1-mavzu. Texnik tizimlarda zamonaviy kompyuter texnologiyalaridan foydalanishning asosiy yo’nalishlari. Reja: «Texnik tizimlarda axborot texnologiyalari»

Tashqi qattiq disk (ZIV drive va boshqalar) – hajmi 1 terabaytgacha; USB porti orqali ishlaydi; BluRay–disklari – kompakt disklarning katta hajmdagi yangi ko‘rinishi(bir tomonligi–25 gigabayt, ikki tomonlalari – 50 gigabayt).
Operatsion tizim bu-yuklovchi dastur yordamida kompyuterga yuklanuvchi va kompyuterdagi barcha dasturlar va qurilmalarni boshqaradigan dasturdir. Qolgan dasturlar ilova yoki amaliy dasturlar deyiladi. Amaliy dasturlar ilovalarning dasturiy interfeyslari orqali turli xizmatlarga so‘rovlar yuborgan holda amaliyot tizimidan foydalanadilar. Undan tashqari foydalanuvchilar amaliyot tizim bilan foydalanuvchi interfeysi orqali to‘g’ridan to‘g’ri bog’lana oladilar,masalan, buyruqlar tili yoki foydalanuvchi grafik interfeysi (GUI).
Amaliyot tizimi quyidagi xizmatlarni bajaradi:
Bir vaqtni ichida bir nechta dasturni ishga tushiradigan ko‘p masalaliamaliyot tizimida, tizim boshqa ilovalarga navbatni berishdan oldin qaysi ilovalar qanday tartibda bajarilishini va ularga qancha vaqt berilishini aniqlaydi va belgilaydi.
Amaliyot tizimi bir nechta ilovalar o‘rtasida ichki xotiradan hamjihatlik bilan foydalanishni boshqaradi. Amaliyot tizimi qattiq disklar, printerlar va kommutativ portlarga o‘xshagan apparat qurilmalaridan bajariladigan kirish va chiqishlarni ham qayta ishlaydi.Amaliyot tizimi har bir ilovaga yoki faol foydalanuvchiga (tizim operatoriga) ish holati va kelib chiqishi mumkin bo‘lgan xatolar haqida xabar jo‘natadi Operatsion tizimi tartibli topshiriqlar boshqaruvini yengilashtirishi mumkin va bunda ro‘yxatdan o‘tgan ilovalar bu ishdan ozod etiladi. Qayta ishlashni parallellashtira oladigan kompyuterlarda amaliyot tizimi dasturlarni ajratishni shunday boshqara oladiki, toki u birdan ortiq protsessorlar yordamida ishlasin.
Amaliyot tizimining 2 ta asosiy maqsadi mavjud:
Ilovalarni boshqarish ilovalarga apparat vositalariga kirish imkoniyatina yaratib beradi. Optimal rejimda tizim ma’lumotlari va resurslarini boshqarish. Amaliyot qurilma drayverlari kichik dastur ko‘rinishida bo‘lib, dasturni qurilmalar bilan yuqori darajada muloqot qilishiga yordam berish uchun ishlab chiqiladi. Boshqaruv dasturlarining drayverlari apparat qurilmalari va amaliyot tizimlari o‘rtasida muloqotni ta’minlaydi. Qurilma drayverlari Windowsni qurilmalar bilan birgalikda ishlashini ta’minlaydi. Drayverlar yadro holatida ishlaydi hamda kiritish-chiqarishda boshqaruv va apparat ta’minoti o‘rtasidagi interfeysni ta’minlaydi. Qurilma drayverlarining bir qancha turlari mavjud.
MUHOKAMA UCHUN SAVOLLAR.

1. 
   Axborot texnologiyalari deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Axborot-komunikasiya texnologiyalari deganda nimani tushunasiz?
   
3. 
   Zamonaviy jamiyatda axborot-komunikatsiya texnologiyalarining o‘rni?
   
4. 
   AKTni qo‘llash mumkin bo‘lgan sohalarni sanab bering?
   
5. 
   Raqamli iqtisodiyot nima?
   
6. 
   Raqamli iqtisodiyot qanday belgilardan tashkil topgan?
   
7. 
   Sinxron kiritish-chiqarishning asinxron kiritish-chiqarishdan farqi nimada? 8.Qurilmalar holati jadvali nima va u nima uchun ishlatiladi?