1-mavzu: pеdаgоgik fikr tаriхi vа mаktаb аmаliyotidа o’qituvchi mаhоrаti mаsаlаlаri. Ma’ruzachi: M. Xoliyorov

“pedagogik mahorat – o’qituvchilarning shaxsiy (bolajonligi, xayri­xohligi, insonparvarligi, mehribonligi va h.k.) va kasbiy (bilimdonligi, zukkoligi, fidoyiligi, ijodkorligi, qobiliyati va hokazo.) fazilatlarini belgilovchi xususiyat bo’lib, o’qituvchilarning ta’lim-tarbiyaviy faoli­yati­da yuqori darajaga erishishini, kasbiy mahoratini doimiy takomil­lash­tirib borish imkoniyatini ta’minlovchi faoliyatdir” (A.Xoliqov);

Yuqoridagi fikrlardan kelib chiqqan holda, “pedagogik mahorat” tushunchasiga quyidagi tarzda umumlashgan ta’rifni berish mumkin:

Pedagogik mahorat – bu o’quv jarayonining barcha shakllarini eng qulay va samarali holatda tashkil etish, ularni shaxs kamoloti maqsadlari tomon yo’naltirish, talabalarda (o’quvchilarda) dunyoqarash, qobiliyatni shakllantirish, ularda jamiyat uchun zarur bo’lgan faoliyatga moyillik uyg`otishdir. Umuman olganda, bo‘lg‘usi mutaxassis pedagogik mahorat qirralarini mukammal bilishi, bu borada yetakchi mohir o‘qituvchilar pedagogik ish tajribalarini o‘rganishlari zarur.

• Eng qadimgi davrlardan eramizning XII asrlarigacha o‘qituvchilik faoliyati to‘grisida ijtimoiy qarashlar

• “Avesto”da bolalarni o’qitish va tarbiyalash qoidalari quyidagi tartibda tavsiya etilgan:
• a) diniy va axloqiy tarbiya;
• b) jismoniy tarbiya;
• v) o’qish va yozishga o’rgatish.

• Zardushtiylik dinida iymon uchta tayanchga asoslanadi:
• 1.fikrning sofligi, 2.so’zning sobitligi, 3.amallarning insoniyligi.
• Muallimlar ta’lim va tarbiyada yoshlar ongiga “bergan so’zning uddasidan chiqish, unga sodiq qolish, savdo–sotiq va shartnomalarga qat’iy amal qilish, qarzni o’z vaqtida to’lash, aldamchilik va xiyonatdan xoli bo’lish, halol mehnat, yaratuvchilik, yovuzlikni qalbdan chiqarib tashlash, iymon–e’tiqodli bo’lish, miskinlarga yordam berish, yaxshi niyat, yaxshi so’z va yaxshi amallarga qo’l urish” kabi insoniy tuyg’ularni singdirish uchun qizg’in mehnat qilganlar. Xullas, “Avesto” dunyodagi eng qadimgi din – zardushtiylik ta’limotining axloqiy falsafasi sifatida e’tirof etiladi.

• Uyg’onish davrining etuk namoyondalari Abu Nasr Forobiy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Unsurul Maoliy Kaykovus, Abul-Qosim Umar Az-Zamaxshariy, Shayx Sa’diy Sheroziy, Alisher Navoiy, Abdurahmon Jomiy, Jaloliddin Davoniy, Husayn Voiz al-Koshifiy kabilarning ijodiy merosi pedagogik tafakkurni shakllantirishda bo’lajak murabbiylarga muhim manba bo’lib hisoblanadi.

•