1-mavzu. Qurilishda bahoni shakllantirishning umumiy masalalari. Qurilishda narxlarni shakllantirish usullari

Sem – mashina va mexanizmlar ekspluatatsiyasi uchun sarflangan xarajatlar;
Sp – ishlab chiqarishga oid boshqa xarajatlar;
U – pudratchi “boshqa xarajatlari”ning qurilish-montaj ishlarining narxiga nisbatan solishtirma ko‘rsatkichi.
Ob’ektning dastlabki bahosini aniqlashda mintaqa va faoliyat turlari bo‘yicha boshqa xarajatlarning solishtirma ko‘rsatkichi pudratchi tashkilotlarining “5-S SHakl” bo‘yicha tuziladigan hisobotlari asosida O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasining “Qurilish tashkilotlari tomonidan bajarilgan ishlar, mahsulotlar va xizmatlar uchun sarflangan xarajatlarning asosiy ko‘rsatkichlari” statistika byulleteni bo‘yicha qabul qilinishi mumkin.
Ob’ektning dastlabki narxi aniqlanishida qurilishni sug‘urtalash uchun sarflanadigan xarajatlar O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 20.12.1999y. 532-sonli “davlat mablag‘lari va davlat tomonidan kafolatlangan kreditlar hisobiga qurilayotgan ob’ektlar qurilishga oid tavakkallarini majburiy sug‘urtalash to‘g‘risida” qaroriga muvofiq aniqlanadi.
Majburiy sug‘urtalash bo‘yicha oxirigi tariflar sug‘urta summasining 0,4% ni tashkil qiladi (ob’ektning to‘liq narxidan 80%)
Sr=(So+Sm+Szp+Sem+Sp+Pp)x0,8x0,4%,
bu erda:
So – transport va tayyorlash-omborda saqlash xarajatlari bilan birga hisoblangan uskuna, mebel va inventar uchun sarflanadigan xarajatlar;
Sm - transport va tayyorlash-omborda saqlash xarajatlari bilan birga hisoblangan qurilish materiallari, mahsulotlari va konstruksiyalari uchun sarflanadigan xarajatlar;
Szp – ijtimoiy sug‘urta to‘lovlari bilan birga hisoblanadigan asosiy ish haqi uchun sarflanadigan xarajatlar;
Sem – mashina va mexanizmlar ekspluatatsiyasiga sarflanadigan xarajatlar (mashinistlarning ish haqlari bilan birga hisoblanadi);
Sp – ishlab chiqarishga oid boshqa xarajatlar;
Pp – pudratchining boshqa xarajatlari.
Tavakkalchilik koeffitsienti navbatdagi yilda qurilishdagi narxlar o‘sishini prognozlash indeksidan kelib chiqqan holda belgilanadi.
Tavakkalchilik koeffitsienti har bir alohida ob’ekt qurilishining bahosini shakllantiruvchi komponentlar narxlarining o‘sishini prognozlashtirilgan indeksidan kelib chiqqan holda hisoblanib aniqlanadi.