1-mavzu: Sug’urtaning mohiyati, funktsiyalari va bozor munosabatlaridagi o’rni

Sug’urta tashkilotlari daromad va xarajatlarini hisoblash: 
(so’m hisobida) 
(+) Bevosita sug’urtalash bo’yicha hisoblangan sug’urta mukofotlari 
910786.8 
(+) Qayta sug’urtalash shartnomalari bo’yicha sug’urta mukofotlari 
6741.1 
(+) O’zlashtirilmagan mukofotlari zaxirasini o’zgartirish 
314695.1 
(=) Ishlab topilgan mukofotlar 
1232223 
(-) To’langan sug’urtaviy qoplamalar 
1188750.1 
(-) Qayta sug’urtalash shartnomalariga binoan qilingan qoplama to’lovlari 
bo’yicha zararlar 
506.3 
(+) Qayta sug’urtalashga taqdim etilgan shartnomalarga ko’ra, qayta 
sug’urtalovchilar tomonidan qilingan qoplamalar bo’yicha zararlar 
- 
(=) Ko’rilgan zararlarning netto qismi 
1189256.4 
(+) Qayta sug’urtalashga taqdim etilgan shartnomalarga ko’ra hisoblangan 
qayta sug’urtalash bo’yicha vositachilik to’lovlari 
- 
(+) Qayta sug’urtalashga qabul qilingan shartnomalar bo’yicha hisoblangan 
vositachilik to’lovlari 
840.8 
(=) Qayta sug’urtalash bo’yicha vositachilik to’lovlarining netto qismi 
840.8 
(-) Sug’urta ishini yuritish xarajatlari 
5136.5 
(-) Qayta sug’urtalash va retrotsessiyaga o’tkazilgan risklar bo’yicha 
hisoblangan sug’urta mukofotlari 
- 
(-) Bevosita sug’urtalash bo’yicha sug’urtaviy to’lovlari (sug’urta 
qoplamalari) 
- 
(-) Hisoblangan vositachilik va brokerlar siylovlari. Qayta sug’urtalash 
tantemlari va yig’imlari 
321.4 
(-) Zararlarni qoplash zaxirasiga o’tkazilgan mablag’lar 
1153961.8 
(-) Qayta sug’urtalashga qabul qilingan risklar bo’yicha qilingan qoplama 
to’lovlarning ulushi 
- 
Bunda sug’urta xizmatini ko’rsatish(sotish)dan tushgan yalpi foyda quyidagicha 
hisoblanadi: 
(=) Ishlab topilgan mukofotlarining netto qismi 
1232223 
(+) Ko’rilgan zararlarning netto qismi 
1189256.4 
(+) Qayta sug’urtalash bo’yicha vositachilik to’lovlarning netto qismi 
840.8 
(-) Sug’urta ishini yuritish xarajatlari 
5136.5 
(-) Davr xarajatlari 
226235.7 
(-) Xizmat ko’rsatuvchi ishlab chiqarish va xo’jalik xarajatlari 
- 
(=) Asosiy faoliyatdan olingan foyda 
189246.4 
(+) Operatsion. Investitsion va moliyaviy faoliyatdan olingan daromad 
214343.3 

---

(+) Operatsion. Investitsion va moliyaviy faoliyat uchun qilingan xarajat 
- 
(=) Soliq to’langunga qadar bo’lgan daromad(foyda) yoki zarar 
25096.9 
Manba: «O’zagrosug’urta» DASKning 2002 yil ko’rsatkichlari asosida muallif tomonidan 
hisoblab chiqilgan. 
netto qismi (840,8) yig’indisidan sug’urta ishini yuritish xarajatlari (5136,5), davr 
xarajatlari (226235,7), xizmat ko’rsatuvchi ishlab chiqarish va xo’jalik xarajatlari 
jamisini ayirish orqali asosiy faoliyatdan olingan foyda (189246,4 ming so’m) 
hisoblab topiladi. Shundan so’ng, investitsion-moliyaviy faoliyatdan olingan 
daromad va xarajatlar yig’indisini qo’shish orqali balansdagi (25096,9 ming so’m) 
foyda summasi aniqlanadi.