1-mavzu: “Mikroiqtisodiyot” fanining predmeti va o’rganish uslubi “Mikroiqtisodiyot” fani

Mikroiqtisodiyot va makroiqtisodiyot o'rtasidagi farq
Mikroiqtisodiyot va makroiqtisodiyot o'rtasida farqlar mavjud, ammo ba'zida ikkalasining funktsiyalarini ajratish qiyin bo'lishi mumkin. Birinchidan, yuqorida tilga olingan ushbu ikkala atamaning o'zi iqtisodiy sub-toifalardir. "Mikro" va "makro" nomlari shundan dalolat beradiki, mikroiqtisodiyot kichik biznesning qarorlarini osonlashtiradi va makroiqtisodiyot butun iqtisodiyot va sohalarga qaratilgan. Ushbu ikki iqtisodiyot o'zaro bog'liq va ular birgalikda tashkilotning o'sishi strategiyasini ishlab chiqadilar. Ular iqtisodiyotning eng muhim ikki sohasi bo'lib, iqtisodiyotning yuksalishi uchun zarurdir.
Mikroiqtisodiyot iqtisodiyotning narx darajasini belgilovchi bozor talab va taklif omillariga qaratilgan. Boshqacha qilib aytganda, mikroiqtisodiyot diqqat markazida xizmat va tovarlar bozorining «o'sishi» va «pasayishi» va narx ushbu bozorlarning o'sishiga ta'sir qiladi. Ushbu iqtisodiyotning muhim jihati, shuningdek, bozor samarasizligini o'rganish, ya'ni bozorlar samarali natijalarni bermasa. Bizning davrimizda mikroiqtisodiyot biznes va iqtisodiyotning eng muhim strategiyalaridan biriga aylandi. Uning asosiy ahamiyati iqtisodiy kuchlarni, iste'molchilarning xulq-atvorini va bozor talab va taklifini aniqlash usullarini tahlil qilishdir.
Boshqa tomondan, makroiqtisodiyot shunga o'xshash tushunchalarni o'rganadi, ammo kengroq yondashuv bilan. Makroiqtisodiyotning diqqat markazida asosan mamlakatning daromadlari va tashqi savdolarning mavqei, ishsizlik darajasi, YaIM va narx indekslari o'rganiladi. Makroiqtisodiyotda ishlab chiqarish, milliy daromad, ishsizlik, iste'mol, jamg'arma, inflyatsiya, xalqaro savdo, investitsiya va xalqaro moliya kabi omillar o'rtasidagi turli xil modellar va o'zaro bog'liqlik ko'pincha topiladi. Umuman olganda, makroiqtisodiyot ikki sohaga, iqtisodiy o'sishga va milliy daromadning o'zgarishiga yo'naltirilgan keng sohadir.
Hukumatlar turli xil iqtisodiy tangliklarni oldini olish uchun siyosatni o'zgartiradilar, chunki ular iqtisodiyotni qanday barqarorlashtirishni biladilar. Bu mamlakat iqtisodiyotini barqarorlashtirish va o'sishini ta'minlashning eng yaxshi yondashuvidir. Shuning uchun, makroiqtisodiyot ikkita strategiyani qo'llab-quvvatlaydi:
Soliq-byudjet siyosati: Soliq-byudjet siyosatining eng muhim jihati soliqqa tortish va davlat xarajatlari bo'lib, hukumat iqtisodiyotni rivojlantirish uchun daromadlarni to'plashga e'tiborni qaratadi. Bu iqtisodiy o'sishga kuchli ta'sir ko'rsatishi mumkin.
Pul-kredit siyosati: Ushbu siyosat pul-kredit idoralarini, mamlakatning markaziy bankini yoki hukumatini nazorat qiladi va iqtisodiyotning o'sishini ta'minlash uchun pul mablag'lari va foiz stavkalarining mavjudligi va ta'minlanishiga qaratilgan.
Xulosa:
Mikroiqtisodiyot va makroiqtisodiyot iqtisodiyotdagi muhim tadqiqotlar bo'lib, ular iqtisodiyotning umumiy o'sishi va darajasini ta'minlash uchun zarurdir. Ikkala tadqiqot bir-biridan farq qilsa-da, mikroiqtisodiyot kichik biznes sohalariga, makroiqtisodiyot esa millatning katta daromadlariga yo'naltirilgan bo'lsa-da, ular bir-biriga bog'liq va bir-biri bilan uyg'unlikda ishlaydi. Asosiy farqlar:
1.Mikroiqtisodiyot bozorning talab va taklif omillariga e'tiborni qaratadi va iqtisodiy narx darajasini belgilaydi.
2.Makroiqtisodiyot - bu iqtisodiy o'sish va milliy daromadning o'zgarishi bilan bog'liq bo'lgan ikkita asosiy yo'nalishni qamrab oladigan keng sohadir.
3.Mikroiqtisodiyot kichik biznes sektorlari uchun qaror qabul qilishni osonlashtiradi.
4.Makroiqtisodiyot katta sanoat va umuman iqtisodiyotning ishsizlik darajasi, YaIM va narx indekslariga e'tiborni qaratadi.
Mikroiqtisodiyot va makroiqtisodiyot iqtisodiy tizim qanday boshqarilishini va barqarorligini tushunish uchun o'rganiladigan asosiy vositalardir.