1-mavzu. Mikroiqti

3-масала
Fermerda ball boniteti har-xil bulgan uchta ekin maydoni bor. U bu maydonlarga bugdoy yoki paxta ekishi mumkin. 1-maydondan 160 t kartoshka yoki 50 t bugdoy, 2-maydondan 300 t kartoshka yoki 100 t bugdoy, 3-maydondan esa 140 t kartoshka yoki 60 t bugdoy olishi mumkin. Fermerning hosil imkoniyati chizigini grafikda tasvirlang.²⁹.
Yechimi:
1 - maydondan 160 t kartoshka yoki 50 t bug’doy 2 - maydondan 300 t kartoshka yoki 100 t bug’doy 3 - maydondan 140 t kartoshka yoki 60 t bug’doy

210 B_Bug’doy

160

60
4 la

^{0 160 460 600 Kartoshka}

Zahro opasi va singlisi bilan kichik korxona ochdi. Zahro 1 yilda 400 qizlar yoki 450 erkaklar ko’ylagi tika oladi. Opasi esa 350 qizlar yoki 400 erkaklar ko’ylagi tika oladi. Singlisi esa 300 qizlar va 350 erkaklar ko’ylagi tika oladi. Oilaviy kichik korxonaning ishlab chiqazish imkoniyatlarini hisoblang va grafikda tasvirlang

Berilishi:
Zahro: ayollar 400ta, erkaklar 450 Opasi: ayollar 350ta, erkaklar 400
_А Singlisi: ayollar 300ta, erkaklar 350

Ishlab chiqarish egri chizig’i

1200 Е
Oila 1 kunda 20dona savat yoki 10 litr vino ishlab chiqaradi. 1 oyda 24 kun ishlaydi deylik. Oila 1 oy ichida savat ishlab chiqarishga αe ish kuni va vino ishlab chiqarishga αv ish kuni sarflaydi deylik. U holda oilada savat(S) va vino(V) ishlab chiqarish funktsiyalari mos ravishda quyidagi ko’rinshda:
C=20*αe B=10*αv

²⁹ N. Gregory Mankiw “Principles of Microeconomics” 8 bet
Bir oila 1 oyda savat va vino ishlab chiqarish imkoniyatlari quyidagi kombinatsiyalardan iborat bo’ladi. Ya’ni:
C=20*αe αe+ α_v=24
S savat miqdori V vino miqdori
αe va αv aniqlaymiz αe=C/20
αv=B/10
Endi bu munosabatlarni resurslar teng qiymati C/20+B/10=24
yoki C=480-2*B
Ushbu tenglama orqali oilaning 24 ish kunida savat va vino ishlab chiqarish mumkin bo’lgan barcha kombinatsiyalarni aniqlash mumkin. Bu to’plamlar grafikda keltirilgan
Сават

А

С

В* В₀ N Вино(литр)

Savat ishlab chiqarish bilan vino ishlab chiqarishni almashtirish koeffitsienti, ya’ni savat ishlab chiqarishni vino ishlab chiqarishga chekli transformatsiya koeffitsieti:

ChTK=-ΔC/ΔB=-2 ΔC/ΔB=C(B)
Chekli transformatsiya koeffitsieti oila 1 tovrdan qo’shimcha 1 birlik ishlab chiqarish bilan 2 tovardan qancha hajmda voz kechish kerakligini bildiradi.
Demak, oila 10l vino ishlab chiqarishga sarflaydigan har ish kunini savat to’qishga sarflasa, u 20 dona ortiqcha savat ishlab chiqargan bo’ladi.

6-masala
Uch ishchi resurslarni iqtisod qilish maqsadida o’zlarining ratsionalizatorlik takliflarini kiritdilar. Birinchi ishchining ratsionizatorlik taklifi 35%, 2- ishchiniki 50%, 3- ishchiniki esa 15% resurslarni iqtisod qilishga olib keladi. Uchala ratsionizatorlik taklifi birgalikda qancha resurslarni tejashga olib keladi?
Berilishi:
1-ishchi–35% 2-ishchi–50%

3-ishchi–15% Yechish:
35+50+15=100%; 100%÷3=33.3%. Demak, o’rtacha33.3 %