1-mavzu. “Tizimli tahlil” fanining predmeti, maqsadi va vazifalari. «Tizimli tahlil»

Funksional tahlil: Bu tizimning asosiy funksiyalarini aniqlashga va bu funksiyalarning qanday ishlashini va bir-biri bilan o'zaro ta'sirini tahlil qilishga qaratilgan. Funksional tahlil tizim o'z maqsadlariga qanday erishayotganini va uning samarali ishlashi uchun qanday tarkibiy qismlar va jarayonlar zarurligini aniqlashga yordam beradi.
Strukturaviy tahlil: tizimning tarkibiy qismlarini, munosabatlarini va ularning tashkil etilishini o'rganishga qaratilgan. Strukturaviy tahlil tizim elementlari orasidagi iyerarxiya, tartib va ​​munosabatlarni tushunish va tavsiflash imkonini beradi. Bu tizim strukturasini tasavvur qilish uchun oqim diagrammalari, aqliy diagrammalar va tahlil daraxtlari kabi grafik modellardan foydalanishni o'z ichiga olishi mumkin.
Ehtimoliy tahlil: tizimdagi ehtimolliklar va taqsimotlarni tahlil qilish uchun statistik usullarni qo'llashga asoslangan. Ehtimoliy tahlil turli hodisalar yoki tizim holatlarining yuzaga kelish ehtimolini va ularning umumiy ishlash va natijalarga ta'sirini baholash imkonini beradi.
Dinamik tahlil: Vaqt o'tishi bilan tizimning holati va xatti-harakatlaridagi o'zgarishlarni o'rganadi. Dinamik tahlil tizimni modellashtirish va barqarorlik, tebranishlar, holat o'tishlari va boshqalar kabi dinamik xususiyatlarni tahlil qilishni o'z ichiga olishi mumkin. Bu tizim tashqi sharoitlar yoki ichki omillarning o'zgarishiga qanday munosabatda bo'lishini va bu o'zgarishlar uning ishlashiga qanday ta'sir qilishini tushunishga yordam beradi.
Iqtisodiy tahlil: U xarajatlar, foyda va tizim samaradorligini tahlil qilishga qaratilgan. Iqtisodiy tahlil tizimning ishlashi bilan bog'liq xarajatlar, foyda, risklar va investitsiyalarning daromadliligini baholashni o'z ichiga oladi. Bu iqtisodiy maqsadga muvofiqligini aniqlash va tizimni takomillashtirish bo'yicha qarorlar qabul qilishga yordam beradi.
Tizimlarni tahlil qilishda tahlil qilish tizimni chuqur tushunish, uning asosiy jihatlari va muammolarini ajratib ko'rsatish, takomillashtirish va optimallashtirish imkoniyatlarini aniqlash imkonini beradi. Bu asosli qarorlar qabul qilish va tizimni takomillashtirish strategiyalarini ishlab chiqish uchun muhim vositadir.
Dinamika. Tizim tahlilidagi dinamika vaqt o'tishi bilan tizimning o'zgaruvchan holatlari va xatti-harakatlarini o'rganishni anglatadi. Bu tahlilning asosiy jihati boʻlib, tizim qanday rivojlanayotganini, uning ichida qanday jarayonlar sodir boʻlishini va tashqi taʼsirlarga qanday munosabatda boʻlishini tushunishga yordam beradi.
Tizim tahlilida dinamikani o'rganish quyidagi jihatlarni o'z ichiga oladi: