1-mavzu: tabiatshunoslik va uni o’qitish metodikasining – predmeti, maqsadi, vazifalari. ShAkllanishi va rivojlanishi

Совет ҳокимияти ўрнатилиши билан бу фанга - табиётга муносабат ҳам ўзгарди, яъни ўрта мактабларда асосий ўқув предмети сифатида ўқитиладиган бўлди.

• Совет ҳокимияти ўрнатилиши билан бу фанга - табиётга муносабат ҳам ўзгарди, яъни ўрта мактабларда асосий ўқув предмети сифатида ўқитиладиган бўлди.
• Бу ўз навбатида янги дастур тузишни талаб қиларди. Шунга мувофиқ, 1919 йилда маориф комиссарлиги томонидан табиёт бўйча дастур тузилди. Унга саёҳат ва амалий ишларга қайта эътибор берилди.
• 1923 йилда бошланғич синфлар учун комплекс дастурлар жорий қилинган эди. Унда барча ўқув матераллари ўқув йилига қадар “Табиат”, “Меҳнат”, “Жамият” бўлимларига “Ўрмон”, “Куз”, “Қиш”, “Баҳор”, “Ёз” мавзулари буйича тасдиқланган эди.
• Мазкур дастурлари шунда эдики, табиат бўйича билимлар ҳажмини кўпайишга болаларни табиат (тўғрисида) билан бўладиган мулоқатини тартибга солишга, табиатдаги меҳнатга кўпроқ эътибор беришга имкон беради. Аммо, улар жиддий камчиликларга эга эди: табиатга доир мавзуларни ўрганишда арифметика ва она тили бўйича ҳам маълумотлар берилган эди, бу мунтазам билим эгаллашга ҳалақит берар эди. Табиёт бўйича дарсликлар ёъқ эди. Топшириқлар қисқа тушунтирувчи матинлар тариқасида бўлган.

1931 йили комплект дастурлар бекор қилинди. Унинг ўрнига предметлар бўйича дастурлар бекор қилинди. 1-4 синфларда табиёт ўқитиш киритилган эди, аммо ўқитишди тартиб йўқ эди.

• 1931 йили комплект дастурлар бекор қилинди. Унинг ўрнига предметлар бўйича дастурлар бекор қилинди. 1-4 синфларда табиёт ўқитиш киритилган эди, аммо ўқитишди тартиб йўқ эди.
• Бу тўғрида Михаил Николаевич Скаткин кескин норозилик билдириб, ўз фикрларини баён қилди. У 50-йилларда табиёт методикасини ривожланишига ҳисса қўшиб, кузатиш методига амал қилишни, унинг ёрдамида табиат тўғрисида аниқ тасаввур ва тушунчалар шаклланишини алоҳида қайд этди. У ўқитувчи раҳбарлигида ўқувчиларни кузатишларидан кейин жонли табиат бурчагида ёки бевосита табиатда кузатишлар олиб боришларини таклиф этди. Мустақил кузатишдан олдин ўқитувчи кузатишнинг мақсади, мазмуни ва методикаси ҳақида аниқ тушунча бериш керак.
• Масалан Скаткин ўз тадқиқотларида табиатшунослик бўйича синфдан ташқари ишлар ташкил қилиш ва машғулотлар жараёнида болаларни билиш фаолиятини фаоллаштириш ёълларини ишлаб чиқиш бўйича жонбозлик кўрсатган методистдир.