1-mavzu. Pedagogik tadqiqotlarning mazmuni va mohiyati. Boshlang‘ich ta’lim metodologiyasi o‘quv fani sifatida. Reja

MAVZUGA DOIR SAVOLLAR
1. Ijodning qaysi shakllarini bilasiz?
2. Ilmiy metod deganda nimani tushunasiz?
3. Bilimning empirik va nazariy darajalarining birligi va farqi nimada?
3-4-MAVZU. ILMIY BILISH JARAYONI VA UNI AMALGA OSHIRISH JARAYONLARI. BILISH VA UNING XUSUSIYATLARI
Reja.
1. Pedagogikaning ijtimoiy rivojlanish tendensiyalari.
2.Boshlang’ich ta’lim metodologiyasining mantiqiy-gnoseologik modeli.
1. Pedagogikaning ijtimoiy rivojlanish tendensiyalari.

Pedagogikada “Boshlang’ich ta’lim metodologiyasi” fanining ijtimoiy rivojlanish tendensiyalari xilma xil bo’lib insonning kundalik hayotida , uyda, dala hovlidagi ijodi. Inson bunda o‘zining hayotiy faoliyati maydonini ijodiy o‘zgartiradi, o‘zlashtiradi, qayta tuzadi.

- insonning ishlab chiqarishdagi mehnat faoliyati
- yangi mashina, yangi bino, qurilish va memorchilik.
- shifokorning bemorni davolashda tibbiyotning yangi yutuqlarini jalb etishi.
- qishloq xo‘jalik ekinlaridan yuqori hosil olishda.Yangi navlar yaratish.
- badiiy ijod turlari: bastakor, musiqa yaratish.
- yozuvchi, shoir, dramaturg ijodi – qissa, roman,hikoya, doston.
-rassom va haykaltarosh ishodi.
- aktyor ijodi – kino, teatr, televidenieda maromida o‘ynalgan rollari.
-insonning bilish jarayonidagi ijodida –ong, aql-idrok, tasavvur, fantaziya,xotira, intuitsiya, sog‘lom fikr, hayotiy tajriba faol ishtirok etadi.
- Borliqni sirini bilishda insonning mahorati, topqirligi, ustomonligi, uddaburonligi, ijodning ko‘rinishlarini tavsiflaydi.
- Bilish jarayonidagi ijodda –insonning qobiliyati, iste’dodi yorqin namoyon bo‘ladi.
- olimning zarur sifati – doimiy ijodiy izlanish,bilimga intilish,ilmiy tadqiqotda xalol,holis harakat qila olish.
Ilmiy bilish metodlari – bu obyektni o‘rganishning asoslangan izchil usullari va qoidalaridir.
Fanlarning umummilliy, xususiy va maxsus metodlari mavjud.
Bilimning empirik va nazariy darajalari:
Empirik darajasi – voqelikning hodisalari va jarayonlarini tafakkur etish,taasurot olish, idrok etish,mohiyatini teran tushungan asosida sodir bo‘ladi va u obyektga yo‘naltirilgan kuzatish, tajribalar natijalariga tayanadi nazariy darajasi- subyektning aql idroki, mantiqiy mushohada yuritishi, empirik bilimlarni teran analizdan o‘tkazadi, bilish obyektining mohiyatini teran tushunib olishga imkon beradi. Ilmiy bilishda tushunish muammosi – bilishning nazariy darajasini ta’minlaydi. Har qanday nazariy bilish predmet va hodisaning mohiyatini tushunib еtishni nazarda tutadi.Nazariy bilishning maqsadi – o‘rganilayotgan obyektning qonuni, qonuniyatlarining ochib beradi. Hodisalarning mohiyatini bilash – bu ilmiy bilishdagi tushunish demakdir.Fanda nazariy bilishning umumfalsafiy metodlari: induksiya va deduksiya, analiz va sintez, umumlashtirish va taqqoslash, abstraksiya, analogiya, modellashtirish bilan bog‘liqdir.
Induksiya– alohida, parchalangan, tizimga solinmagan ma’lumotlardan umumlashtirishga o‘tish,faktlarni tushunish va tushuntirishni ta’minlaydi. Xususiydan + umumiyga.
Deduksiya– umumiydan + xususiyga qarab munozara yuritish.Lotincha- deductio – keltirib chiqarish degan ma’noda Umumiy-universal ilmiy tasavvurlardan xususiy mulohazalarni keltirib chiqarish tushunchasi.
Induksiya deduksiya – analiz va sintez kabi umumfalsafiy va umumilmiy metodlar bilan bog‘lanadi.
Analiz – bilish predmetini fikran qismlarga ijratish, ularning xossaoari, belgilari, munosabatlarini ajratish obyektning mohiyatini aniqlash demakdir.
Sintez – perdmetning bilingan tomonlari, belgilari, hodisalarini fikran birlashtirish, ob’etning tuzilishi va rivojlanishini tushunib еtishdir.
Analiz sintez, sintez analiz bo‘lmaydi. Sintez analiz natijalarini umumlashtiradi.