1-mavzu. O‘zbekistonda farmatsevtika rivojlanishining qisqacha tarixi

9-mavzu. Davolash-profilaktika muassasasining dorixonasi.
Shifoxonalararo dorixonalar faoliyati
Davolash-profilaktika muassasasi qoshidagi dorixona bemorlarni Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan tibbiyotda qo‘llashga ruxsat etilgan dori vositalari, tibbiy buyumlar, bog‘lov materiallari,
sanitariya va gigiyena ashyolari, dezinfeksiya vositalari va boshqa tovarlar bilan ta’minlash maqsadida tashkil etiladi.
Statsionar sharoitda shifoxonalarda, dispanserlarda, tug‘u- ruqxonalarda va boshqa davolash-profilaktika muassasalarida davolanayotgan bemorlarning dori vositalari hamda tibbiy buyumlar bilan ta’minlanishi turli mulk shaklidagi dorixonalar yoki shifoxonalar qoshidagi dorixonalar (shifoxona dorixonasi) orqali amalga oshirilishi mumkin.
Davolash-profilaktika muassasasining dorixonasi frrmatsevtika faoliyatini Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan berilgan litsen- ziyalar asosida olib boradi va litsenziyada ko‘rsatilgan faoliyat turlaridan boshqa faoliyat bilan shug‘ullanishga ruxsat etilmaydi.
Davlat tasarrufidagi davolash-profilaktika muassasasining dorixonasi bevosita shifoxona bosh shifokoriga bo‘ysunadi, ushbu muassasaning tuzilmaviy tarkibi hisoblanib, bo‘limlari bilan bir xil huquqqa ega bo‘ladi. Dorixonaning ish tartibi bosh shifokor tomonidan belgilanadi.
Davolash-profilaktika muassasasining ixtisosligi, bemorlarga ajratilgan o‘rinlar soni va boshqa ko‘rsatkichlariga qarab, dorixonaga yetarli ishchi o‘rinlari ajratiladi. Dorixonada ish o‘rinlari soni va oylik maoshlari O‘zbekiston Respublikasi Qonunlari, Sog‘liqni saqlash vazirligining amaldagi buyruqlari hamda me’yoriy hujjatlar asosida belgilanadi.
Dorixonaning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:

• davolash-profilaktika muassasasi bo‘limlarini ishlab chiqa- rish korxonalari tomonidan ishlab chiqarilgan va ulgurji savdo bilan shug‘ullanuvchi ta’minotchilardan belgilangan tartibda, shartnoma asosida sotib olingan dori vositalari, bog‘lov material- lari, bemorlar parvarishida ishlatiladigan sanitariya-gigiyena ashyolari, dezinfeksiya vositalari hamda tibbiyot buyumlari va boshqa tovarlar bilan ta’minlash;

  
  

• xarid qilingan dori vositalari va tibbiyot buyumlarini o‘rnatilgan tartibda dorixonaga kirim qilish hamda fizik-kimyoviy xossalariga qarab saqlash;

  
  

• respublikaga chetdan keltiriladigan va mahalliy dori vositalari ishlab chiqaruvchi korxonalarda mavjud bo‘lgan dori vositalari, tibbiy buyumlarning turlari hamda narxlari to‘g‘risida ma’lumotga ega bo‘lish va xarid qilish bo‘yicha takliflarni o‘rganish;

  
  

• davolash-profilaktika muassasasi bo‘limlaridan dori vositalari va boshqa tibbiy buyumlar uchun talabnomalar qabul qilish;

  
  

• qabul qilingan talabnomalar bo‘yicha Sog‘liqni saqlash vazirligining amaldagi buyruqlari asosida belgilangan tartibda dori turlarini tayyorlash, ularning sifatini nazorat qilish, yorliqlash va tegishli bo‘limlarga tarqatish;

  
  

• shifoxonaning bo‘limlari va xonalaridagi dori vositalari, bog‘lov materiallari, bemorlar parvarishida ishlatiladigan sanitariya hamda gigiyena ashyolari, dezinfeksiya vositalari va boshqa tibbiy buyumlarning amaldagi me’yoriy hujjatlar talablari darajasida saqlanishi, ishlatilishini nazorat qilish va yo‘l qo‘yilgan kamchiliklarni aniqlab, ularni bartaraf etish choralarini ko‘rish uchun rahbariyatga axborot berish;

