1-mavzu. Termodinamika va issiqlik texnikasi tarixi va rivojlanish tendentsiyalari

Termodinamika 
- 
bu 
doimiy 
harakatlanuvchi 
mashinaning imkonsiz bo'lishi uchun tabiat qonunlari 
qanday bo'lishi kerakligini aniqlaydigan fan. A. Eynshteyn 
Termodinamika mexanik ishlarni bajarish uchun jismlarning 
ichki energiyasini aylantirishning asosiy usullari haqidagi 
empirik fan sifatida tarixan vujudga kelgan.
•
Biroq, uning rivojlanishi jarayonida termodinamika 
"harorat" tushunchasini kiritish mumkin bo'lgan fizikaning 
barcha sohalariga kirib bordi va bu hodisalarning qat'iy 
nazariyasi 
paydo 
bo'lishidan 
ancha 
oldin 
ko'plab 
hodisalarni nazariy jihatdan bashorat qilish imkonini berdi. 

---

Termodinamika haqida umumiy tushunchalar. 
•
Termodinamika (yunoncha Therme - issiqlik + Dynamis 
- kuch) - fizikaning issiqlik va boshqa energiya shakllarining 
munosabatlari va o'zgarishlarini o'rganadigan bo'limi.
•
Issiqlikning ajralib chiqishi yoki yutilishi bilan bog'liq fizik 
va 
kimyoviy 
o'zgarishlarni 
o'rganadigan 
kimyoviy 
termodinamika, shuningdek issiqlik texnikasi alohida fanlar 
sifatida paydo bo'ldi.
•
Nazariy 
fizikada 
issiqlik 
jarayonlarining 
fenomenologiyasini 
o'rganuvchi 
fenomenologik 
termodinamika bilan bir qatorda termodinamikani mexanik 
asoslash uchun yaratilgan va statistik fizikaning dastlabki 
bo'limlaridan biri bo'lgan statistik termodinamika alohida 
ajralib turadi. 

---

•
Termodinamika - amaliy fizika va fizik kimyoning bo'limi 
bo'lib, 
harakatning 
issiqlikka 
va 
aksincha 
aylanishini 
o'rganadi. Termodinamikada nafaqat issiqlikning tarqalishi 
masalalari, balki moddaning issiqlikni yutishi va aksincha, fizik 
va kimyoviy o'zgarishlar paytida issiqlikning chiqishi bilan 
bog'liq fizik va kimyoviy o'zgarishlar ham ko'rib chiqiladi. 
•
Termodinamika - bu issiqlik hodisalari haqidagi fan. Moddaning 
molekulyar tuzilishi haqidagi g'oyalar asosida xulosalar chiqaradigan 
molekulyar-kinetik nazariyadan farqli o'laroq, termodinamika issiqlik 
jarayonlarining eng umumiy qonuniyatlaridan va makroskopik 
tizimlarning xususiyatlaridan kelib chiqadi. Termodinamikaning 
xulosalari eksperimental faktlar to‘plamiga asoslanadi va moddaning 
ichki tuzilishi haqidagi bilimimizga bog‘liq emas, garchi bir qator 
hollarda termodinamika o‘z xulosalarini tasvirlash uchun molekulyar 
kinetik modellardan foydalanadi. 

---

•