2.3-jadval
Mamlakatlarning iqtisodiy rivojlanish yo’li bo’yicha guruhlanishi
1-bosqich. Rossiya, Bolgariya davlatlari uchun xosdir. V’etnam TTXIni barqaror sur’atlarda jalb etgani holda, ushbu bosqichni tark eta boshladi. Bu guruhdagi mamlakatlar xorijiy investitsiyalarni salmoqli, katta hajmda jalb eta olmayaptilar. Shu bilan birga xorijiy investitsiyalarga bo’lgan ehtiyoj yuqoriligicha qolmoqda
|
2-bosqich. Vengriya, Polsha, Indoneziya, Hindiston davlatlariga xos bo’lib, ular xorijiy investitsiyalarni faol jalb etishmoqda. Xorijiy investitsiyalar yordamida iqtisodiyot tarkibi o’zgartirilmoqda.
|
3-bosqich. Braziliya, Xitoy, Meksika davlatlari o’zlashtirgan. Ushbu mamlakatlar TTXIni eksport qila boshladilar. Rossiyada MDH mamlakatlarining kapital bozorlariga kirib borish tendentsiyasi kuzatilmoqda
|
4-bosqich. Rivojlangan mamlakatlarga xosdir: Frantsiya, Germaniya, Italiya. Ispaniya, Buyuk Britaniya, AQSh.
|
5 bosqich. Kanada o’zlashtirgan
|
Iqtisodiy o’sish yo’llari nazariyasi TTXI oqimi rivojlanayotgan mamlakatlar tomonidan oqilona boshqarilganda iqtisodiy rivojlanishning muhim omiliga aylanishi mumkinligini ko’rsatadi.
Shu bilan birga TTXI qabul qiluvchi mamlakat iqtisodiyotiga salbiy ta’sir o’tkazishi ham mumkin:
milliy ishlab chiqaruvchilarga nisbatan kuchli raqobatchining kirib kelishi;
korxonani keyinchalik muqobil ishlab chiqarishni tugatish maqsadida yopib yuborish;
atrof-muhitning ifloslanishi, chunki xorijiy kapital o’z vatanida ta’qiqlangan zararli ishlab chiqarishni chetga chiqarishga harakat qiladi;
eksportyor mamlakatda raqobatbardosh bo’lmay qolgan kapitalning kirib kelishi;
erkin tadbirkorlik muhitiga zarar etkazuvchi monopol (me’yorning o’rnatilish xavfi; adolatsiz raqobat muhitida ishlovchi sinalmagan kapitalni qabul qilish ehtimoli.
Do'stlaringiz bilan baham: |