  
  

• tibbiyot xodimlariga farmatsevtika yangiliklari, dorixonada mavjud bo‘lgan yangi dori vositalari va ularning ishlatilishi haqida axborot berish;

  
  

• davolash-profilaktika muassasasi ehtiyojiga ko‘ra, dori vositalari hamda tibbiy buyumlar zaxirasini doimiy ravishda to‘ldirib borish;

  
  

• ixtisoslashgan davolash-profilaktika muassasa dorixonalari uchun O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirining buyruqlarida belgilangan tartibda va yetarli miqdorda zardob dori vositalari hamda vaksinalar zaxirasini tashkil etish;

  
  

• davolash-profilaktika muassasasi bo‘limlariga dori vositalari ta’minotini sifatli va yuqori madaniyat bilan olib borish;

  
  

• dorixonada mavjud bo‘lgan dori vositalarini saqlashda amaldagi sanitariya qoidalari va me’yorlariga hamda farmatsevtik talablarga rioya qilish.

  
  

Dorixonaga yuridik shaxslardan muvofiqlik sertifikati va kerakli ma’lumotlari yetarli bo‘lmagan hamda talab darajasida rasmiylashtirilmagan hujjatlar asosida dori vositalari va tibbiyot buyumlarini qabul qilish taqiqlanadi.

Dorixona ishini boshqarish oliy farmatsevtika ma’lumotiga ega bo‘lgan va mutaxassisligi bo‘yicha kamida 3 yil ishlagan malakali shaxsga ruxsat etiladi. Dorixonaga ish hajmi, ish tartibi va turiga qarab, davolash-profilaktika muassasa rahbari tomonidan o‘rnatilgan tartibda ish o‘rinlari ajratiladi. Xodimlarni ishga qabul qilish va ishdan bo‘shatish davolash-profilaktika muassasasi rahbari tomonidan dorixona mudiri bilan kelishilgan holda belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Dorixona mudiri davolash-profilaktika muassasasi rahbari tomonidan o‘rnatilgan tartibda ishga tayinlanadi va ishdan bo‘sha- tiladi, davolash-profilaktika muassasasi rahbariyati hamda dori- xona mudiri o‘rtasida moddiy javobgarlik to‘g‘risida shartnoma tuziladi. Dorixona mudiri dorixona ishini tashkil etadi va uning faoliyati uchunjavobgar hisoblanadi.
Dorixonaning ish tartibi davolash-profilaktika muassasasi rahbari tomonidan o‘rnatilgan tartibda belgilanadi.
Farmatsevtika sohasida tugallanmagan oliy ma’lumotli bo‘lgan shaxslarning bu sohada o‘rta maxsus ma’lumotli bo‘lgan xodimlar ishlaydigan lavozimlarda farmatsevtika faoliyati bilan Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan belgilangan tartibda yo‘l qo‘yiladi. Dorixona xodimlari belgilangan tartibda tibbiy ko‘rikdan o‘tishlari kerak.
Ishlab chiqarish xonalari va ish o‘rinlarida chekish, ovqatla- nish, shaxsiy hamda ishga kerakli bo‘lmagan buyumlarni saqlashga ruxsat etilmaydi. Rahbar dorixona xodimlariga qonunchilik bilan kafolatlangan mehnat sharoitlari va ijtimoiy himoya choralarini ta’minlab berishi kerak.
Belgilangan tartib-qoidalarga rioya qilmaydigan hamda farma- tsevtika faoliyati bilan g‘ayriqonuniy shug‘ullanuvchi shaxslar qonun oldida javobgar hisoblanadi. Davolash-profilaktika muassa- salarining dorixonasi o‘zaro tuzilgan shartnoma asosida farmatsevtika institutlarining talabalari, farmatsevtika kollejlarining o‘quvchilari, farmatsevtlar malakasini oshirish kurslarining ting- lovchilari, ilmiy tadqiqot ishlarini olib boruvchilar uchun ishlab chiqarish amaliyotini o‘tkazish markazi bo‘lib xizmat qilishi mumkin. Davolash-profilaktika muassasalari dorixonasining rahbari va xodimlari belgilangan tartibda 5 yilda bir marta malaka oshirish kurslarida o‘qishlari kerak.