat cho'qqining joylashishini aniqlaydi va ma'lumotlar nuqtalarining ko'pchiligi normal taqsimot grafigida o'rtacha atrofida to'planadi.
• Agar o'rtacha qiymatni o'zgartirsak, u holda normal taqsimot egri chizig'i x o'qi bo'yicha chapga yoki o'ngga siljiydi.